توضیحات

توجه : به همراه فایل word این محصول فایل پاورپوینت (PowerPoint) و اسلاید های آن به صورت هدیه ارائه خواهد شد

  مقاله اوقات فراغت جوانان در ایران و امكانات موجود دارای 126 صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد مقاله اوقات فراغت جوانان در ایران و امكانات موجود  کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی مقاله اوقات فراغت جوانان در ایران و امكانات موجود،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد


بخشی از متن مقاله اوقات فراغت جوانان در ایران و امكانات موجود :

مقدمه:
یكی از مسائلی كه پیوسته مورد نظر صاحب نظران علوم تربیتی و دست اندركاران تعلیم و تربیت قرار گرفته مسئله اوقات فراغت است. تخصص در گستره حیات بیانگر مطلب است كه در زندگی پر از فراز و نشیب انسان لحظه ها و اوقاتی وجود دارد كه از اهمیت و حساسیت فوق العاده ای برخوردار است. اوقاتی كه بستر مطلوبی است برای جریان نیكوی رشد شخصیت و اعتلای وجود و یا زمینه همواری است برای بروز اختلاف رفتاری، انحراف اخلاقی و بزهكاری اجتماعی، بدون تردید زمانی كه از اوقات فراغت بحث به میان می آید، سخن از ارزشمندی این اوقات است هنگامه بسیار حساس و پرمعنا، اوراقی سرنوشت ساز در كتاب زندگی كه نیازمند اراده های استوار و اندیشه های خلاق است.

شعار ( وقت طلاست) و (شیطان برای دستهای بیكار كاربد می یابد) همواره در اغلب جوامع مطرح بوده و تفكر و تدبیر درباره اوقات فراغت و توجه به نحوه گذراندن این اوقات در كشورهای صنعتی بیش از دیگر كشورها رواج یافته است. حتی اغلب جامعه شناسان و اقتصاد دانان ( دماز، اندرسون، اوژه) بر این باورند كه تحول جوامع انسانی به سوی تمدن فراغت در حركت است.

اوقات فراغت جوانان به مشابه شمشیری دولبه است اگر از آن به طور اصولی استفاده شود نه تنها راهگشا است بلكه زندگانی با برنامه، منسجم و هدفدار پیش روی انسان قرار میدهد. اگر خدا ناكرده این اوقات گرانبها و سالم و با برنامه های مقبول سپری نشود، زمینه های گرایش به فساد و تباهی و انحطاط جوانان را فراهم می آورد. فساد تباهی تنها مفهومی از ناهنجاری اجتماعی نیست، بلكه مصدتعی از به هدر دادن منابع و انرژی انسانی و مالی و مادی است.

جوانی كه در ابتدای جوانی به بیراهه می رود. نه تنها جوانی و انرژی جسمی و روحی خود را به هدر می دهد و خود را به هلاكت ، بدبختی، و فقر و ممكن است می اندازد، بلكه از ابعاد نیز در تخریب منابع اجتماعی نقش دارد، كه یكی از آنها را می توان ایفای نقش مخرب به مثابه الگویی قابل تقلید برای عمده دیگری از جوانان دانست. البته این بعد از كاركرد افراد ناهنجار، بحرانی ترین و مصیبت سازترین نقش او در اجتماع است.

لذا می توان نحوه گذراند اوقات را جزو ریشه های فقر و استمرار آن یا تعالی افراد تلقی كرد. واقعیت امر در فرهنگ ما نیز چنین است، مردم ما با افرادی كه وقت خود را تقسیم كرده اند و مدام به كاری و فعالیتی مشغول هستند را بیشتر قبول دارند تا افرادی را كه لحظاتی از عمر خود را به سستی، كاهلی و بیكاری می گذرانند لذا بین اوقات فراغت و رشد اجتماعی و فردی ارتباط مستقیم وجود دارد و هر چقدر اوقات فراغت آدمی اصولی، منطقی و با برنامه باشد،

می توان امیدوار بود كه رشد اجتماعی، خلاقیت و ابتكار فردی او بالاتر خواهد بود و هر چقدر اوقات فراغت آدمی به بطالت بگذرد می توان مشاهده كرد كه ارزش و اعتبار اجتماعی او كاسته می شود.
اوقات فراغت پدیده ای است كه برای هر فردی لازم و ضروری است. اگر انسانها تمام وقت خود را به كار طاقت فرسا اشتغال داشته باشند، باید یقین داشت كه از قدرت تفكر، خلاقیت و نوآوری آنها به تدریج كاسته خواهد شد و به موجوداتی همچون پیچ و مهره تبدیل خواهد شد. ولی اگر در بین كار فراغتی باشد كه انسان بتواند مقایسه ای بین خود و كارش و با نقش كه دارد و ارزش خود واندش وظیفه ای را كه ایفا می كند، بپردازد خود را در مسیری قرار می دهد كه لیاقتش را دارد و زندگی اش هدفدار و با برنامه شود و موقعیت را در آغوش می كشد.

