توضیحات

توجه : به همراه فایل word این محصول فایل پاورپوینت (PowerPoint) و اسلاید های آن به صورت هدیه ارائه خواهد شد

 مقاله موتاسیون دارای 86 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد مقاله موتاسیون  کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

بخشی از فهرست مطالب پروژه مقاله موتاسیون

فصل اول

کلیات

مقدمه

تاریخچه موتاسیون

جهش ( موتاسیون )

ماهیت جهش

فصل دوم

انواع موتاسیون

انواع جهش

عوامل به وجود آورنده جهش

جهش های خود به خودی (spontaneus mutation )

جهش های القایی یا ایجادی  Induced mutation

القای جهش

جهش های کشت سلول سوماتیکی

فصل سوم

کاربرد موتاسیون در اصلاح نباتات;

اصلاح گیاهان با استفاده از موتاسیون

اصلاح موتاسیون از طریق بذر

بازیافت و دستیابی به موتان

روش های اصلاحی بعد از ایجاد موتاسیون

مزایا و معایب انواع روشهای اصلاحی بعد از ایجاد موتان

تنوع سما کلونال

برخی از جهش های مفید در اصلاح نباتات

جهش در سور گوم

موتانت های برنج

جایگزینی ژنی از کروموزوم های بیگانه

نقش بهنژادی با جهش

چرا مواردی برنامه های اصلاحی با استفاده تکنیک موتاسیون با شکست مواجه  می شوند؟

نکات مورد توافق در اصلاح به طریق ایجاد موتاسیون

عدم پیشرفت در متدولوژی موتاسون طی 25 سال گذشته

چرا بعضی از موتاسیونها بسیار کمیاب هستند ؟

مقایسه نقش موتاسیون بریدینگ در تکامل و بهنژادی

چطور می توان از هر موتاسیونی نتیجه مثبت بدست آورد

تئوری غالب یا مغلوب;

آیا همه ژنها می توانند جهش داشته باشند

اکثر موتاسیونها کرمت پذیرند

تاچه حد اهداف اصلاحی واقع بینانه هستند ؟

تنوع ژنتیکی مستتر

موتاسیونهائیکه واکنش های بین ژنها را تحت تاثیر قرار می دهند

بهره وری از ایجاد موتاسیون با استفاده از بیوتکنولوژی

قدم های اساسی در اصلاح محصولات باغبانی از طریق موتاسیون

اصطلاحات

منابع مورد استفاده

بخشی از منابع و مراجع پروژه مقاله موتاسیون

1-ارزانی ، احمد 1368 مفاهیم ژنتیک و اصلاح نبات ، ناشر کمیته کشاورزی استان اصفهان

2-ارزانی ، احمد ، اصلاح گیاهان زراعی ( نوشته : جان میلتون پولمن ، دیوید آلن اسلیپر ) دانشگاه صنعتی اصفهان

3-شفاء الدین ، سکینه 1371 ، موتاسیون و کاربرد آن در اصلاح نبات ، موسسه تحقیقات و تهیه نهال

4-فارسی ، محمد- باقری ، عبدالرضا 1372 . مبانی اصلاح نباتات ، انتشارات جهاد دانشگاهی مشهد

5-یزدی ، ابراهیم 1368 . تغییرات جهشی ماده ژنتیک ، بنیاد فرهنگی متین با همکاری انتشارات قلم

6-هیئت مولفان 1369 . زیست شناسی عمومی ، ناشر مرکز نشر دانشگاهی

7-زاهدی . محمد حسن 1371 . گزارش سمینار استفاده از موتاسیون ها و بیوتکنولوژی مربوط در اصلاح نباتات در خاورمیانه و کشورهای مدیترانه

8-ناصری ، محمد 1374 گزارش سی امین سمپوزیوم کاربرد چشمه گاما در مزرعه تحقیقاتی Gamma Field در موسسه تحقیقاتی کاربرد پرتو در اصلاح بخش اصلاح نباتات و ژنتیک – آژانس بین المللی انرژی اتمی

