بررسی تاثیر گردشگری بر رشد و توسعه اقتصادی و اجتماعی ایران

چکیده,
مقدمه,
کلیات,
, بیان مسئله,
, ضرورت تحقیق,
, مروری بر مطالعات انجام شده ,
, روندهای گردشگری در مناطق جهانی ,
آثار اقتصادی صنعت گردشگری,
-جنبه های زیست محیطی و اجتماعی-فرهنگی در گردشگری بین المللی,
تاثیر عوامل زیست محیطی,
جنبه های اجتماعی و فرهنگی,
- نتایج حاصل از تحقیق,
رویکرد اول,
رویکرد دوم,
رویکرد سوم,
فصل اول,
مقدمه ای بر اکوتوریسم,
انواع اکوتوریسم: ,
برنامه های محوری برای توسعه پایدار گردشگری طبیعی ,
جایگاه اکوتوریسم در جهان,
نیمرخ بازار اکوتوریسم,
اجزاء اکوتوریسم,
نگاهیبهصنعتاکوتوریسمدرایران,
ظرفیت برد گردشگری محیط زیست طبیعی ایران,
تعاریف و مفاهیم,
تعریف تفرج,
تفرجگاه­های جنگلی کشور,
-گردشگری جنگل,
ارزیابی توان,
منابع تفرجی و گردشگری جنگل,
فعالیت­های تفرجی در گردشگری جنگل,
موقعیت جغرافیایی منطقه مورد مطالعه,
داده­ها و نرم افزارهای مورد استفاده,
شناسایی و تهیه نقشه منابع گردشگری منطقه مورد,
وضعیت پوشش گیاهی منطقه,
وضعیت حیات وحش,
ارزیابی قابلیت تفرجی منطقه ,
تهیه نقشه های منابع اکولوژیکی مورد نیاز,
تهیه نقشه شیب، جهت و ارتفاع منطقه مورد مطالعه,
تهیه نقشه خاک منطقه,
تهیه نقشه تراکم پوشش گیاهی,
فصل دوم,
درگاه جامع گردشگری ایران با توجه به جذب توریست وتجارت الکترونیکی,
اهداف:,
روشهای تبلیغ و معرفی وب‌گاه:,
سازمانهای دخیل و مربوط به پروژه,
مشخصات پروژه,
مشاوره تحصیلات تکمیلی در ایران: ,
تجارت الکترونیک,
کتابخانه الکترونیکی,
آموزش,
تهیه نرم افزارهای آموزشی به صورت چندرسانه‌ای,
فصل سوم,
جاذبه های گردشگری بیابان ها و کویر های ایران ,
منابع طبیعی تجدید شوند (کویرها یا نمکزارها و ماسه های بادی),
کویرها و بیابان های ایران (به عنوان عوارض طبیعی نامساعد) از جاذبه های مهم توریستی ,
خلاصه ای از جاذبه ها و زیبائیهای کویر و بیابان:,
عوارض و اشکال زیبای بیابانی به وجود آمده بر اثر باد:,
کویرها، نمکزارهای بسیار زیبا و دیدنی (کویرها یا نمک زارهای لوت),
فصل چهارم,
گردشگری مذهبی,
مفهوم گردشگری مذهبی:,
تقسیم بندی انواع گردشگری مذهبی :,
,. طول مدت اقامت:,
,. انگیزه ها و اهداف سفر :,
,. میزان سازمان یافته بودن سفر:,
ویژگی های سفرهای مذهبی :,
فهرست منابع,

