مقاله بررسی زمین شناسی و پتانسیل مواد معدنی خراسان شمالی

توضیحات

 مقاله بررسی زمین شناسی و پتانسیل مواد معدنی خراسان شمالی دارای 181 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد مقاله بررسی زمین شناسی و پتانسیل مواد معدنی خراسان شمالی  کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

بخشی از فهرست مطالب پروژه مقاله بررسی زمین شناسی و پتانسیل مواد معدنی خراسان شمالی

چکیده   1
مقدمه   2
فصل اول
1-1-  کلیات   5
2-1- تاریخچه بررسی   11
3-1- زمین شناسی و چینه شناسی منطقه  11
4-1- کامبرین   12
1-4-1- سازند باروت  E bt  12
2-4-1- سازند میلت E m  12
5-1- اردویسین  – سیلورین   13
6-1- اردویسین  14
1-6-1-    Os,sh واحد زیرین   14
2-6-1- (Ov)   14
7-1- دونین   15
1-7-1- واحد زیرین (Ds)    15
2-7-1- واحد بالایی (D I,sh)  15
3-7-1- Osh,s   15
4-7-1- O1, sh,s  15
8-1- نهشته های کواترنر   16
1-8-1- آتشفشان جوان (QLO)   17
9-1- رسوبهای ترشیری   17
1-9-1- ائوسن   17
2-9-1- نئوژن   18
3-9-1-Ng1(1)   18
4-9-1-Ng2 (11)  18
10-1- ژوراسیک   19
1-10-1 سازند شمشک Jss  19
2-10-1- سازند چمن بید jch   20
3-10-1- سازند مزدوران j-Kmz   20
4-10-1- سازند شوریجه Ksh   22
5-10-1- سازند سرچشمه (Ksr)   23
6-10-1- سازند تیرگان (Ktr)   23
7-10-1- سازند سنگانه (Ksn)   24
8-10-1- سازند آبدراز (Kab)   25
11-1- زمین ساختمانی و تکتونیک منطقه   25
1-11-1- ویژگی سنگهای رسوبی   28
2-11-1- ویژگی سنگهای آذرین   30
12-1- بررسی های ساختمانی   31
13-1- گسل های منطقه   33
1-13-1- گسل های تراشی و واژگونه   33
2-13-1- گسله کوه سلوک   34
3-13-1- گسله قرچه رباط   34
4-13-1- گسله شیرویه   34
5-13-1-گسله گردنه حصار   34
6-13-1- گسله شمال سارران  34
7-13-1- گسله چهار خروار  34
14-1- محیط تکتونیکی   36
15-1- زمین شناسی اقتصادی   42
16-1- ژئوشیمی و پترولوژی   43
1-16-1- بررسی عناصر اصلی   47
2-16-1- بررسی عناصر کمیاب و ناسازگار   49
17-1- رده بندی شیمیایی و کانی شناسی   49
18-1- کانی شناسی و سنگ شناسی   50
1-18-1- سنگهای رسوبی   53
2-18-1- رده بندی در محیط تشکیل سنگهای رسوبی   55
3-18-1- سنگهای آتشفشانی   57
4-18-1- فاز اول   58
5-18-1- فاز دوم   59
6-18-1- فاز سوم   59
فصل دوم
1-2- تاریخچه مطالعات ژئومورفولوژی در ایران و حوضه کپه داغ   64
2-2- مختصری از ژئومورفولوژی ایران   65
3-2- رشته کوهها   68
4-2- دشتها   69
5-2- موقعیت جغرافیایی منطقه مورد مطالعه   69
6-2- موقعیت اقلیمی و آب و هوایی منطقه   72
7-2- بررسی درجه حرارت در منطقه   77
8-2- زمین شناسی عمومی حوضه کپه داغ   80
9-2- چینه شناسی حوضه کپه داغ   81
10-2- تکتونیک حوضه کپه داغ   89
11-2- مورفوتکتونیک   92
12-2- بررسی ژئوموفورفولوژیکی سازندهای حوضه کپه داغ   96
13-2- برخی از پدیده های ژئومورفولوژیکی در حوضه کپه داغ  111
فصل سوم
1-3- موقعیت جغرافیایی زون بینالود   121
2-3- وضعیت آب و هوا   121
3-3- گسترش جغرافیایی تشکیلات ژوراسیک در زون مورد مطالعه   124
4-3- موقعیت زون بینالود در ارتباط با حوضه های رسوبی – ساختاری ایران   126
5-3- اشاره ای به وضعیت تکتونیکی ناحیه   129
6-3- چینه شناسی زون بینالود  130
7-3- رسوبات ژوراسیک در برش مورد مطالعه   131
8-3- مشخصات لیتولوژیکی سکانس رسوبی مورد مطالعه   131
9-3- زمین ساخت راندگی ناحیه بینالود، شمال شرق ایران   133
نتیجه گیری   154
منابع   155