دكتر كارل می گوید: خواستهای وحشیانه شهوات ممكن است جلب نوعی اهمیت نماید ولی هیچ چیز غیر منطقی تر از آن زندگی نیست. اگر زندگی منحصر به رقصیدن و به دور شهر با اتومبیل چرخیدن و سینما رفتن و رایوشنیدن باشد چه فایده ای دارد. تفریح بدون آنكه متضمن نفعی باشد فرصتهایی را كه كارگران بر اثر تكامل ماشینها و خسن تهیه محصول به دست آورده اند بحث بر باد می دهند. زحمات مصروفه، حداقل چهار ساعت در روز به طول زندگی افزوده است یعنی اوقات گرانبهایی كه اگر كسی آنرا علاقه مند مصرف كند می تواند تعلیم بگیرد، جسم و جانش را نیرومند كند، آسیب شخصیت نماید و وظیفه انسانیت خود را انجام دهد.

در موقع تفریح و سرگرمی زندگی زنگ ذوق و ابتكار به خود می گیرد و لطف و فضای مخصوصی پیدا می كند، روح سبكبال و پر نشاطی می شود، عواطف و احساسات شكوفا می گردد و آدمی در خود احساس آزادگی می كند در این مورد حضرت علی (ع) می فرماید، فرح و شادمانی باعث بهجت و انبساط روح و مایه و جد و نشاط است وهمچنین فرموده اند: هر یك از اعضای بدن به استراحت نیاز دارد.

مطالب قابل توجه دیگر این است كه وضعیت اجتماعی بر روی ایام فراغت جوانان تأثیر گذاشته و خود نیز از آن متأثر است. در این راستا با توجه به رقمی متجاوز از 20 میلیون نوجوان و جوان در كشور ما كه اكثریت قریب به اتفاق آنها طیف دانشجویی كشور ما را تشكیل می دهند، تدبیر و سیاستگذاری اوقات فراغت آنها با عنایت به اهداف تربیتی، اجتماعی ضرورت پیدا می كند كه در این باره بخش مهمی از این مسئولیت خطیر به عهده سازمانهایی آموزش پرورش و بخش دیگر آن به عهده سازمانهایی نظیر سازمان تربیت بدنی، كانون پرورش فكری كودكان و نوجوانان، صدا و سیما، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، سازمان تبلیغات اسلامی و غیره می باشد.

همانطوریكه كاروتولید نیازمند برنامه عملی و تخصصی است و زیر بنایی هر برنامه عملی تحقیقات انجام شده و اطلاعات قبلی است برای برنامه ریزی ( اوقات فراغت نیز باید تحقیقات لازم انجام پذیر- جمع آوری نظریات و استفاده كردن از تجربیات دیگران و لذا تحقیق حاضر سعی دارد ضمن آگاهی از نظرات و نگرش دانش آموزان در مورد گذراندن اوقات فراغت آنان، موانع و مشكلاتی را كه در این زمینه وجود دارد مشخص نماید و راه حلها و پیشنهادات لازم را در نظر گرفتن امكانات ارائه دهد تا با استفاده از نتایج این تحقیق به توان دربهبود برنامه ریزی جهت اوقات فراغت دانش آموزان چاره اندیشید و در نهایت به این نتیجه برسیم كه در بحث از اوقات فراغت پر كردن صرف آن مد نظر اینست، بلكه غنی كردن آن امر بسیار مهمی است. با توجه به اینكه تحقیقات روان شناسی نقش موثر نحوه گذراندن اوقات فراغت را در رشد شخصیت نشان داده اند.

بیان مسئله :
دوره نوجوانی یكی از مراحل حساس و پر اهمیت رشد جسمی و شخصیتی افراد به حساب می آید. نوجوان امروز اوقات فراغت فراوانی دارند، وسایل سرگرمی بیشتری می تواند، داشته باشند. لیكن به ارزشهای اجتماعی و اخلاقی آنها نمی توان اطمینان كرد چنانكه توجه دقیق به فعالیتهای تفریحی در عصر حاضر و تقریباً در تمام كشور های جهان به خصوص كشورهای به اصطلاح پیشرفته این حقیقت تلخ را ثابت می كند كه بعضی از این فعالیتها بسیار نامعقول و مضرند و شركت نوجوانان در آنها به زندگی سالم ایشان لطمه می زند.

