مقاله ارتقای سلامتی در جوامع مختلف

توضیحات

  مقاله ارتقای سلامتی در جوامع مختلف دارای 62 صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد مقاله ارتقای سلامتی در جوامع مختلف  کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی مقاله ارتقای سلامتی در جوامع مختلف،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

بخشی از متن مقاله ارتقای سلامتی در جوامع مختلف :

بنام خدا
Health Promotion

تهیه و تنظیم: بابك معینی
عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی ابهر
Health Promotion ( ارتقاء سلامتی ) یك موضوع جدید بوده و هنوز بطور كامل آنطور كه باید پذیرفته نشده است . اگر چه افزایش دوره های آكادمیك نشان دهنده این است كه این موضوع بتدریج جای خود را باز می یابد و روز به روز توسعه بیشتری پیدا می كند .

با نگاهی به آمار و ارقام در می یابیم كه در اكثر كشورها . امروزه ، الگوی بیماری تغییر یافته است ، به گونه ای كه بیماریهای عفونی و مرگ و میر كودكان و مادران كاهش یافته است و در مقابل مرگهایی كه در كشورهای توسعه یافته روی می دهند به دلیل مشكلات مربوط به شیوه زندگی (Life style ) بوده كه می توان از بسیاری از این مرگها از طریق افزایش كیفیت زندگی quailty of life پیشگیری نمود

. اگر ما بتوانیم به افراد كمك نماییم كه ورزش منظم كرده . غذای مغذی بخورند ، نحوه مقابله با استرس را فرا بگیرند و شبكه های اجتماعی ( Social network ) را گسترش داده و شرایط اقتصادی را بهبود بخشیم ، ارزشهای زندگی را برای افراد آشكار سازیم ، می توانیم آنها در راه رسیدن به سلامتی یاری نماییم و بدین ترتیب توجه به سوی رفتار فردی جلب گردیده و رفتار فردی به عنوان علت اولیه بسیاری از بیماریهای جدید ( Modern disease ) در نظر گرفته شده و در حقیقت با تغییر مفاهیم بیماری ، سلامت ، Health promotion از پشت صحنه نیازهای سلامتی و بهداشت ، پا به عرصه حضور گذاشت .

تاریخچه
قبل از دوره رنسانس ، سلامتی و رفاه بطور ضمنی با مذهب در ارتباط بودند ، بیماری اغلب به عنوان پیامد اشتباهی در زندگی و یا تخلف از تابوهای اجتماعی
( Social taboos ) محسوب می شد ، به هر حال دوره های پزشكی اروپا
( Hippocratic Bc 600 Medicine تا AD200 و AD 1500 modern tradition تا زمان حال ) هر یك با گشودن قید بندهای خود از ریشه های مذهبی كه در ابتدا به عنوان منبع آنها پذیرفته شده بودند ، به قدرت دست یافتند .

health promotion در پیوند با Hippocratic medicine شكل گرفت ولی نه تحت همان نام در حقیقت عبارت H.P ( از این به بعد به جای عبارت Health promotion مخفف.H.P بكار می رود) از 1973 مطرح گردید (در معنایی كه اخیراً استفاده می شود). در همین راستا می توان از بیانیه Mare Lalonde ( 1974 ) وزیر بهداشت و رفاه كانادا نامه برد . كه چشم اندازی جدید به روی بهداشت و سلامتی كانادا باز نمود .

بیانیه فوق الذكر ، بیانیه ای مهم است ، چرا كه نه تنها عجیب و نادر می باشد كه وزیری نظرات خود را بدینگونه انتشار دهد بلكه وی در این بیانیه علتهای ضعف سلامتی را به گونه ای اساسی به منابع non – medical استناد داد و چهار علت زیر را مشخص نمود:
1 عدم كفایت در ارائه مراقبتهای بهداشتی اولیه واقعی
2 فاكتورهای رفتاری ( فرادی – گروهی )