بخشی از منابع و مراجع پروژه مقاله بررسی زمین شناسی و پتانسیل مواد معدنی خراسان شمالی

خسرو تهرانی، خ (1353):چینه شناسی. انتشارات دانشگاه تهران. شماره

خسرو تهرانی، خ. (1364):چینه شناسی پرکامبرین و پالتوزوئیک. انتشارات دانشکاه تهران. شماره

خسرو تهرانی، خ. (1368):دوران‌های زمین شناسی. انتشارات دانشکاه تهران. تشماره صفحه

داورری، مهوش. – (1366):بررسیهای زمین‌شناسی و پترولوژی سنگهای نفوذی قصل فیروزه ( شرق تهران) . رساله فوق لیسانس زمین‌شناسی – دانشکده علوم دانشگاه تهران. 212 ص

درویش زاده، ع. – (1354):بررسی‌های ژئوشیمیایی آتشفشان‌های جوان ایران از دیدگاه پلیت تکتونیکی. مجموعه مقالات دومینت سمپوزیوم انجمن نفت

درویش زاده، ع ( 1358):بررسی‌های ژئو شیمیایی آتشفشان‌های جوان ایران از دیدگاه پلیت تکتونیک. مجموعه مقالات دومین سمپوزیوم انجمن نفت

درویش زاده، ع (1358):انکلاوهای سنگهای آتشفشانی دماوند. مجله دانشکده علوم –شماره 10، جلد 1، ص 33-

درویش زاده، ع (1358) :انکارهای سنگهای آتشفشانی دماوند. مجله دانشکده علوم – شماره 10، جلد 1، 33 –

درویش زاده، ع. – (1362):بررسی فسفات بافق (اسفوردی): مجله دانشکده علوم، جلد13، شماره 1 و 2 – ص 2 –

درویش زاده، ع. – (1365):سنگها و کانیها، انتشارات جهاد دانشگاهی تألیف ژان لامر، ترجمه 669 صفحه

درویش زاده ، ع.- (1367)ناآرامیها زمین (زلزله و آتشفشان). تألیف کلودآلگر (1987) ترجمه، انتشارات دانشگاه تهران – شماره 19959، 176 صفحه

درویش زاده، ع. – (1369):ویژگیهای زمین‌شناسی نمکهای اینفراکامبرین خلیج فارس. مجموعه مقالات سمپوزیوم دیاپیریسم با نگرشی ویژه به ایران. جلد اول – ناشر سازمان زمین‌شناسی کشور ص 81-

رادفر، ج. – (1366):زمین و پترولوژی گرانتیوئیدهای منطقه آستانه – گوشه اراک. پایان‌نامه فوق لیسانس دانشکده تهران . 159 صفحه

رپین – . ی. – (1365):پالئوژئوگرافی محدوده ایران در دوره‌های تریاس و ژوراسیک. ارائه شده در پنجمین گردهمایی علوم زمین. سازمان زمین شناسی کشور، بهمن‌ماه 1365

رزم آرا، مرتضی ( 1369):بررسی‌های زمین شناسی، پترولوژی و پتانسیل معدنی افیولیت ملانژهای شمال تربت حیدریه ( ناحیه اسدآباد). رساله فوق لیسانس زمین‌شناسی. دانشکده علوم دانشگاه تهران – 182 صفحه

زاده کبیر، اسدله (1370):بررسی رسوب شناسی و محیط رسوبی رسوبات زغالدار طبس. رساله فوق لیسانس دانشکدهعلوم – دانشگاه تهران، 267 صفحه