چکیده

هدف از این تحقیق, بررسی تاثیر صنعت توریسم بر رشد و توسعه اقتصادی  كشورها بخصوص كشور جمهوری اسلامی ایران می‌باشد. جهانگردی باعث رشد و توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی  كشورها و بویژه كشور در حال توسعه از جمله ایران شده است.كشور ایران از لحاظ جاذبه های جهانگردی در مقابل كشورهایی نظیر یونان ، تركیه و برخی كشورهای همسان مدنظر قرار گیرد و تا جایی كه برخی جهانگردی  را به عنوان برداری اصلی برای گفتگوی تمدنها به  شمار می آورند. با توجه به اینكه ایران مانند برخی كشورهای در حال توسعه به دلیل وابستگی به نفت از یك اقتصاد بیمار برخوردار است پس صنعت جهانگردی می تواند روزنه ای در جهت كاهش وابستگی اقتصاد ایران به این منبع عظیم نفتی باشد.
مقدمه
جهانگردی در پنجاه سال اخیر، به شكل یكی از مهمترین پدیده‌های انسانی درآمده ‌است، پدیده‌ای كه آثار شگرفی بر جوامع انسانی می‌گذارد و چشم‌اندازهای جغرافیایی را دگرگون می‌كند هرچند توریسم، ریشه‌ای عمیق در تاریخ بشریت دارد، ولی به صورت امروزی و با تاثیرات ‌كنونی، پدیده‌‌ای ‌نو و برخواسته از تمدن درخشان صنعتی معاصر است كه جنبه‌های بی‌شمار زندگی كشورها، جوامع و افراد را تحت تاثیر خود قرار ‌داده ‌است[1].
صنعت توریسم امروزه به عنوان یكی از مهمترین صنایع در جهان مطرح ‌است و از صنایع رشد یابنده‌ای ‌است كه در سالهای‌ اخیر به سرعت گسترش یافته ‌است ودر ردیف صنایع همه‌جا‌گیر درآمده ‌است و صنعتی ‌است كه امروزه مورد توجه بسیاری از دولتها قرار‌ گرفته ‌است‌. بر اساس آمار منتشره از سوی سازمان جهانی جهانگردی, درآمدهای حاصل از توریسم بین‌المللی پس از نفت، محصولات نفتی، خودرو، قطعات و لوازم یدکی بالاترین میزان از صادرات جهان را به خود اختصاص داده است‌]2[.
در حال حاضر, صنعت توریسم یكی از پردرآمدترین بخشهای اقتصاد جهانی ‌است و بسیاری از كشورها از این رهیافت توانسته‌اند وضعیت خویش را تا حد در خور توجهی بهبود بخشند و بر مشكلات اقتصادی خویش، از قبیل پایین بودن سطح درآمد ‌سرانه، فراوانی بیكاری و كمبود درآمدهای ارزی فائق‌ آیند، به طوریكه در حال حاضر درآمد حاصل از صنعت توریسم در حدود 6 درصد از صادرات جهان را تشكیل‌ می‌دهد]3[.
سال 1999 سازمان جهانی جهانگردی و دولت كانادا كنفرانسی بین المللی «درباره مسافرت و آمارهای جهانگردی» در اتاوا برگزار كردند كه در زمینه تعریف واژگان ،اصطلاحات  و طبقه بندی های آنها تصمیماتی گرفته شد:
(( ...توریسم كارهایی است كه فرد در مسافرت و در مكانی خارج از محیط عادی خود انجام می دهد ،این مسافرت بیش از یك سال طول نمی كشد و هدف آن تفریح ،تجارت یا فعالیت های دیگر است) ) ]4[.
در بخش اول این تحقیق به بیان مسئله اشاره شده است. در بخش دوم به ضرورت تحقیق و در بخش سوم  نیز به مطالعات انجام شده در این زمینه اشاره شده است.در بخش چهارم روندهای گردشگری، در بخش پنجم آثار اقتصادی صنعت گردشگری ، در بخش ششم جنبه های زیست محیطی –اجتماعی و در پایان نتایج حاصل از تحقیق آورده شده است.
 