3 ویژگیهای bio – physical
4. آلودگیهای محیطی
وی مفاهیمی شجاعانه را مطرح نمود كه اثر خودش را هم داشت ، بطوریكه دولت امریكا به تغییر سیاست رایج خود از درمان بیماری به پیشگیری رای داد . دیدگاه Lalonde دیدگاهی عملكردی ( functional ) از سلامتی بود ، كه در آن اجزاء رفتار انسانی ، محیط ، شیوه زندگی ( life style ) و سازمانهای مراقبت كننده بهداشتی

( سازمانهای خدمات بهداشتی ) مد نظر قرار گرفته بودند . یكی از جنبه های مهم سلامت در دیدگاه وی طرح شیوه زندگی ( life style ) به عنوان یكی از تعیین كننده‌های مهم سلامت بود .
Lalonde سلامت را موضوعی Subjective دانست و آن را به گونه ای holistic

( كلیت ) معرفی نمود كه تركیبی از مسئولیت افراد در محیط اطراف می باشد . این دیدگاه مشابه تعریف اخیر WHO است كه از علتها و دیدگاههای بیولوژیك سلامتی به عنوان اجتماعی ( Social ) و كلیت ( holistic ) آن حركت نموده است . ا ز طرف دیگر دیدگاه WHO , Lalonde را برانگیخت تا كنفرانس مشهور Alma Ata را برگزار نماید كه به بیانیه آلما آتا منجر گردید ( Health for all = HFA / 2000 سلامتی برای همه ( WHO / 1977 ) كه اساسی برای H.P. شد و بعد از آن نیز كنفرانس H.P.
( November 1986 ) در Ottawa با شركت 200 نماینده از 38 ملیت برگزار گردید . در این كنفرانس بحثها بر اساس نیازهای كشورهای صنعتی بود كه با در نظر گرفته مشابهات به دیگر نواحی تعمیم داده شده .

تا این زمان توافقی جدی در زمینه تعریف H.P. وجود نداشت اما منشور اوتاوا كه نتیجه كنفرانس اوتاوا بود تعریفی ازارائه داد كه مورد قبول همگان واقع گردید ( بر اساس اصول Primary Health care = PHC در كنفرانس آلماآتا ) . بنابراین می توان نتیجه گرفت كه منطق ارائه استراتژی برای سلامتی از فعالیهای WHO نشأت گرفته است ،

در حقیقت WHO حركتی اساسی از مدل پزشكی (Medical ) مراقبتهای بهداشتی به سمت مفهوم چند نظامنامه ای ( Multdisciplinary ) ارتقاء سلامتی ( H.P. ) آغاز كرده و بدین ترتیب H.P. كه از دوران رویایی ( embryonic ) خود در اواخر دهه 1960 ، به سرعت در ربع آخر قرن بیستم بالغ شد ، نمونه ای از انحراف از تأكید فردی بر مشكلات پزشكی به دیدگاه ساختاری وسیع تر بود كه شامل مد نظر قرار دادن معیارهای محیطی اقتصادی ، فرهنگی ، اجتماعی و قانونی برای ارتقاء سلامتی می باشد . درحقیقت H.P. سلامتی را به عنوان رویدادی درون یك سیستم پیچیده از متغیرها آمیخته با فاكتورهای روانشناختی و biomedical فردی را درون یك مفهوم محیطی و Socio – ecological درنظر گرفت.

تعریف Health promotion
كمتر از نصف قرن پیش ، H.P. چیزی بیشتر از آموزش بهداشت ( Health education ) معنی نمی داد ، ولی این مفهوم رشد و بالغ گردید و به حرفه ای جدید تبدیل شده آنچه ما امروزه به عنوان H.P. می شناسیم ، شامل فعالیتهایی از قبیل سیاستهای بهداشتی كه هدفشان بهبود سلامتی است ، مداخلات كلینیكی با هدف جلوگیری از بیماری آموزش با هدف قادر سازی مردم برای كنترل سلامتی خود در تعدادی از ملاحظات با هدف تقویت جوامع و افزایش اهمیت اجتماع است . تمام این فعالیتها به شكلی بسیار مناسب در تعریف منشور Ottawa ارائه گردیده است .