زاهدی، مصطفی (1370):جایگاه گنبدهای نمکی منطقه زاکرس بلند در ستون چینه شناسی ایران. فصلنامه علوم زمین. شماره یک. ص 67-

زرعیان، سیروس -. فرقانی، عبدالحسین – فیاض، هاشم . – (1350):توده گرانیتی الوند و هاله دگرگونی آن. نشریه دانشکده علوم، جلد سوم، شماره 4، صفحات 36-47

زرعیان، س، درویش زاده. ع. – (1354):مختصری درباره دگرگونی ناحیه‌ای در همدان. نشریه دانشکده علوم. جلد 7، شماره 2 و 3 ص 55-

سحابی فریدون ( 1354):بررسی زمین‌شناسی زیرزمینی میدان نفتی ابوالفارس در جنوب غربی ایران، نشریه دانشکده علوم دانشگاه تهران – جلد هفتم، شماره دوم و سوم. ص 65-

سحابی، یداا; (1331):زمین‌شناسی عمومی. انتشارات دانشگاه تهران – شماره 142، 272 صفحه

سحابیط، یدا; (1338) :نظریه کلی راجع به وضع زمین‌شناسی سیاه کوه . نشریه مرکز تحقیقات علمی مناطق خشک. شماره 1 منطقه سیاه‌کوه و اطراف آن . ص 31-

سهندی، م. ر. – مجمل کفشدوز، م.-  (1362):مطالعه طنگهای دگرگونی خواور ده سلم (لوت مرکزی) و بررسی زمان رویدادد مراحل مختلف دگرگونی و آذرین در این ناحیه از کشور. سازمان زمین‌شناسی کشرو، 36 صفحه

سهندی، م. ر. (1368):سایه‌های شورم و جایگاه راستین آن در ستون چینه ‌شناسی ایران – سازمان زمین‌شناسی کشور، 36 صفحه

سهندی، م . ر (1368):سایه‌های شورم و جایگاه راستین آن در ستون چینه‌شناسی ایران – سازمان زمین شناسی کشور. از سری مقالات هشتمین گردهمایی علوم زمین. بهمن‌ماه 1368

سید امامی، ک، – (1350):کرتاسه پایینی  در ایران. نشریه دانشکده فنی، دوره دوم، شماره 21،صفحات60-

سید امامی، ک . – (1351):کرتاسه بالایی در ایران . نشریه دانشکده فنی، دوره دوم، شماره 22 صفحات 7-

 شمیرانی، ا- (1363):سیستم/ پریود کرتاسه. جزوه درسی برای دانشجویان. دانشکده. عوم زمین دانشگاه شهید بهشتی 147 صفحه

شمیرانی، ا – (1365):زمین‌شناسی ایران – جزوه درسی برای دانشجویا. پلی کپی. دانشکده علوم زمین دانشگاه شهید بهشتی

شهرابی، مصطفی (1364):زمین لغزه دره لاطم. مجله رشد زمین‌شناسی. سال دوم، شماره 5؛ ص 37- 38

شهرابی، مصطفی (1365)دریاچه اورومیه. مجله رشد زمین‌شناسی. سال دوم، شماره 3، ص 49 تا

عکاشه، ب.- حسنزاده، ج.- اسلامی، ع.ا.- (1362):زلزله‌های فروردین 1362 بایجان (هراز – البرز مرکزی). نشریه فیزیک زمین و فضا- جلد 12 – شماره 2-1، صفحات 69-79

علوی تهرانی، نورالدین (1356):بررسی‌های تازه سنگ شناسی و زمین‌شناسی در ارتباط با کانسارهای طلا و در معدن طلای موته. سازمان زمین‌شناسی کشور. گزارش داخلی، 15 صفحه

علوی تهران، نورالدین (1358):مجموعه سنگهای افیولیتی در ایران – انتشارات سازمان تحقیقات زمین شناسی و معدنی کشور 57 ص

علوی نائینی، م.- حاجیان، ج.- عمیدی،م.- بلورچی.، ح.- طاطاوسیان، الف.- آقانباتی، ع.- پلی سیر، ج.- (1361):زمین‌شناسی چهارگوش تکاب- صائین قلعه 1:250000 ، سازمان کشور. گزارش شماره 50؛ 99 صفحه