9-یوسفی ، فاطمه 1371 ، گزارش شرکت در دوره کاربرد موتاسیون در اصلاح نباتات

 10-ناصری تفتی ، مهدی (گردآوری و ترجمه)، ایجاد موتاسیون (جهش زنی ) ، عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و انرژی هسته ای ،

کلیات :

مقدمه:

محققین اصلاح نباتات از طریق شناخت عواملی که موجب تکامل طبیعی گیاهان شده است در امر به نژادی استفاده می کنند . گیاهان اصولاً به یکی از روشهای زیر تنوع پیدا کرده اند

1-جهش ژنی ( موتاسیونی )

2-دورگ گیری بین گونه ای

3-پلی پلوئیدی

4-رانده شدن ژنتیکی

موتاسیون یکی از عوامل مهم ایجاد تنوع و تکامل در گیاهان می باشد . موتاسیون ممکن است باعث مرگ ، عقیمی و یا ایجاد خصوصیات جدید و صفات عالی و مطلوب گردد ، تعداد زیادی از گیاهان زراعی از جمله چغندر قند ، ذرت ، کتان ، سویا ، جو برنج و لوبیا و گوجه فرنگی از این طریق تنوع یافته است . برای مثال تنها تفاوت میان جو وحشی H . spontanneun  و جو معمولی H . vulgare حاصل در منطقه جرمو این است که ساقه و سنبله جو جرمو محکمتر از جو وحشی بوده و دارای ریزش کمتری است

 تاریخچه موتاسیون

واژه موتاسیون یا جهش اولین بار در سال( 1650 م ) در مورد بروز و ظهور تغییرات ساختمانی مشهود در موجودات زنده بکار برده شد . اما چون استقبال چندانی از این واژه نشد و به زودی به فراموشی سپرده شد . در اوایل قرن بیستم (1901 م ) یک گیاه شناس هلندی به نام هوگو دووریس ( Hvgo Deveries ) ضمن مطالعه بر روی گیاه پامچال نظرات و کشفیات ژرژ مندل ( G.mendel ) زیست شناس مشهور قرن نوزدهم در زمینه وراثت مورد مطالعه مجدد قرار داد و توانست اهمیت و عمق تحقیقات مندل را بار دیگر در ابعاد جدید نشان دهد . وی در ارائه و بررسی نظرات مندل واژه موتاسیون را برای انواع جدید تغییر یافته بکار برد و از آن پس این واژه به طور گسترده ای مورد استفاده زیست شناسان قرار گرفت . هوگو دووریس در تجربیات خود پی برد که گاهی افراد یک گونه صفاتی از خود بروز می دهند که در جد آنها وجود نداشته اند و نیز این صفات پس از ظهور موروثی می گردند ، وی پدیده مذکور را موتاسیون نامید

 جهش ( موتاسیون )

جهش یکی از پدیده های مهم طبیعت است . این پدیده در تحول موجودات زنده نقش به سزائی دارد . اساس جهش تغییرات ساختمان شیمیایی ژنهاست . این تغییرات به صورت صفات ارثی جدید در می آیند و در میان افراد یک جامعه منتشر می شوند

جهش یکی از اساسی ترین مقولات در زیست شناسی مخصوصاً زیست شناسی مولکولی و اختصاصاً در ژنتیک مولکولی و رشته های عملی وابسته به آن در پزشکی ، دامپروری و کشاورزی می باشد ، (( تغییر در ساختار ژنتیکی (ژنوتیپی) )) موجودات زنده اعم از اینکه بروز خارجی ( فتوتیپی ) پیدا بکند یا نکند تغییر جهشی یا mutation و محصول چنین جهش و تغییری جهش یافته یا mutant خوانده می شود . واژه موتاسیون (mutation) از لفظ لاتین mutatio به معنای یک تغییر عمده و اساسی و ناگهانی مشتق شده است . در فارسی واژه جهش به معنای جستن ، جهیدن ، جست و خیز معادل واژه موتاسیون توسط بعضی محققین ایرانی بکار برده می شود و معمولاً یک یا چند تغییر ناگهانی فتوتیپی مشهود در سطح ارگانیسم ها را شامل می شود . در ابتدای کشف موتاسیون این واژه برای تغییراتی به کاربرده می شد که عموماً ظاهری و یا فتوتیپی بودند و لزوماً موروثی نبودند ، اما بعد از کشفیات جدید در قلمرو زیست شناسی مولکولی واز جمله ژنتیک مولکولی ، امروزه این واژه کمتر برای تغییرات ظاهری محدود و یا گسترده بکار می رود ، بلکه صرفاً بر آن تغییراتی اطلاق می شود که قابل انتقال از یک نسل به نسل بعدی در همان موجود می باشد