منشور اوتارا ( Ottawa charter / WHO / 1986 ) بطور وسیع به عنوان چهارچوبی برای H.P. جدید و تعریف اساسی آن پذیرفته شده است . از این دیدگاه H.P. عبارت است از :
فرآیند قادر سازی مردم به منظور كنترل و بهبود سلامتی خود .
و به پنج مفهوم ( Concept ) مختلف H.P. تأكید می نماید از طریق :
سیاستهای بهداشت عمومی health public policy
مشاركت جامعه community participation
توسعه مهارتهای فردی personal skills development
re-oriented health services and the creation of supportive environment .
هدایت مجدد خدمات بهداشتی و ایجاد محیط حمایت كننده

عده ای بر این عقیده اند كه این تعریف قلمرو فعالیت H.P. را گسترده كرده و هدف آنرا نشان می دهد . به هر حال این موضوع ممكن است توسط ادارات ، سازمانها و یا سیاستمداران كه سیاستهای H.P. را در كشور پایه ریزی می نمایند ، كاملاً نادیده انگاشته شود . البته از آنجا كه این تعریف قدرت كنترل سلامتی را از سازمانها به مردم منتقل می نماید ، سیاسمتداران نمی توانند آن را به طور كامل طرد نمایند . لیكن از طریق سهل انگاری و نادیده انگاشتن آن می توانند در برابر آن مقاومت نمایند .

از طرف دیگر این تعریف تا حدودی دارای ایهام نیز می باشد كه در ارتباط با ایهام تعریف سلامت می باشد همچنین H.p. یكی از اولین اقدامات مهم در مداخله دادن نظامهای مختلف ( interdisciplinery همراه با public health ) در سلامتی است و به نظر می رسد كه بطور اساسی از غلبه medicine رها شده است ، در حالیكه medicine سهم خود را در H.P.. دارد ، اما انگیزه اصـلی آن medicine یا medical model نیست .

با توجه به مطالب فوق می توان گفت كه كاركنان زیادی هدف H.P.. هستند و می توان آن را بطور كاربردی تركیبی از آموزش ، برنامه های سازمانی ، اقتصادی و حمایت محیطی به منظور اقدامات منجر شونده به سلامتی در نظر گرفت .
لغت H.P.. ممكن است به جای پیشگیری از بیماری disease prevention ، نگهداری سلامت Health Maintenance و آموزش Health education بكار رود، اما Bruker معتقد است كه H.P.. مترادف این كلمات نیست . همچنین H.P.. را نمی توان به اقدامات اختصاصی مراقبتی سلامتی Health care اطلاق نمود بلكه حركتی است به سمت حالت مثبت سلامتی و رفاه . در این زمینه به عنوان مثال می توان گفت كه پیشگیری از بیماری روی فرآیند اختصاصی بیماری تأكید دارد در حالیكه H.P.. با موضوع سلامت health درگیر می باشد .
تعاریف دیگر H.P.. در زیر آمده است :

ـH.P.. عبارت است از علم و هنر كمك به مردم برای تغییر شیوه زندگی ( life style ) خود به منظور حركت به سمت حالت مطبوب سلامتی ( optimal health ). یعنی تعادل سلامت جسمی ، روانی ، اجتماعی ، معنوی و عقلانی ) بدین معنی كه تركیبی از كوششها به منظور افزایش آگاهی ، تغییر رفتار و ایجاد محیطهایی كه حمایت كننده رفتار بهداشتی مناسب ( good health practice ) می باشد ، می تواند تغییر شیوه زندگی را تسهیل نماید .

– ( National center for health fitness ) NCHF روی تمایز مشخص میان پیشگیری از بیماری و H.P.. تأكید می نماید . پیشگیری از بیماری بر محافظت توده مردم از عواقب و رفتارهای مضر تهدید كننده سلامتی تأكید دارد ( مثل واكسیناسیون) ، اما H.P.. شامل ایجاد عادات و رفتارهایی در زندگی است كه موجب بقاء افزایش رفاه و سلامتی افراد در جوامع می گردند . هدف نهایی H.P.. رساندن سلامتی به حد مطلوب آن است كه این امر نیازمند مسئولیت فردی می باشد در حالیكه خدمات پیشگیری كننده می تواند از طریق كاركنان بهداشتی تأمین گردد .