غفوری، محمدرضا. – مرتضوی، سیدرضا.- (1367)آب شناسی؛ انتشارت دانشگاه تهران

قریب، عبدالکریم (1349):زمین شناسی فلات ایران (ایران ، افغانستان و بلوچستان). ترجمه فارسی. انتشارات دانشسرایعالی، شماره 37؛1 201 صفحه و 60 صفحه ضمیمه

قریشی، منوچهر – بربریان، مانوئل . – (1370):گزارش ابتدایی بازدید روی زمین زمینلرزه ویرانگر 31 خرداد 1369 رودبار – تا رم. فصلنامه علوم زمین. سال اول – شماره 1 صفحات 16-

قویدل سیوکی. محمد (1369):مطالعه Acritarchs و Chitinozoans سازندهای میلا، ایلبک، زردکوه و فراقون در ناحیه زردکوه و انطباق آنها با سکانس پالتوزوئیک ناحیه چالی شه و چاه دارندگ. سمپوزیوم دیاپیریسم با نگرشی ویژه به ایران. مجموعه مقالات. جلد اول. صفحات 141-

زمین شناسی و چینه شناسی ناحیه

در تقسیم بندیهای ایران به زونهای ساختاری مختلف، ناحیه بجنورد در دو زون بینالود و کپه داغ جای می گیرد. بخش شمالی ناحیه در محدوده کپه داغ و نیمه جنوبی آن در منطقه بینالود واقع شده است. منطقه بینالود از نظر روند ساختاری دنباله البرز خاوری است. واحدهای رسوبی وابسته به پالئوزوئیک در بخش بینالود گاهی با ایران مرکزی و گاهی با البرز همانند است. آن سان که سازند باروت به البرز، رسوبهای اردویسین به ایران مرکزی، ماسه سنگ های دونین زیرین ومیانی با سازند پادما در ایران مرکزی، دونین بالایی با سازند بهرام درایران مرکزی و همچنین با سازند خوش ییلاق و واحدهای A, B, C سازند جیرود در البرز قابل مقایسه است

دراین ناحیه رسوبات وابسته به کربونیفر تا ترباسدیده نمی شود. رسوبهای ژوراسیک تمام منطقه یکنواخت میپوشاند، از این رو تفاوت مشخصی میان رسوبهای این دوره در کپه داغ وبینالود به چشم نمی خورد. رسوبهای دونین در همه جا توسط سازند شمشک پوشیده میشود. در نئوکومین منطقه کپه داغ با آغاز سازند شوریچه بدرستی استقلال خود را بدست آورده است

کهنترین سازندی که در ناحیه برونزدگی دارد سازند باروت است. از سازندهای زایگون و لالون برونزدگی دیده نمی شود. به نظر می رسد که در سیلورین نیز نبود رسوبگذاری بوده است . در نیمه شمالی ناحیه (حوضه کپه داغ) با آغاز سازند شمشک رسوبگذاری از ژوراسیک زیرین تا پایان کرتاسه ادامه داشته است

برای آسان شدن واحدهای سنگی نخست سازندهای منطقه بینالود (پالئوزوئیک) سپس رسوبهای ژوراسیک که هر دو حوضه را می پوشانند و در پایان سازندهای منطقه کپه داغ آورده شده است

 4-1- کامبرین

1-4-1- سازند باروت E_btکهنترین رسوبهایی که در ورقه بجنورد برونزاد دارد مجموعه ای است از

دولومیت های بستر لایه، آهکهای خاکستری تیره چیرت دار، ماسه سنگهای قرمز و سبز میکائی، ماسه سنگ کوارتزیتی سفید رنگ، شیل های توفی رنگارنگ و همچنین سنگهای آتش فشانی در حد بازالت نیز در چند افق دیده می شود. ستبرای این مجموعه بیش از 1500 متر برآورد می گردد. در بخشهای اهکی جلبکهایی از نوع استروماتولیت و ریز زیای پوسته دار مشاهده می گردد بانگرشی به همانندی لیتولوژی این رسوبها با سازند باروت در البرز و جلبکهای موجود، می توان آن را به کامبرین زیرین نسبت داد، مرز پائینی و بالای این سازند با واحدهای مجاور خود، گسلیده شده است. در سازند باروت زیر واحدهایی در نقشه هستند که می توان از بخشهای ماسه سنگی قرمز کوارتزین (s) ، بخش سنگ های کربناته آهکی و دولومیتی (L + do) افقهایی از سنگهای آتش فشانی با ترکیب بازالتی (V) نام برد