بنابراین با در نظر گرفتن حساسیت، اهمیت و نقش حیاتی اوقات فراغت ضروری است با تهیه و تنظیم برنامه های آموزشی از طریق همكاری مشترك اولیاء و مربیان و اتخاذ روشهای مناسب ضمن جلب توجه دانش آموزان و ایجاد نگرش مثبت در آنها نسبت به ارزش و اثرات مثبت اوقات فراغت و برانگیختن رغبت و انگیزه در حسن بهره وری و بارور سازی این فرصتها در زمنیه پیشگیری از هر گونه آسیب پذیرها در ایام فراغت تدابیر لازم را پیش بینی كرد. براین اساس، این تحقیق در پی آن است كه رابطه شناخت علمی و دقیق بین نحوه گذراندن اوقات فراغت و انحرافات اجتماعی دختران سنین 20 – 15 سال منطقه 5 تهران می باشد.

اهداف تحقیق:
هدف كلی :
هدف كلی از تحقیق، یافتن راه حل ها و راهكارهای مناسب و صحیح برای بهسازی نحوه گذارندن اوقات فراغت نوجوانان و دانش آموزان و دانشجویان و یافتن راههای درست و مشخص برای ایجاد و یا بازسازی لازم جهت استفاده مطلوب همه نوجوانان و جوانان فراغت خود با تأكید بر نكات تربیتی و شناخت هر چه بهتر آن می باشد.

هدف خاص:
1- پی بردن به چگونگی تأثیر و امكانات موجود در جامعه و مدارس و دانشگاهها بر نحوه گذران اوقات فراغت نوجوانان و جوانان
2- آشنایی با نوع فعالیتهای دانش آموزان و دانشجویان در اوقات فراغت
3- كشف ذوق و علاقه و میزان توانائیهای دانش آموزان و دانشجویان در زمینه های مختلف گذران اوقات فراغت
4- شناسایی امكانات موجود و دست یافتن به راههایی جهت استفاده از امكانات موجود و دست یافتن به نتیجه مناسب و در نتیجه برنامه ریزی و تجهیز برای ارتقاء كیفی و بهره مندی از وسایل و لوازم موجود
5- آشنایی با مشكلات گذاران اوقات فراغت

6- یافتن راه حلهای علمی و مؤثر برای پر كردن صحیح اوقات فراعت دانش آموزان و دانشجویان
اهمیت و ضرورت تحقیق:
امروزه از جمله كشورها مشكلات مربوط به جوانان است و این مشكل پابه پای گذشت زمان هویدا شده است و آنچه در این بخش از مشكلات جوانان با عنوان مشكل گذران اوقات فراغت آورده می شود جزء كوچكی از آن است.
جوانان نیروی حیاتی عظیمی را تشكیل می دهند و این نیرو باید به طریق طبیعی مصرف گردد وقتی كه جوان نتواند قدرت و توان خود را به طریق صحیح در راه ساختن شخصیت خویش استفاده كند، ناگزیر به راه انحراف می افتد- قشر عظیمی از نوجوانان و جوانان میهن اسلامی ما متأثر ازفضای سازنده انقلاب اسلامی و مایه های فرهنگی و اقتصادی آن در مسیر مستقیم گام بر می دارند ولی متأثر از عواملی كه موجی از غربزدگی و گرایش به ابتذال كه توسط عوامل استكبار جهانی از سالها پیش در جامعه شیوع پیدا كرده كه طبیعتاً این موج دامنگیر گروهی از نسل جوان آسیب پذیرنده می شوند.

برای حل این مشكل باید در امور پرورشی بادید وسیع تر و توان بیشتری سرمایه گذاری كند و با طراحی برنامه های سالم و ایجاد فضاهای ورزشی و كانونهای پرورشی جامعه زمینه سالم گذران اوقات فراغت نسل جوانان را فراهم كرد. در این موارد تربیت نیروی انسانی ماهر از اهمیت خاص برخوردار است و باید مراكز آموزش و دانشگاهها، مربیان ورزیده ای برای هدایت فعالیتهای پرورشی جوانان تربیت كنند. بین نهادها ی فرهنگی و تربیتی هماهنگی و انسجام وجود داشته باشد، چون شخصیت متأثر از عوامل محیط شكل می گیرد و لذا باید درسالم سازی محیط نسل جوان كوشش كرد.