– Michael O’Donnel سردسیر Amrican journal of health promotion بیان می دارد H.P.. عبارتست از تركیب آموزش بهداشت و مداخلات سازمانی ، سیاسی ، اقتصادی به منظور تسهیل تغییرات رفتاری و محیطی كه منجر به سلامتی می گردند . این تعریف بر طبیعت چند نظامنامه ای ( interdiscipliary ) ارتقاء سلامت تأكید می كند . در واقع هرفعالیت یا هر شرایطی كه در زندگی منجر به سلامتی می شوند جزیی از دامنه وسیع H.P.. می باشد مثال : سلامت معنوی ـ شغل ـ سلامت اجتماعی ـ یادگیری نحوه مقابله با استرس ( stress management ) ـ تغذیه مراقبتهای دوران بارداری ( prenatal eare ) ـ بهداشت مشاغل ( work sarety ) ـ بهداشت محیط ـ ورزش و سلامتی جسمی و ….

Empowerment and impowerment
یكی از عبارات كلیدی در تعریف H.P.. ، عبارت قادر سازی یا empowerment می‌باشد . مشاهده شده است كه این عبارت اغلب بطور نامناسب برای توجیه هر تعامل
( interaction ) میان مراقبت بهداشتی ( caregiver ) و مراجع ( client ) بكار می رود . پیشنهاد می شود كه به منظور جلوگیری از این شكل از اشكال مختلف كلمه اعمال قدرت powering در تعاملات استفاده گردد ، بدین معنی كه impowerment به اعمال قدرت توسط شخص قدرتمند

روی بیمار یا مراجع اطلاق می گردد . در حالیكه empowerment یعنی ایجاد اعتماد به نفس ( self – esteem ) در فرد بگونه ای كه وی احساس نماید بر بعضی از جنبه های زندگی خود بدون اتكاء به مقام بالاتر كنترل دارد ، كه این مفهوم در مدل ارتقاء سلامتی lalonde و WHO / HFA / 2000 به عنوان مفهومی مهم بكار رفته است . بطوریكه WHO بیان می دارد كه فرآیند ارتقای بهداشت فقط تغییرات سیاسی نیست بلكه باید افراد را قادر ساخت كه سلامتی خود را كنترل نماید و آنها را تجهیز نمود تا به رفاه دست یابند .
تعاریف كاربردی ( proposed working ) از ارتقاء سلامتی
1- as a patient – centered communication and interaction by which the general practitioner .

– ارتباط و تعامل مراجع مدار توسط مراقبین
2-aims to enabling or empowering the patient .
– برای قادر سازی یا قدرتمند سازی بیمار / مراجع
3-to better control and improve his/her health .
– كنترل و بهبود بیشتر سلامتی فرد
دیدگاههای موجود در Health promotion

دیدگاههای مختلف مطرح شده در H.P.. را می توان در دو دیدگاه كلی خلاصه نمود :
1- Individual / behavioural approaches .
2- The Socio / ecological approach .
از آنجا كه اغلب بیمارهایی كه امروزه جمعیت غرب را تحت تأثیر قرار می دهند ، اساساً قابل پیشگیری هستند ، موجب شده است كه عده ای به این معتقد باشند كه سلامتی در دسته ای هر شخص است ، بدین معنی كه فرد می تواند رفتارهای ارتقاء دهنده سلامتی را انتخاب و یا رفتارهای غیر بهداشتی را انتخاب نماید . از این دیدگاه H.P.. بسیار ساده بوده