به طور کلی علیرغم تعاریف متعدد و بحث های فراوان پیرامو.ن  موضوع جهش هنوز تعریف جامع برای آن ارائه نشده است و نظر به اینکه یک تعریف مشخص از پدیده جهش برای فهم بهتر در سایر موضوعات و مقولات مربوط به این بحث از قبیل جهش پذیری ، جهش زایی و غیره ضروری است . با توجه به مطالب ذکر شده و با در نظر گرفتن حداقل شرایط ویژگیهای تغییرات جهش شاید بتوان گفت که : (( جهش فرآیند یا پوششی است که موجب تغییر مجموعه وراثتی سلول و نهایتاً ایجاد یک موجود زنده ای با ویژگیهای جدید ژنتیکی می گردد )) و به تعبیر دیگر جهش یک تغییر قابل وراثت است که به کروموزوم اثر دائم می گذارد که به ایجاد یک موجود جهش یافته منجر می گردد . جهش ها تغییرات ژنوتیپ یعنی تغییرات ارثی می باشند که خود را در معیار واکنش تغییر یافته گیاه موتاسیون یافته در مقایسه با اجداد موتاسیون نیافته نشان می دهند . این موتاسیون ها هم شامل شکل گیری صفات مورفولوژیک و هم شامل رفتار فیزیولوژیک گیاه در رابطه با عوامل محیطی می گردد . پدیده تغییرات ارثی را اصطلاحاً موتاسیون و فردی را که در آن تغییرات حاصل گردیده ( موتانت ) می نامند

 ماهیت جهش :

همان طور که ذکر شد ، جهش یک تغییر ناگهانی در ماده ارثی یک سلول است . جهش ممکن است ژنی باشد که شامل حذف ها یا تغییرات مولکولی داخل محدوده یک ژن می شود و یا کروموزونی باشد که از تغییر ساختمان کروموزوم مثل از دست رفتن یا مضاعف شدن قطعه ای از کروموزوم ناشی گردد . موتاسیون به معنای اعم از دست رفتن یا مضاعف شدن کروموزوم را نیز شامل می شود . اغلب موتاسیونها مضر و زیانبار بوده و بسیاری از آنها کشنده هستند . برای اینکه جهش قابل شناسایی باشد باید موجب تغییر فتوتیپی در گیاه گردد . تغییر قابل مشاهده در صفات ظاهری ( قامت گیاه رنگ پوسته بندر ، علایم برگی ، نقص کلروفیلی ، اعضای بافت آندوسپرم ، تراکم سنبله و غیره ) ، ساده ترین طریقه شناسایی جهش است . در میان گیاهان بیشترین مطالعه موتانهای قابل مشاهده در ذرت صورت گرفته است ، جهش هایی که سبب تغییرات جزئی در صفات کمی گیاه از قبیل اندازه ، فعالیت فیزیولوژیک ، محتوای شیمیایی یا عملکرد بشود ، مشکلتر تشخیص داده می شود . آثار آنها نیاز به اندازه گیری دقیق در جامعه گیاهی دارد . در صورتی که تغییر فتوتیپی ناگهانی در نتایج یک لاین یکنواخت به وجود آید ، میتوان به وقوع جهش خود به خودی ظنین شد . با وجود این یافتن گیاهی با فتوتیپ متفاوت به تنهایی دلیل کافی برای وجود جهش نیست . فتوتیپ جدید ممکن است از طریق تفکیک و نوترکیبی ژنها ایجاد شده باشد . در گیاهان زراعی دگر گرده افشان تشخیص بین جهش خود به خودی و نوترکیبی ژنی بسیار مشکل است ، زیرا ژنهای مغلوب که با آلل غالب در گیاهان هتروزیگوت پوشیده می شود بعداً بر اثر آمیزش با آلل مغلوب دیگر ظاهر خواهد شد . در گیاهان زراعی خودگشن  ، دگر گشنی طبیعی و نوترکیبی ژنی متعاقب آن موجب ایجاد فتوتیپ های جدیدی می شود که ممکن است به نظر جهش آید . به منظور شناسایی جهش ها میتوان نتایج موتانتهای مظنون را کشت نموده و مشاهده اینکه آیا تفکیک رخ می دهد یا اینکه موتانت مظنون را با والد یا تلاقی آن با گیاهی دارای ژنوتیپ مشخص تلاقی برگشتی داده و سپس با خود گشنی و یا خواهر گشنی نتایج و مشاهده تفکیک مورد تائید قرار داد . تفکیک در نتایج موتانت مغلوب خالص صورت نمی گیرد . در آزمایشهای به نژادی به طریقه موتاسیون لازم است ، مواد اصلاحی برای صفت مورد آزمایش از لحاظ ژنتیکی یکسان باشند و گرده افشانی آن قبل و در طی آزمایش کنترل شود تا از گرده افشانی و تفکیک متعاقبت آن ممانعت به عمل آید