جوانان و چار یك سردرگمی هستند و این سردرگمی باعث بوجود آمدن مشكلات و مسایلی بسیار زیادی شده است. اگر احیاناً جوانان برای سپری كردن اوقاتشان برنامه ای داشته باشند گیج و سردرگم نمی شوند. در كتابهای روانشناسی وقتی به علل انحرافات جوانان اشاره می شود به خصوص در مسایل جنسی، علت بیكاری و بی برنامه گی ذكر می شود. بنابراین به خودش روی می آورد و از عوارض آن تنها به خود روی آوردن نیست بلكه مشكلات عدیده ای از آن منشعب می گردد.

با توجه به نكات فوق اوقات فراغت وسیله موثری برای جلوگیری از كجرویها و انحرافات اجتماعی و پرورشی قوای فكری و اخلاقی آنان می باشد و نداشتن برنامه مناسب برای گذراندن اوقات فراغت یكی از عوامل زمینه ساز معضلاتی ازقبیل: فرار از خانه، اعتیاد، گرایش به برنامه های مبتذل ویدئویی، خودكشی و ;. بحساب می آید.
فرض ها یا سئوالهای ویژه تحقیق:
1- آیا دانش آموزان و دانشجویان برای گذراندن اوقات فراغت به طور یكسان از امكانات و تسهیلات استفاده می كنند؟

2- آیا نامناسب بودن امكانات مورد نیاز از نقطه نظر كمی و كیفی به طور یكسان تأثیرات نامطلوبی بر كیفیت اوقات فراغت دانش آموزان و دانشجویان بر جای می گذارد؟
3- آیا دانش آموزان برای بهبود بخشیدن به وضعیت گذراندن اوقات فراغت نیازهای یكسان دارند؟
تعریف عملیات واژه ها یا اصطلاحات :
اوقات فراغت: منظور از اوقات فراغت فرصتهای است كه انسان مسئولیت و نوع هیچگونه تكلیف یا كار موظفی را عهده دار نبوده، زمان در اختیار اوست كه با میل و انگیزه شخصی به كار خاصی بپردازد. به دیگر سخن زمان فراغت زمانی است كه پس از انجام رساندن كار و تكلیف موضف روزانه باقی مانده و انسان فرصت می یابد كه با رغبت، علاقه و انگیزه شخصی فعالیت یا برنامه خاصی را انتخاب كند.
دكتر (جی، بی نیش) در كتاب فلسفه فراغت و تفریحات سالم در تعریف فراغت می گوید: فراغت مربوط به اوقاتی از زندگی انسان می شود كه از كار كردن آزاد است و یا در خواب نیست و تفریحات سالم مربوط به نحوه استفاده و برداشت از این فراغت است
دانش آموزان : نوجوانانهای كه در دوره دبیرستان تا پیش دانشگاهی در یكی از مدارس متوسطه منطقه 5 در سال تحصیلی 81 -80 مشغول به تحصیل بوده اند
دوره پیش دانشگاهی: مقطع پیش دانشگاهی در مدارس متوسطه را شامل می شود.
علایق دانش آموزان: منظور فعالیتهایی است كه دانش آموزان به انجام آن ابراز علاقه می كنند بدون اجبار و از روی میل شخصی به آنها بپردازد.

گرایش: عبارت است از علاقه و تمایل به انجام دادن كاری است.
انحرافات اجتماعی، عبارت است از رفتاری كه هنجارهای اجتماعی را نقض كرده و در نتیجه از نظرتعداد بسیاری از مردم قابل نكوهش است.

فصل دوم

ادبیات تحقیق و پیشینه تحقیق

مقدمه:
با اینكه در فرهنگ ما جمله وقت طلاست زبانزد عموم مردم است اما متأسفانه یكی از سرمایه های زیان دیده همین وقت و عمر است با توجه به اینكه هر استعداد بالقوه ای در گذشت زمان و در دوران خاصی از زندگی شكوفا گشته و بعضی از و یادگیریها در دوران كودكی یا نوجوانی امكان پذیر است، در می یابیم كه از دست رفتن فرصت و تلف شدن وقت چه زبانهای جبران ناپذیر فردی و اجتماعی را در بردارد.

