بررسی عنصر بصری خط

فهرست مطالب

فصل اول:

منشاء خط

?)فصل دوم: دسته‌بندی خطوط

بخش اول – انواع خط:

الف) خط راست

?-عمودی

?-افقی

?-مورب

ب)خط خمیده

?-دایره

?-ماریچ

?-مواج

ج)خط شکسته

?-خط شکسته باز

?-خط شکسته بسته (الف) مثلث،ب)مربع)

بخش دوم – خطوط همگرا و واگرا

بخش سوم – خطوط تجسمی ملموس یامادی شده

بخش چهارم – ارزش خطی

بخش پنجم – چگونگی ایجاد ترکیب هنری از خط

?)فصل سوم:

کلیاتی در مورد خط:

بخش اول – خط و خطای چشم

بخش دوم – خط و جهت

بخش سوم – خط و فضا

بخش چهارم – خط و زمان

بخش پنجم – متغیر بودن خط نسبت به زمان و مکان

بخش ششم – خط و رنگ و بررسی روابط آنها

الف-خط افقی و رنگ

ب-خط عمودی و رنگ

ج-خط مورب و رنگ

د-خط و گرما

بخش هفتم – ارزشهای شدت رنگ

بخش هشتم -چگونگی ایجاد سایه روشن به وسیله خط

بخش نهم -خط و فرم (سطح و حجم، سنگینی)

بخش دهم -خط و حجم در فضا

بخش یازدهم-خط در رابطه با نقطه و سطح (خط شکسته و نقطه، خط راست و نقطه)

بخش دوازدهم -خط در کادر

بخش سیزدهم -خط و بافت

بخش چهاردهم -نقش افت در تاثیر بصری خط

بخش پانزدهم-خط و ریتم

الف)ریتم در خطوط افقی و عمودی

ب)ریتم در خطوط منحنی

ج)در انواع خط

بخش شانزدهم -انواع ریتم

الف)تکرار یکنواخت

ب)تکرار متناوب

ج)تکرار تکاملی

د)تکرار موجی

بخش هفدهم – بررسی کنتراستهای خط

بخش هجدهم-خط و طبیعت

الف)خطهای دارای مسیر آزاد در طبیعت

ب) تفاوت در خطوط اندام موجودات

ج) تفاوت خط در معماری قدیم و جدید

?) فصل چهارم: روانشناسی خطوط

بخش اول – بررسی روانی خطوط

بخش دوم – تاثیر روانی خط در طبیعت

الف) خطوط شکسته

 ب)‌ منحنی

ج) ‌مواج

د)مارپیچ

بخش سوم – اشاره‌ای به روانشناسی خطوط در آثار چند هنرمند

بخش چهارم – بررسی روانی خطوط چهره

?)فصل پنجم : بررسی خط در آثار هنرمند

بخش اول – ادگار دگا

بخش دوم – اگون شیله

بخش سوم – اسکار کوکوشکا

بخش چهارم – پیت موندریان

بخش پنجم – گوستاو کلیمت

بخش ششم- جاکمتی

بخش هفتم – پال کله
 
منشاء خط
خط از رد نقطه‌ای شكل می یابد كه به وسیله یك یا چند نیرو به حركت در آمده است. دخالت نیروی خارجی، نقطه ایستا را مبدل به خطی پویا می‌كند. این مشهودترین تضادی است كه می‌توانیم میان نقطه و خط تصور كنیم. اگر نقطه به وسیله نیروی به جلو رانده شود از آن خطی مستقیم نتیجه می‌گردد.

تصویر 1-1، نقطه، خط، منتهای خط
به طور كلی خط از سه طریق به وجود می‌آید:
1-خط ایجاد شده به وسیله نیروی وارد آمده بر نقطه، تنها در یك سوی نامشخص، كه خطی است نگاشتاری. این خط دارای سو و كشش و بیانگر حالات روحی و روانی وارد كننده نیرو بر نقطه است.
2-خطی كه از برخورد و گستره در فضای مادی به وجود می‌آید و آن خطی است تجسمی و ملموس.
3-خطی كه از شكافتن تاریكی به وسیله روشنایی و یا برعكس به وجود می‌آید و آن خطی است تجسمی و محتوایی.