انواع موتاسیون

انواع جهش :

تغییرات جهشی را میتوان بر حسب شاخص های متعدد تقسیم کرد ، جهش ها را به طور کلی به دو دسته بزرگ تقسیم می کنند : موتاسیونهای کروموزومی و ژنتیکی یا ژنی این موتاسیون ها را با نام ناهنجاریهای کروموزومی نیز می خوانند

 1-موتاسیونهای کروموزومی : جهش هایی که بخش یا همه کروموزوم را شامل شده و تحت عنوان جهش های کروموزومی یا جهش های بزرگ شناخته می شوند . عموماً به دو دسته تقسیم می شوند که یا باعث ایجاد ناهنجاری در تعداد کروموزوم ها می شوند و یا در ساختمان کروموزوم ها تغییر ایجاد می کنند . موتاسیونهای کروموزومی شامل حذف یا افزایش و قطع وصل و جابجایی قسمتهایی از یک یا تمامی یک یا چند ژن و کروموزوم است و به صورت زیر بروز می کنند

الف . ناهنجاری در تعداد کروموزوم ها :  در این حالت که بدون بریدگی و شکشتگی کروموزوم بروز می کند و شامل : پلی پلوئیدی و آنوپولوئیدی است

ب-ناهنجاریهای ساختمانی کروموزوم ها : این موتاسیون همراه با شکستگی کروموزوم است و شامل جابجایی ، وارونگی ، حذف شدن ( کاهش کروموزومی ) و مضاعف شدن ( افزایش کروموزومی ) است