در این بخش و سابقه مطالعات انجام شده در ایران و جهان اشاره می شود در بخش اول ادبیات تحقیق ابتدا اوقات فراغت در ایران و نیز اوقات بعد از اسلام و همچنین اوقات فراغت از دیدگاه اسلام و خصایص و ویژگیهای اوقات فراغت و ارتباط آن به بهداشت روانی و سپس فراغت و خلاقیت و نیز فراغت و توسعه مهارتهای شناختی و اوقات فراغت و تقویت مهارتهای حركتی- حسی و فعالیتهای ورزشی و جهت نگرفتن و سپس اوقات فراغت و اصلاح رفتار و تعالی شخصیت و بعد از آن اوقات فراغت و آسیب پذیریهای اجتماعی ارائه خواهد شد و سپس در بخش پیشینه خلاصه ای از مهترین تحقیقات انجام شده ارائه می گردد.

بخش اول: ادبیات تحقیق
الف) اومقات فراغت از دیدگاه دانشمندان
در مور مساله اوقات فراغت پژوهشگران و دانشمندان زیادی اظهار نظر كرده اند تمام پژوهشگران در مورد اینكه اوقات فراغت پدیده خاص جامعه صنعتی است هم عقیده نیستند. بلكه برخی از آنها معتقدند كه زمان فراغت در تمام مراحل زندگی بشری وجود داشته است

. در گذشته های دور كار تفریح از یكدیگر مجزا نبوده و هر دو مراسمی بود كه به خاطر مذهب و تماس با ارواح برپا می شد. به عبارت دیگر معنی آنها در زندگی اجتماعی علیر غم تفاوتشان یكی نبود مانند جنبشهای مذهبی كه هم تجسم كار بود و هم بازی، خواندن انواع اشعار در مزارع به موقع كاشت و برداشت.

جامعه شناسان و اقتصاد دانان نیز نظریه هایی درمورد اوقات فراغت ابراز نموده و به نوعی این اوقات را تعریف نموده اند. جامعه شناسان مخصوصاً فریدمن از اولین كسانی هستند كه به اهمیت اوقات فراغت پی برده اند. از نظر “كارن ماركس” اوقات فراغت غزای رشد و پیشرفت انسان است به نظر “اگوست كنت” اوقات فراغت اماكن توسعه و پیشرفت به شمار می رود دكتر “ناش” می گوید: فراغت مربوط به اوقات زندگی انسان می شود كه از كار كردن آزاد است و یا در خواب نیست و تفریحات سالم مربوط به نحوه استفاده و برداشت از این فراغت می باشد.“پی بر” اظهار می دارد موجودیت و اصالت فرهنگ بر مبنای فرصت و اوقات فراغت افرادی كه در آن اجتماع زندگی پی ریزی شده است. “ساموئل كنیگ” می گوید: « بر اثر كاهش ساعات كار طی سالهای اخیر تفریح یا فعالیت های ساعات بیكاری تبدیل به یك مسئله اجتماعی حیاتی گردیده و توجه بسیاری از محققان را به خود معطوف داشته است»

جواهر لعل نهر و نخست وزیر فقید هند می گوید: وقتی شما مسأله بیكاری را حل گردید مسئله بعدی و بزرگتر به كار بستن زمان فراغت و بیكاری مطرح می شود. تا وقتی كه انسان مشغول كار است و به خاطر زنده ماندن خود تلاش می كند، چه این تلاش به صورت سخت و دشواری باشد كه در كشور ما وجود دارد و چه به صورت ملایم تر، در بعضی از كشورهای مترقی است در هر حال سرگرم می باشند اما وقتی كه مسائل اجتماعی و اقتصادیش حل شود و خود كارشدن كارها نیز بار سنگین كار از دوشش برداشت،

با ما مسائل تازه ای مواجه شویم كه هرگز پیش از این سابقه نداشت مانند مسائل جنایات جوانان، تجاوزات جنسب افزایش قتل و كشتار، رواج مشروبات الكلی، فرار از خانه، هرج و مرج و صدها میكروب دیگر كه موجب بیماری روحی و انحطاط اخلاقی میگردد
“ویل دورانت” می گوید: یك دانشجوی چینی گفت كه دانشگاههای آمریكایی اتحادیه های ورزشی هستند كه در آن وسایلی برای صاحبان بنیه های ضعیف موجود است هر فیلسوفی باید مانند افلاطون ورزشكار باشد و اگر نباشد فلسفه او مورد شك و تردید است.