تصویر (1-2) خط محتوایی:‌مرز میان تاریكی  و روشنی (حد فاصل تاریكی-روشنهای متفاوت)

تصویر (1-3) خطوط تجسمی : الف)گسیوان ب)برجسته كاری
ایجاد خط بر سطح كاغذ، با هماهنگی چند عامل فیزیكی و ذهنی صورت می‌پذیرد كه عبارتند از:
-دیدن
-یافتن
-تفكر ، تلیل
-انتقال (یا اجرا)
تعریف عمومی خط مبتنی بر زایش آن از تكرار نقاظ بیشمار است. هنگامی كه نقطه به حركت درآمده و امتداد یابد، به طوری كه بعد طول در آن عمده گردد،‌فرم ایجاد گشته،‌خط نامیده می‌شود. بدین ترتیب خط، نقطه فاقد حركت را دچار حركت می‌نماید و جهت حركت آن را نیز به نمایش می‌گذارد. تكرار خطوط در كنار هم باعث ایجاد بعد دوم گردیده و شكل دو بعدی حاصل سطح نامیده می‌شود. زایش و تحول خط از نقطه، و تغییر مسیر حركت آن تا آنجا كه به ایجاد سطح می‌انجامد در تصویر (1-4) به نمایش در آمده است.


فهرست منابع و مآخذ
1-اطلاعات جامع هنر(2) – ترجمه و تالیف عربعلی شروه – انتشارات فرزین 1374.
2-تركیب بندی در عكاسی – هارالد مانند – ترجمه پیروز سیار – انتشارات سروش 1368.
3-كاربرد خط و روشهای طراحی – بادو. ویجكستیمر – ترجمه مریم مدنی – انتارات مارلیك 1376.
4-مبانی نظر هنرهای تجسمی – دكتر حبیب الله آیت الهی – انتشارات سمت – 1377.
5-كارگاه هنر (1) – سید مهدی حسینی – شركت چاپ و نشر كتابهای درسی ایران 1381.
6-كارگاه هنر (2) – سید مهدی حسینی – شركت چاپ و نشر كتابهای درسی ایران 1381.
7-خط در نقاشی – هادی تقی زاه – انتشارات كلهر – 1371.
8-دایره المعارف هنر – رویین پاكباز – انتشارات فرهنگ معاصر – 1371.
9-نقطه – خط  - گستره – واسیلی كاندیسنكی – گرداننده حبیب الله آیت الهی.
10-طراحی (1) (اجرای آزمایشی) – فریبا شاپوریال – شركت چاپ و نشر كتابهای درسی ایران 1381.
11-طراحی (2) (اجرای آزمایشی) – فریبا شاپوریال – شركت چاپ و نشر كتابهای درسی ایران 1381.
12-طراحی (2) – محسن وزیری مقدم – شركت چاپ و نشر كتابهای درسی ایران 1379.
13-شیوه طراحی – (جلد اول) – محسن وزیری مقدم – انتشارات سروش – 1375.
14-اصول و مبانی طراحی – فرانسیس.د.چینگ – ترجمه فرهاد گشایش – محمدحسن اثباتی – انتشارات مارلیك 1375.
15-مبانی هنرهای تجسمی (1) – تهیه و تنظیم ابوتراب احمدپناه – شركت چاپ و نشر كتابهای درسی ایران 1377.
16-مبانی هنرهای تجسمی (قسمت اول) – عبدالمجید حسینی راد – شركت چاپ و نشر كتابهایدرسی ایران 1381.
17-كلیدهای طرای – برت داتسون – مترجم عربعلی شروه – انتشارات فرهنگ سرا (یساولی) 1377.
18-مجموعه دروس تخصصی هنر – به كوشش محمدحسن اثباتی و حسین اثباتی – انتشارات مارلیك 1374.
19-طراحی بیان خویشتن – پرفسور گرهارد گوگ ویتزر – انتشارات برگ 1376.
20-مبانی هنرهای تجسمی (2) – تهیه و تنظیم افسانه صلح طلب – شركت چاپ و نشر – 1374.