2-موتاسیونهای نقطه ای یا ژنی : انواع تغییرات ساختمانی ژنتیکی که درسطح کروموزوم ها صورت میگیرند در ژنها منفرد و در سطوح مولکولی نیز وجود دارند و جهش نقطه ای یا Point mutation نامیده می شوند . این جهشها به شکل واژگون ، کاهش ، افزایش ، جابجایی بازها در ژن و مضاعف شدن که تکرار یک ژن منفرد است ، صورت می گیرد . با توجه به اینکه پیام ژنتیکی توسط ترادف بازها در پلی نوکلئوتید تعیین می گردد ، لذا می توانیم نتیجه بگیریم که هر گونه تغییری در ترادف بازهای یک ژن به جهش منجر می گردد . هر گاه آسیب وارده بر ماده ژنتیک فقط به قسمت بسیار محدودی از کروموزوم و بر یک یا تعداد کمی از نوکلئوتیدهای ، اسیدنوکلئیک اثر بگذارد تغییر یا تغییرات حاصله جهش محدود محسوب میشود . این قبیل جهش ها تنها در یک نقطه از کروموزوم تغییراتی ایجاد می نمایند . جهش ژنی ممکن است مغلوب ( a به A ) یا غالب (A به a ) باشد . جهش ژنی مغلوب معمول تر است . اگر جهش ژنی مغلوب دربافت سوماتیکی یک گیاه هموزیگوت به وقوع بپیوندد ، آثار آن در نسل بعد روی بذری که در روی بخشی از گیاه شامل آلل موتانت تشکیل می شود ، ظاهر خواهد گردید ، زیرا فقط یک ژن در هموزیگوت جهش یافته
(AA به Aa ) و آلل غالب دیگر در هتروزیگوت اثر ژن مغلوب موتانت را می پوشاند ، با خود گشی تفکیک رخ داده و بوته های موتانت ( aa ) در نسل بعد ظاهر می گردد ، در حالیکه هر دو آلل یک ژن به طور همزمان جهش یابند ، ژن مغلوب موتانت  خواهد شد که این حالت به ندرت به وقوع می پیوندد ، در ضمن ژن موتانت غالب ( a به A ) بلافاصله قابل مشاهده خواهد بود ، زیرا بافت سوماتیکی در حال نمو (Aa ) صفت غالب را ظاهر خواهد ساخت با خود گشتی تفکیک صورت گرفته(AA:2Aa:aa) و بوته های موتانت هموزیگوت در نتاج تولید خواهد شد . هنگامی که در بافت سوماتیکی جهش رخ دهد فقط بخش کوچکی شمیر (‌chimera) از گیاه ، مانند یک پنجه یا یک شاخه که از نمو سلول جهش یافته به وجود آمده ، حامل ژن موتانت می باشد و سایر قسمتهای گیاه تحت تاثیر قرار نخواهد گرفت . اگر جهش مغلوب در گامتی رخ دهد و این گامت با گامت حامل آلل غالب ترکیب شود ، بذر حاصل گیاه هتروزیگوت را تولید نموده و تفکیک این ژن در نتاج آن ظاهر خواهد شد

جهش ها را می توان بر اساس منشا آنها که خود به خودی ( spontaneous ) و یا القایی باشد . شناسایی نمود . جهش خود به خودی آن است که در طبیعت رخ داده ، در حالیکه جهش القایی در نتیجه عمل یک عامل جهش زا یا (mutagenic agent ) به وجود آید . جهش خود به خودی مکانیسمی است که با آن صفات جدید در طبیعت ایجاد می شود ، سپس جهش یافته های قادر به حیات با انواع موجود تلاقی یافته و یا اینکه بر اثر تغییر پلوئیدی دو برابر شده و در فرآیند تکاملی طبیعت شرکت می نمایند . تمایز واضحی بین جهش خود به خودی و القایی وجود ندارد . آنچه به نظر یک جهش خود به خودی می آید ، ممکن است القایی باشد ، زیرا تمامی گیاهان در طبیعت در معرض پرتو تابی طبیعی با دز پایینی می باشند . همچنین جهشی که پس از تیمار مواد گیاهی با یک عامل جهش زا شناسایی می شود ، ممکن است به طور اتفاقی یک جهش خود به خودی باشد . در سال 1928 استدلر (L.J.stadler ) گزارش نمود که میزان جهش در گیاه جو پس از اینکه بذور در معرض پرتوتابی اشعه x یا رادیوم قرار گرفتند ، افزایش یافت . سال قبل از آن مولر ( H.J.muller ) اشعه x را برای افزایش فراوانی جهش در مگس سرکه Drosophila به کار برد . این یافته ها بلافاصله این نظر را به وجود آورد که ممکن است استفاده از جهش های القایی موجب شتاب در بهنژادی گیاهان با گسترش تنوع ژنتیکی گونه گیاهی گردد . این دستاورد در اصلاح نباتات اغلب بهنژادی جهشی mutation breeding نامیده میشود

 عوامل به وجود آورنده جهش :

 

برای دریافت اینجا کلیک کنید

سوالات و نظرات شما

برچسب ها

سایت پروژه word, دانلود پروژه word, سایت پروژه, پروژه دات کام,
Copyright © 2014 nacu.ir
 
Clicky