جان دیدیی اظهار می دارد البته میل به تفریح مخالفت اخلاق نیست و برعكس علاقه به نشاط آمیزش با اجتماع یكی از استوارترین پایه های اخلاق است لكن متأسفانه تفریح و نشاط با هیجانهای مخصوص، تحریكهای شدید، فلنكهای حواس و برافروختن آتش اشتها برای التذاذ بدن بدون كمترین توجه به عواقب وخیم آن مشبه شده است. این نوع تفریحات و لذت جویی نشاط اضمحلال و ذوب شدن سات و فعالیتی كه از تحریكات عادی و معمولی محروم گردد و برای خود آنرا نامطلبوب می یابد. هجرایی كه از خود در رفتار و اخلافی آدمی متفك است و سرانجام آن نابودی و تباهی است.

دوركیم وارنست گرومن منشأ هنرها، بازی و نظایر آن را مذهب شمرده اند و چنانچه در عهد ما نیز هنر پدیدار است بسیاری از فعالیت های خاص اوقات آزاد و مردمان كه رنگ مذهبی دارد نه فقط موجب ارتباط آدمیان با قوای برتر می شود بلكه میان خود افراد گروه نیز پیوندی استوار برقرار می كند
ب) تاریخی مربوط به نحوه گذران اوقات فراغت در ایران
تحولات تاریخی مربوط به نحوه گذران اوقات فراغت در ایران را می توان به دو دوره قبل و بعد از اسلام مورد بررسی قرارداد. از ادوار قدیم در آن عهد كه بشر اولیه موفق به كشف آتش و ساخت ابزار نوك تیز برای شكار و همچنین ساخت انواع ظروف گلی و سنگی می شود و به موازات آن فرصت بیشتری برای استراحت وی باقی می ماند زیرا با اختراعات پی در پی از ساعات كار كاسته شده و انواع فعالیتهای هنری و ذوقی مثل، مجسمه سازی

. نقاشی ظهور می یابد. از مدارك و اسناد می شود برداشت كرد كه مزایای فراغت بیشتر به طبقات ممتاز جامعه اختصاص داشته است و عامه مردم با كار دشوار و ممتد روزانه درگیر بوده اند فقط از فرصتهای كوتاهی برای استراحت و فعالیتهای ساده خاص اوقات بیكاری چون دید بازدید، گفتگو و شركت در مراسم و جشنهای ملی و مذهبی بهره مند می شود

مطالعه مورخین نشان دهنده آن دست كه عهد باستان در بسیاری از تمدنهای قدیم اوقات بیكاری صرف ورزشها و فعالیت های رزمی می شد تا قدرت دفاعی جوامع همواره آماده مقابله با هجوم دشمنان خود باشد. در یونان، پهلوانی و ورزشهای قهرمانی منزلت و جایگاه ویژه ای داشت و برعكس با انحطاط و قدرت سیاسی در روم فراغت خاص توانگران شده و عیش و عشرت شدید رواج یافت به قول هرودت مطالعات این دانشمندان نشان می دهد

تا وقتی كه ما نتوانیم به طور منطقی اوقات روز افزون بیكاری خودمان را به سربریم چه درزندگی و چه در شخصیت ما اختلالاتی روی خواهد داد. افراد بشر همواره مایل به داشتن اوقات فراغت بیشتری بوده اند، لیكن اینك روبرو با یان خطر شده اند كه اوقات فراغتشان بیش از آن است كه در خود آنند و بیم آن می رود كه بر اثر نبودن توانایی صرف این اوقات به طوری كه خطرات بزرگی برای خودشان به وجود آورد و به همین دلیل است كه مسئله گذران ساعات بیكاری یكی از دشوارترین مسایلی است كه تاكنون اكثر ملل جهان به ویژه غریبان با آن روبرو هستند.

مربیان و متخصصان تعلیم و تربیت به ویژه در عصر حاضر به كار برد یافته های روان شناسان و جامعه شناسان می كوشند بهترین و مؤثرترین عاملها و امكاناتی تربیتی را كشف كنند تار و كمترین مدت به هدفهای مطلوب تربیتی نایل شوند این متخصصان در تحقیقات متعدد خویش این اصل مسلم را دریافتند كه ترتیب غیر مستقیم و غیر رسمی مؤثر از تربیت مستقیم رسمی است و محیطها و عوامل كه خود كودكان و نوجوانان انتخاب می كنند بیش از محیطها و عوامل تحمیلی در رفتار ایشان موثر است.

