آشنایی با عامل های شیمیایی و آثار آن بر محیط زیست

مقدمه

موادی هستند جامد، مایع و گازی شكلی كه بر اثر خواص فیزیكی و شیمیایی خود موجب ضایعات شیمیایی یا تلفات رزمی و یا آسیب جسمانی بر روی انسان و حیوان گردیده و در رشد ونمو گیاهان و نباتات ایجاد دگرگونی كرده و باعث ایجاد پرده دود و آتش می‌گردد.
«ضایعه شیمیایی »
ضایعه ایست كه شخصی را بر اثر تأثیر مقدار كافی از عوامل سمی و شیمیایی از انجام مأموریت باز می دارد و در صورت استفاده در غلظت بالا باعث مرگ شخص می‌گردد.
« هیدرولیز »
به واكنش یك ماده شیمیایی با آب كه موجب خنثی شدن اثر آن عامل یا كاهش اثر آن می‌شود.
«غلظت»
مقدار بخارات یا ذرات شیمیایی موجود در واحد حجم هوا كه به صورت میلی گرم بر مترمكعب در دقیقه بیان می شود.
 
«دز»
حاصل ضرب غلظت در واحد زمان كه شدت عمل فیزولوژیكی را نشان می دهد.
«انواع دز»
1- دز كشنده 2- دز ناتوان كننده
«دز كشنده»
دزی است كه 50% از پرسنلی را كه بدون حفاض باشند را در صورت عدم مداوای به موقع خواهد كشت.
« دز ناتوان كننده»
دزی است كه 50% از پرسنلی را كه بدون حفاض باشند را در صورت عدم مداوای به موقع ناتوان خواهد كرد یا از ادامه مأموریت بازخواهد داشت.
«پایداری»
مدت زمان اثر یك عامل شیمیایی كه موجب ایجاد ضایعه بر روی افراد می شود یا ثبات و پایداری یك عامل شیمیایی در منطقه را پایداری گویند.
«عوامل مؤثر در پایداری»
1- خصوصیات فیزیكی (فرار بودن آن)
2- شرایط جوی (درجه حرارت و سرعت باد از مهمترین عوامل آن است)
3- نحوه پرتاب و پخش (توسط راكتها یا پخشانهای هوایی)
4- وضعیت زمین (پستی و بلندیها و نواحی جنگلی یا بایر در آن نقش مهمی دارد.
«انواع پایداری»
1- عوامل شیمیایی پایدار : این دسته از عوامل شامل موادی هستند كه از لحاظ پایداری قدرت زیادی دارند و می توانند یك الی چند روز در منطقه باقی بمانند و نقطه جوش آنها بیشتر از   130 می‌باشد. به صورت كلی كمتر فرار هستند مانند عامل تاولزا، اعصاب و DM .
2- عوامل شیمیایی ناپایدار: عواملی هستند كه پایداری آنها كم و فرار هستند وبیشترین تأثیر آنها یك الی دو ساعت می باشد و نقطه جوش آنها پایین تر از  130 می‌باشد مانند عوامل خون و خفه كننده.
«طبقه بندی عوامل شیمیایی»
1- شكل ظاهری    جامد مانند اشك آور
    مایع مانند تاولزا
    گاز مانند خفه كننده



2- نوع استفاده و كاربرد    ضد گیاه            آموزشی
    ضد مواد            كنترل اغتشاش
    آتش زا               سمی
    دودزا                ناتوان كننده

3- از نظر فیزیولوژیكی    اعصاب            تاولزا
    خفه كننده          مختل كننده در رشد گیاهان
    خون

«اختلال كننده د رشد گیاهان به دسته های زیر تقسیم بندی می‌شوند»
اینگونه مواد باعث رشد یا عدم رشد یا تغییر واحد فیزیكی در گیاهان می‌شوند و به سه دسته تقسیم بندی می‌گردند:
1- دیفلونیتها : باعث ریزش نابهنگام برگ درختان می‌شوند.
2- دسیكنتها : باعث از بین رفتن شاخ و برگ گیاهان می‌شوند.
3- هربیایدها: موجب خشك شدن ریشه گیاهان و تغییر واحد فیزیكی آن می‌شود.
«مصمومیت»
به هم خوردن تعادل فیزیكی و فیزیولوژیكی و روانی در موجود زنده به هنگام برخورد با مواد سمی را مصمومیت گویند كه به دو صورت هاد و مضمن می باشد.
«زهرابه یا پادزهر»
موادی هستند كه از سلولهای حیوان یا نباتات گرفته می شوند و وقتی كه در بدن انسان یا حیوان تزریق می شود موجب تشكیل ضد سمی بنام پادزهر می شوند.
«آئورسل»
ذرات جامد، مایع یا گاز كه به صورت معلق در هوا هستند و به صورت بخار یا دود یا ابر درآمده و قابل رؤیت می باشند:
«16/12/85»
«علائم اختصاری دوزها»
1- دز كشنده از راه تنفس : LCT
2- دز كشنده از راه پوست : LCT
3- دز ناتوان كننده از راه پوست : ID
4- دز كشنده نوات كننده از راه تفنس : LD
«عوامل خفه كننده »
1- كلر CL    2- كلروپكرین PS    3- فژن CG     4- دی فژن DP
«علائم مصمومیت به وسیله گاز خفه كننده »
1- احساس مزه شیرین در دهان 2- احساس خارش در گلو 3- سوزش چشمها 4- كبود شدن دست و پا و لب    5- دم و بازدم شدید 6- احساس تنگی نفس شدید 7- سر درد و سرفه در مواقعی كه دوز عامل شدید باشد همراه با خون
«نكته» حالت گازی CG بوی چمن تازه و حالت مایع آن بوی كاه گندیده را می‌دهد.
«عمل فیزیولوژیكی عامل خفه كننده»
عامل خفه كننده مثل CG توسط مجاری تنفسی وارد بدن شده و با هوای مرطوب داخل ریه ها تولید اسید كلروید كرده این اسید به مویرگها آسیب رسانده و باعث پاره شدن آنها می‌گردد و پلاسمای خون در كیسه هوایی ریخته می شود و فرد بخاطر قطع اكسیژن از بین می‌رود.