 2-4-1- سازند میلا E_m

این سازند در ناحیه بجنورد از گسترش و ستبرای نسبتاً زیادی برخوردار است و لایه های بستر آهکی تا آهک دولومیتی (معادل عضو کی میلا در البرز) و ستبرای زیادی از آهکهای ضخیم لایه تیره رنگ تا دولومیتی با میان لایه های شیلی و لایه های ماسه سنگی تا ماسه سنگ آهکی (احتمالاً معادل عضوهای 2 و 3 میلاد در البرز) پدیدار شده است. هر چند برآورد ستبرای این سازند بعلت گسله بودن منطقه دشوار است ولی آنچه به چشم می خورد دارای ستبرایی بیشتر از 1000 متر می باشد. در این رسوبها فسیل های فراوانی از تریلوبت ها، براکیوپودها و ; دیده می شود. براکیوپودهای زیر بوسیله (ف – گلشنی) بررسی گردیده است که سن کامبرین میانی – بالایی را برای این نهشته ها پیشنهاد نموده است

CT . chuangia sp., Redichia sp., Billingsella sp.,

مرز پائینی این سازند در ناحیه گسله بوده ولی مرز بالای آن در شمال روستای محمودی بصورت پیوسته و هم شیب با رسوبهای اردوسین زیرین پوشیده می شود

 5-1- اردوویسین – سیلورین

این فسیل ها به همراه کنودونتهایی که سهیلی و همکاران گزارش کرده اند، سن اردویسن بالایی را نشان میدهند. اما سه نمونه آخر احتمالاً تا سیلورین نیز ادامه دارند. مقطع دیگر نیز در جنوب غربی بجنبورد در روستای قلی توسط افشار حرب (1373) و جولاپور (1375) مورد مطالعه قرار گرفته است این مقطع دارای مختصات جغرافیایی َ55، 56 و َ12،37 بوده و در 50 کیلومتری جنوب غرب شهرستان بجنورد واقع است

مقطع مزبور شامل 3 بخش آذرین، شیلی و ماسه سنگی است. بخش آذرین در زیر قرار گرفته و شامل 262 متر و از آلگومرا، بازالت، سنگ آهک و ماسه سنگ تشکیل شده است. بخش دوم شامل412 متر لایه های شیل و ماسه سنگ و بخش سوم شامل 224 متر شیل و ماسه سنگ است. این توالی اولین بار توسط افشار حرب (1979، 1373) «سازند قلی» معرفی شده است و شامل مجموعه ای از شیل و ماسه سنگ با ضخامت 140 متر، سنگ آهک و شیل با ضخامت 145 متر، ماسه سنگ کوارتزیتی با ضخامت 390متر بوده و دارای سن اردویسین، سیلورین است. در واقع سن سازند قلی اردویسین بالایی بوده و مجموعه بالای آن بنام سازند نیور (ماسه سنگهای کوارتزیتی) وسن آن سیلورین تعیین شده است

مقطع قلی فاقد فسیلهای شاخص بوده ولی در مقعط بجنورد فسیلهای شاخص مربوط به همین لایه ها شناسایی و معرفی شده است. بنابراین به دلیل کم بودن فسیل در مقطع قلی و با توجه به اینکه مقطع مورد مطالعه دراین رساله به لحاظ فاصله چندان قابل توجه نیست (به خط مستقیم حدود 30 کیلومتر) می توان سنی را که این زمین شناسی به آن اشاره کرده با یافته های جدیدتر تعدیل کرد و سن آن را اردویسین زیرین – سیلورین در نظر گرفت

6-1- اردویسین

رسوبهای وابسته به اردویسین را میتوان به 4 واحد سنگی تقسیم نمود که از پایین به بالا عبارتند از