ایرانیان از سن 5 سالگی به فرزندان خود اسب سواری و راستگویی را می آموختند. مصریان به بازیهای قهرمانی علاقه و افرا داشتند. تماشای بازیها، پهلوانیها، نمایشهای مختلف اوقات قابل توجهی از شبانه روز افراد جامعه را به خود اختصاص می داد در زمانهای نخستین چنانكه از سخنان (هرودت بر می آید ملت ایران از شبانان پر طاقت كه در نقاط سخت و كوهستانها زندگی می كردند، مركب بوده است)

رونق روز افزون شهرنشینی در دوران اشكانیان بی شبیه صورت تازه ای از سرگرمیهای اوقات فراغت را در جامعه ایران به میان آورد. اخلاق و آداب به تدریج تلطیف شد و ذوق امور تفننی و تجملی بیش از بیش نیرو گرفت. به عنوان مثال رواج موسیقی از جمله وسایل تفریحی طبقات ممتاز خصوصاً در عهد ساسانی بازیهای شطرنج، هشت بازمب و غیره بوده است. بدیهی است جامعه ای كه هنوز به مرحله شهرنشینی درنیامده است و به اقتصاد و شهری نایل نشده است، فراغت به مفهومی كه برای ما اتفاق می افتد در آن مطرح نمی شود و اگر اوقات آزادی از كارهای سخت دشوار شبانه روزی باقی می ماند به همان ورزشهای توان آزمایی كه افراد را بیشتر آماده به كار و شمغله جدی زندگی می كند مانند كشتی، چوگان مصرف می شد.

مطلب شایان ذكر اینكه در ایام شهرنشینی اشكانیان و سامانیان بین حیات شهری و زندگی روستایی تضاد روز افزون پدید می آید اگر فراغتی بود نصیب شهرنشینان می شد زیرا روستانشینان در بند مالكان بزرگ اسیر بودند و بار مسئولیتی سنگین در تأمین معیشت به دوش می كشیدند و از مواهب زندگی به ظاهر هیچگونه بهره ای نمی گرفتند.
ج) اوقات فراغت بعد از اسلام:
درنیمه قرن نوزدهم فراغت واقعی ظاهر گشت و در قرن بیستم فعالیت های فراغت توسعه یافت و متنوع شد چنانكه تا آن عصر زمانه به خود ندیده بود. بهمین جهت قرن بیستم را عصر تمدن فراغت خوانده اند.

با شروع انقلاب صنعتی به تدریج و سوگری در اوقات زندگی انسانها مورد توجه قرار گرفت. اتحادیه های كارگری به تدریج شكل گرفته و جنبشهای كارگری در برخی از كشورها آغاز شد و رفاه اجتماعی برای كارگران و مزد بگیران جامعه مطرح گردید.

اختراع رادیو و تلویزیون از یك سو، صنعت سینما از سوی دیگر و رشد فزاینده مطبوعات تحول عظیمی را در چگونگی اوقات فراغت پدیدار ساخت و به طور كلی امر فراغت از محدوده امتیازات محدد جامعه خارج و جنبه عمومی و همگانی گرفت و در قرن بیستم به ویژه اواسط قرن نوعی نهضت اجتماعی با همت اتحادیه های كارگری برای كاستن ساعت كار تحت عنوان نهضت تفریحات سالم پدید آمد تا وسایل یك زندگی خلاق و مسرت بخش را برای كارگران در اوقات فراغت بعد از یك كار طولانی و خسته كننده روزانه مهیا سازد.

در كشور ما نیز اوقات فراغت از سوی دولت از زمان قاجاریه مورد توجه قرار گرفت ورژیم با ایجاد سازمانها و موسسات مختلفی نظیر كاخ جوانان نمایش كنسرت، فیلم و نمایش، بازی و تفریح، سازمان تربیت بدنی، خانه فرهنگ روستایی، وزارت كار و امور اجتماعی وسایل ارتباط جمعی و غیره به طور غیر مستقیم، در مورد اوقات فراغت گروههای مختلف به ویژه جوانان و نوجوانان مشغول سیاست گذاری بوده اند. علاوه بر آن بخشش خصوصی به طور گسترده ای با ایجاد مراكز ظاهراً تفریحی، ورزشی و فرهنگی رسالت خود را در انحراف نسل جوان به خوبی ایفا می كرد.