، اغلب شامل دیدگاه آموزشی به منظور اطلاع رسانی به مردم در جهت آگاهی از اثرات رفتارهای بخصوص مانند سیگار كشیدن ، ورزش نكردن و مصرف الكل می باشد . بر اساس این تئوری از آنجا كه مردم مشكلات را می فهمند ، بنابراین رفتارشان را تغییر خواهند داد . این تئوری بر این نظریه استوار است كه دانش ( knowledge) ، نگرش ( attitude ) و رفتار ( behaviour practic

e ) در امتداد یكدیگر می باشند ، بدین معنی كه افزایش و تغییر آگاهی منجر به تغییر نگرش و نهایتاً تغییر رفتار فرد خواهد گردید . امروزه اكثر تئوریسین های H.P.. این ارتباط را به عنوان ساده ترین نوع و نظریه ای خام در نظر گرفته اند ، البته نباید از نظر دور داشت كه به منظور موفقیت در عملكرد آگاهی از K.A.P. ( knowledge – attitude – practice ) جمعیت هدف ، عنصر بسیاری اساسی است . به هر حال حتی اگر این مدل ساده رفتاری مورد قبول هم باشد و باز بسیار پیچیده تر از آن است كه بگوییم تغییر آگاهی افراد نهایتاً منجر به تغییر رفتار خواهد گردید .

The sociolecological approaeh
Health یك فرآیند دینامیك و مفهومی است كه از تعامل میان افراد و گروهها با محیط اطرافشان حاصل می گردد . از آنجا كه بسیاری از فاكتورها در سلامتی ( health ) دخیل هستند ، نیاز به دیدگاهی گردید تا میان این فاكتورها و سلامتی و بیماری ارتباط برقرار نماید و بدین ترتیب دیدگاه socio –ecologic پدید آمد كه اساس آن ارتباط ـ كلاسیك محیط ـ میزبان ـ عامل بیماریزا ( agent – host – environment ) می باشد ، اما تأكید خود را از روی agent برداشته ، ارتباط متقابل سه فاكتور را مد نظر قرار می دهد . در حقیقت این دیدگاه تركیبی از نظامنامه های مختلف و نمونه ای واحد وسیع از فاكتورهای مختلف روی سلامتی می باشد . به عبارت دیگر این دیدگاه میان فاكتورهای تعیین كننده اقتصادی ـ اجتماعی ـ فرهنگی ـ سیاسی ـ محیطی ـ سازماندهی ـ روانشناختی و بیولوژیكی سلامت و بیماری ارتباط برقرار می نماید .

امروزه تحقیقات نشان داده اند كه در ایجاد یك بیماری تنها یك عامل منحصر به فرد دخیل نمی باشد و به گونه ای حتی شرایط بد زندگی، سلامتی افراد را به مخاطره می‌افكنند . به عنوان مثال مشخص شده كه شرایط بد زندگی در ایجاد سرماخوردگی (پسرها ( زخم = ulcer ) ، آرتریت ( التهاب مفاصل = artritis ) افزایش فشار خون دخیل می باشند . همچنین مطرح شده است كه مواردی از قبیل دولت ـ مقامات بهداشتی ـ مقامات محلی ـ سازمانهای داوطلب و ….. در افزایش سلامتی مؤثرند به عنوان مثال اگر استرس با عنوان یك فاكتور دخیل در بیماری قلبی در نظر گرفته شود، به منظور كاهش بیماریهای قلبی در جامعه نیاز است تا اقدامات ساختاری سیاسی و اساسی در جامعه صورت گیرد تا موقعیت های استرس زا در جامعه كمتر گردد كه از این اقدامات می توان تغییراتی در فعالیتهای شغلی ، انتظارات افراد در خانواده ها و حمایت اجتماعی از افراد نام برد .

دانشمندان زیادی از جمله ( 1977 ) Rotter ( 1954 ) , Bandura مطرح نموده اند كه رفتارهای افراد در خلاء ( vaccum ) روی نمی دهند بلكه انگیزه رفتارها شامل محتوای از عقاید فردی و ارزشهای نشأت گرفته از تجربیات و انتظارات آنان در زندگی و جامعه اشان و میزان دسترسی آنها به فرآیندهای جایگزین ( alternatives ) می باشد . بنابراین H.P.. به منظور موفقیت می بایست هم فرد و هم جامعه را در نظر بگیرد و هدف آن باید تغییر شرایط نامطلوب اجتماعی به شرایط مطلوب و ایجاد اعتماد به نفس

( self – esteem ) و قدرت عمل در افراد به عنوان عوامل تغییر و نیز سیاستگزاری در جهت رشد سلامتی باشد .

برای دریافت اینجا کلیک کنید