1-6-1- Sh و S واحد زیرین : این واحد بیش از 800 متر بستر دارد و دارای ماسه سنگ، شیل های سبز زیتوفی، ردیفهایی از آهک و شیل و آهکهای خاکستری تیره است و چند لایه نازک از سنگهای آتش نشانی در حد بازالت و آنرزی بازالت نیز در آن دیده می شود، در این واحد ماکروفسیل های فراوانی مانند تریلوبیت ها و براکیوپودها یافت می شود

براکیوپودهای بررسی شده عبارتند از

CT . onniella sp . sowerbyellasp. Strophomenu sp

Dalmanella sp

 اگر چه ( ف – گلشنی ) از بررسی براکیوپودهای بالا سن اردیوسین را بطور کلی برای این واحد پیشنهاد می نماید ولی سن بخشهای زیرین این واحد بواسطه داشتن کنودونت های زیر: جنس Cordylodvj با گونه های مختلف این جنس مانند

C. preavvj C.retvndatvj c . angvfatvs c

Intemedivj c. oklahonen sis

 به اردویسین زیرین، اشکوب Termadocian  وابسته است و بخش میانی آن بعلت داشتن کنودونت هایی مانند  Drepanodvj Subarcvatvs و براکپیودهایی از جنس Terynelasma sp.  به اردویسن میانی نسبت داده میشود

این واحد در شمال روستاهای محمودی بصورت هم شیب سازند میلا را می پوشاند و خود نیز در مقطع شیرویه توسط واحد آتش نشانی اردویسین پوشیده می شود

1-6- 1 (ov)  : این واحد با بسترایی برابر با 198 متر تماماً همه از سنگهای آتش نشانی در حد آنرزیت و آنرزی بازالت پدیدار شده است. در بخش باختری ورقه در شمال روستای قرچه رباط افزون بر سنگهای آتش نشانی، میان لایه هایی از شلیهای خاکستری رنگ و ماسه سنگهای آهکی نیز یافت می گردد. این سنگهای آتش نشانی با بافت پورفیریتی

7-1- دونین:

نهشته های این مقطع زمانی از دو رخساره گوناگون تشکیل شده است، و در نیمه جنوبی برونزدگی دارد

1-7-1- واحد زیرین (D^s)  : این واحد در مقطع شیرویه 247 متر بستر دارد و لیتولوژی آن از پایین به بالا دارای

لایه های بستر ماسه سنگی قرمز رنگ میکادار، ماسه سنگ کوارتزی سفید رنگ با میانلایه های آهک ماسه ای و در بخش های بالایی ردیفهای از ماسه سنگ، شیل و شیل های مارنی می باشد. بر روی بیشتر ماسه سنگها اثرات موج نقش (Ripel Marks )  بجای مانده است. در این رسوبها در مقطع بازدید شده سه افق از سنگهای آتش نشانی در حد بازالت و آنزری بازالت نیز دیده می شود. این نهشته ها از دیدگاه سنگ شناختی و موقعیت چینه ای تقریبا با سازند پادهاهم ارز می باشند. مرز زیرین این سازند با نهشته های اردویسین ناگهانی و مشخص، ولی مرز بالایی آن با نهشته های بالایی برابر سازند خوش ییلاق تدریجی است. هرچند از این واحد فسیلی بدست نیامده است، ولی با نگرشی به لیتولوژی، جایگاه چینه ای و پیوستگی آن با واحد بالایی دونین، میتوان آنرا به دونین زیرین- میانی نسبت داد

2-7-1 (2-) واحد بالایی (D^{T  sh} )   

این واحد در مقطع شیرویه 196 متر بسترا دارد، لیتولوژی آن از پایین به بالا عبارتست از

ردیفهایی از لایه های شیل آهکی و ماسه سنگی، شیل هایی برنگهای گوناگون. ردیفهای شیل و آهک، سنگ آهنک بستر لایه با میانلایه شیلی، در بالا آهک خاکستری تیره، که بالاترین بخش لایه هایی از دولومیت نیز آنها را همراهی می نمایند. این واحد در سطح هوازده خاکستری تیره- سبز زیتوفی و گاهی کرم رنگ می باشد

این واحد مذکور بسیار پرفسیل است. آن سان که براکیوپودهای زیر به سن دونین بالایی از این واحد گردآوری گردیده و بوسیله (ف- گلشنی واحد زاده ) بررسی گردیده اند