با پیروزی انقلاب اسلامی، مراكز فساد و فحشاء تخریب كننده نسل جوان بود برچیده
شد و با تدابیری ملهم از مكتب انسان ساز اسلام سازمانهایی نظیر، تربیت بدنی، ارشاد اسلامی، كانون پرورشی فكری كودكان و نوجوانان وسایر سازمانهای جانبی دوباره شكل گرفت و شرایطی را برای گذران اوقات فراغت جوانان به وجود آورد. به طور كلی ارگانهای گذران اوقات فراغت بعد از انقلاب اسلامی ایران به شرح زیر می باشد:

الف) اماكن مردمی و سنتی از قبیل مساجد، تكایا، حسنیه ها، رودخانه ها.
ب) سازمانهای دولتی و عمومی نظیر كتابخانه ها، كانونهای فرهنگی ، سالنها و میادین ورزشی
ج) سازمانهای تجاری از قبیل سینما، تئاتر باشگاهها، رستوران ها
د) صدا و سیما،مجلات، روزنامه

د) اوقات فراغت از دیدگاه اسلام
از نظر اسلام نه تنها پرداختن به تفریحات سالم و سازنده در هنگام فراغت منع نشده است بلكه در بسیاری از موارد به آن توصیه شده است پیامبر گرامی اسلام(ص) می فرماید:
«درروز رستاخیز هرگز كامهای بنده خدا از میدان محاسبه تكان نمی خورد تا این كه او را از چهار خصلت سؤال كنند: اول: اینكه عمر و اوقات زندگی خود را در چه چیزی فنا كرده است؟دوم: جوانیش را در چه راهی به پیری رسانده است؟ سوم: از مالش، كه آنرا از كجا و از چه راهی بدست آورده است و در چه راهی خرج كرده است. چهارم: از علم و دانش با آن چه كار كرده است»

پیامبر گرامی اسلام می فرماید: «دو نعمت از نعمتهای خدا را كه بسیاری از مردم در آنها فریب خورده و زیان بار می باشد. تندرستی و اوقات فراغت است»
علامه مناری در فیض القدیر می گوید: ( تندرستی و فراغت به سرمایه تشبیه شده است چون تندرستی و اوقات فراغت از جمله اسباب سوددهی و مقدمات نجات و رهایی می باشند. پس هر كس در این مورد با امتثال از او خداوند، معامله كند سود كلان بوده است و هر كس در این مورد با پیروی از شیطان با او معامله كند سرمایه خویش را ضایع و تباه كرده است.)

خداوند متعال در سوره عنكبوت آیه 56 می فرمایدؤ: ( اهل ایمان، زمین من وسیع است هرجا به شما بد گذشت به جای دیگری تعلق كسان كنید) در آیه دیگری می فرماید: ( از جمله آیات قدرت خداوند متعال، خواب و استراحت شما در شب و كارروزی شما از فضل خداوند در روز است.

در آیات 11 تا 6 سوره نباء و آیه 67 سوره یونس شواهد دیگریست كه مسئله استراحت و فراغت را در مقابل تلاش و كار مطرح می سازد. استاد گرانقدر شهید مرتضی مطهری در مبحث مربوط به فطرت انسان اشاره دارد كه انسان علاوه بر نیازهای زیستی و غریزی، نیازهای ویژه ای با عنوان نیازهای معنوی و روحانی دارد كه خاص اوست. نیاز به خلاقیت و ابداع، زیبایی، دوستی

، حقیقت جویی. خیر اخلاقی و از این قبیل امور یعنی این نیازها اگر تأمین شود موجبات انبساط روح و اعتلای معنوی انسان را فراهم می آورد. از كلام استاد مطهری می توان نتیجه گرفت كه سیاحت و تفریح، دیدن طبیعت، زیباییها و نعمتهای بیكران و گسترده الهی یكی از نیازهای روحانی انسان را ارضا می كند.

آنچه كه از بعد مذهبی به خصوص از دیدگاه مكتب اسلام مطرح است چگونگی گذران اوقات فراغت است. یعنی گذران اوقات فراغت كه به صورت آزاد مطلق و نه به صورت وقت كسی و اتلاف عمر به مجلات وتنبلی، بلكه گذراندنی همراه با تدبیر برنامه ریزی كه نهایتاً به انسانیت انسان و شكوفایی فطرت پاك انسان و تعالی روح بیانجامد. بنابراین اختیار مطلق بر نحوه گذران اوقات فراغت از نظر اسلام مفهومی ندارد. مطلب میگساری، قماربازی، بی بندو باری و مقادیر آنها به عنوان گذران اوقات فراغت در اسلام جایی ندارد.

برای دریافت اینجا کلیک کنید

سوالات و نظرات شما

برچسب ها

سایت پروژه word, دانلود پروژه word, سایت پروژه, پروژه دات کام,
Copyright © 2014 nacu.ir
 
Clicky