عمدتا انتریسرتال می باشد، که از پلاژیو کلاز( گاهی بشکل پورفیرهای تجزیه شده به سیریست و عدیت )، کافی فرو منیزین، کلریت که بصورت بلورهای آنهدرال در فضای میان بلورهای پلاژیو کلاز جای دارد و نیز کلیت در لابلای پلاژیو کلازها پدیدار گشته اند

3-7-1 O^{sh s – III}  : این واحد از شیلهای میکاسه با میانه هایی از ماسه سنگ تشکیل شده است. که در سطح هوازده با هوازدگی برنگ سبز زیتوفی دیده می شود. این رسوبها در مقطع شیرویه 207 متر بستر دارند ولی این بسترا در باختر ورقه افزایش یافته و نسبتا زود فرسای و کم فسیل می گردد. این رسوبها دارای تریلوبیت ها، براکیوپود، مرجان و بریوزو است. فسیل های زیر بوسیله ( ف- گلشنی ) بررسی شده

براکیوپودها:

Or thoceras vegans, Dalmanella sp., platystrophiasp

کریلوبیت های:

Encrubys sp., Dalmantes sp., proetus sp

که سن اردویسین میانی – بالایی را برای این واحد پیشنهاد می نماید

D ^1,sh,s – TV   4-7-1 این واحد که بخش بالایی ردیف رسوبی اردویسین است، در مقطع شیرویه 300 متر بسترا دارد، نهشته های آن شامل ماسه سنگهای نازک لایه، آهکهای مارنی با میانلایه های از شیل می باشد. بخش بالایی این واحد اکثرا از آهکهای گرهک دار با میانلایه هایی از شیل ساخته شده است. این واحد سرشار از فسیل و دارای گونه هایی از تریلوبیت ها، براکیوپودها، مرجان ها، بریوزوآها و بالاخره لاله و شان و کنودونیت های باشد، که مجموعه براکیوپودهای زیرین در این واحد بررسی شده است

Resserella corpolenta , platy strophia sp ., Diceromyonia tersa, Dolerorthis sp., Pentamerous sp

Leptaena aequalij,

Hindella crassa incipiens, Leptaena  CT . depressa, Salopina sp. Atrypa CT . reticularis

Amorphognathu ordovicicus, Ly, ognathus plebia, panderodus gracillis

 8-1- نهشته های کواترنر:

نهشته های این دوره شامل رسوبهای کنگلومرایی پلسیتوسن (QPL )  با سیمان آهکی ماسه ای، رسوبهای آبرفتی پادگانه ای (Q₁)  که کنگلومرای بی سیمان هستند، مخروط افکنده ای دامنه ای (QF)  که آنها نیز از کنگلومرای بی سیمان تشکیل یافته است، رسوبهای آبرفتی دشتها که عمدتا زمینهای کشاورزی را درست کرده اند (Q₂)  و واریزه های دامنه ای بلندیها (QSC)  و در پایان آبرفتهای بستر رود خانه ای (QaL ) که جدیدترین رسوبها را تشکیل میدهند

آتشفشان جوان (QV )  

در مجاور روستای فیروزه برونزد کوچکی از سنگهای آتشفشانی دیده می شود. این سنگهای آتش فشانی کنگلومرای نئوژن (Ngc)  را تحت تأثیر قرار داده اند. ترکیب آنها در حد آندزی بازالت تا بازالت الیوین پیروکسن دار می باشد. در چند نقطه دیگر مانند نزدیک روستای حصار نیز برونزد کوچکی از این آتش فشان جوان دیده می شود. که در رسوبهای نئوژن جای گرفته و وابسته به فاز آتش فشانی کواترنر می باشند. بازالت یاد شده در مقطع میکروسکوپی بافت پورفیریتی با زمینه فلوئیدال دارد و کانیهای تشکیل دهنده آن عبارتند از

الیوین که به کلریت، کلیت و کانیهای اکسید آهن تجزیه شده، پیروکسین( با حداکثر قطر 2/0 تا 5/0 میلی لیتر) و زمینه سنگ از میکرولیت های پلاژیوکلاز با ترکیب باز یک تا متوسط است

از کانیهای ثانویه ی می توان از کلریت، کلسیت و اکسید آهن نام برد

9-1- رسوبهای ترشیری:

1-9-1- ائوسن : رسوبهای ائوسن تنها در نیمه جنوبی محدوده مورد بررسی برونزاد دارد. بسترای این نهشته ها حدود 80 متر برآورد می شود و از آهکهای بستر لایه به رنگ خاکستری روشن تا سفید، ماسه سنگ ، ماسه سنگ آهکی و مارن های نومولیت دار درست شده اند. در این رسوبها صدف دو کفه ای های بزرگ از خانواده اوسترانیز یافت می گردد

میکروفسیل های زیر به سن ائوسن میانی ( اتاژ Lutetian ) از این نهشته ها شناسایی و بوسیله (ف- کشانی ) بررسی گردیده است

Nummulites CT . aturicus, Assilina sp., Discocyclinusp

مرز پایینی و بالایی این واحد گسلیده است

2-9-1- نئوژن : رسوبهای وابسته به نئوژن ( احتمالا پلیویسن ) تقریبا در بیشتر نقاط ورقه دیده می شوند. این نهشته ها را می توان به دو واحد زیر تقسیم نمود

 3-9-1- Ng ₁(1)  :

این واحد در بلندیهای جنوبی کلات حاج علی آقا برونزاد دارد و شامل ردیفهایی از مارن، گچ، کنگلومرا با قلوه هایی از نهشته های کهنتر و لایه هایی از شیل توفی می باشد. بسترای این واحد 150 تا 170 متر برآورد شده و بصورت دگر شیب واحدهای کهنتر را می پوشانند از بخشهای مارنی واحدهای وابسته به نئوژن نمونه های چندی برای بررسیهای Washing  فراهم گردیده که متأسفانه همگی فاقد فسیل بوده اند، اما با توجه به جایگاه چینه ای و نوع رسوبهای سازنده آنها به نتوژن تعلق دارند

4-9-1 Ng₂(II)  :

این واحد از مارن و کنگلومرا تشکیل شده و در ناحیه گسترش زیادی دارد. در شمال اسفراین این بسترای آن به بیش از 300 متر می رسد. در برخی از برونزدهه بخشهای مارنی (Ng^m) ، کنگلومرائی (Ng^c )  قابل جدایش از یکدیگر می باشند. در این نقاط واحد مارنی در زیر و بخش کنگلومرایی در رو جای گرفته است

Dia zoma CT . volhymia

Cyrtospirifer  sp., Athyris  CT . intemedia

Dichospirifer  piriformis, crutithyris sp

Cleiothyridina sp. Athyris  CT  . chitratenjis

Productella sp

Elevtherolomma sp., spinatry pina sp

Cyrtospirifer  CT . quadratus, Avlacerllar CT

In terlineate

CT . chantaginuj, Gastrodetoechia dichotomian,

Cyphoterorhynchvj Koraghen Dis,

Cyrtospirifer  CT . schelonicuj

C.CT  . Archiaci,

Cyrthospirifer CT . multiplicata

افرون بر آن از لایه های آهکی این واحد کنودونت های زیر که به سن دونین بالایی می باشد، بوسیله ( م- احمد زاده هروی) شناسایی و بررسی گردیده است

Inciodus  expansus

Incidus brevis

Bispathodvj   CT . Costalvsle  B.Branson

Hindeodella Subtillis

Neoprioniodus CT  . Semiseparatvs

گذر این واحد با نهشته‌های زیرین تدریجی است. این واحد در سراسر منطقه مورد بررسی، با سازند شمشک بصورت ناپیوسته (disconformity)  پوشیده شده است و از دیدگاه چینه ای با سازند بهرام در ایران مرکزی و با بخشهای C,B,A سازند جیرود یا سازند خوش ییلاق در البرز قابل مقایسه می باشد

در شمال روستای چهار برج در میان این نهشته ها بسترایی در حدود 50 متر از لایه های ماسه سنگی پیدایش یافته، که در افق سنگهای آتش فشانی با ترکیب بازالتی در آن دیده می شود (D^v+s) که درخور نمایاندن در نقشه می باشد

10-1- ژوراسیک:

برای دریافت اینجا کلیک کنید