کلیات
 
1- بیان مسئله
بعضی از كشورهای جهان‌ سوم به دلیل امكان‌پذیر‌ نبودن فرآوری و صدور كالاهای صنعتی و كشاورزی و  نداشتن سیاستها و برنامه‌ریزیهای اصولی، اتكاء بیش از حد به صادرات نفت‌خام و نداشتن دانش و تخصص لازم در زمینه بهره‌برداری از این امكانات, رشد اقتصادی این كشورها فقط به نوسانات (افزایش یا كاهش) قیمت نفت بستگی پیدا كرده است.
كارشناسان اقتصادی معتقدند یكی از عوامل پایین‌بودن رشد اقتصادی در این كشورها, اتكاء زیاد به درآمد نفت ‌است. بنظر آنها چنین برنامه و حركتی برای آینده این جوامع بسیار فاجعه‌آمیز است و برای این كشورها و بخصوص ایران لازم است سیاستهای جدید اقتصادی و جریان صادرات نفتی تك محصولی را تعدیل كرده و در همه زمینه ها برای كسب درآمد ارزی بیشتر فعالیت نمایند.یكی از راههای كسب درآمد ارزی مطمئن  و متنوع برای كشورهایی كه زمینه های این صنعت را در اختیار دارند صنعت توریسم می باشد و به همین دلیل صنعت توریسم در سالهای اخیر مورد توجه اغلب كشورها قرار گرفته است]5[.
با توجه به اتكای بیش از حد اقتصاد ایران به صادرات نفت‌خام و آسیب‌پذیری فراوان آن در اثر تغییرات قیمت نفت و سایر‌ شوكهای اقتصادی و غیر اقتصادی، توسعه صنعت‌ توریسم تا حد زیادی می‌تواند این آسیب‌پذیری را بكاهد و سیاستگذاران اقتصادی را نیز در فائق ‌آمدن بر مشكلات جاری از قبیل كمبود درآمدهای ‌ارزی، صادرات‌ غیرنفتی و مشكل بیكاری كمك كند‌]3[.
ایران مانند برخی از كشورهای در‌حال‌ توسعه باید با برخورداری از پیشینه فرهنگی و تاریخی دیرین خود و شناسایی امكانات بالقوه كشور به صنعت توریسم بها داده و در احیاء آن بكوشد تا بتواند بصورت یكی از قطبهای توریستی جهان در‌آید و درآمد كشور از صنعت توریسم در صدر جدول درآمد‌های ارزی كشور قرار‌ گیرد و با توجه به اینکه بر اساس معیارهای سازمان جهانی جهانگردی, ایران جزء 10 كشور جذاب جهانگردی قرار دارد و برآورده ‌شدن این خواسته دور از انتظار نیست]5[.

فهرست منابع
] 1[ محلاتی، ص، درآمدی بر جهانگردی، مركز چاپ و انتشارات دانشگاه شهید بهشتی، 1380
]2 [صباغ‌كرمانی، م،  اقتصاد منطقه‌ای(تئوری ومدلها)، چاپ اول، انتشارات سمت،1380
]3[ موسایی، م، "تخمین تابع تقاضای توریسم به ایران"، فصلنامه پژوهشهای بازرگانی، ص 244-225 شماره 32, پاییز 1383
]4 [قره نژاد، ح، مقدمه‌‌ای بر اقتصاد و سیاستگذاری توریسم، چاپ اول، انتشارات مانی، 1374
]5[ پدریان, م،"اثرات اقتصادی فرهنگی توریسم"، مجموعه مقالات برگزیده سمینار اصفهان و جاذبه‌های ایرانگردی و جهانگردی, اصفهان، 1374
]6[ گزارشات سالیانه سازمان ایرانگردی و جهانگردی، دفتر آمار مطالعات اقتصادی و بازاریابی، سالهای
 1383-1344، انتشارات سازمان ایرانگردی و جهانگردی، تهران، 1384
]7[ولا, ف‌، بیچریل، ی‌، گوهریان, م, کتابچی, م, گردشگری بین المللی، انتشارات امیركبیر، چاپ اول‌، تهران،1384
]8[ رجبیان، و، "صادرات غیر نفتی، راهكارها و مشكلات", مجله سیاسی اقتصادی, شماره‌ 164-163، 1383
]9[ ویگاه حوزه، برگرفته از مجله کیهان فرهنگی، شماره 221
]10[بهره برداری از طرح تحقیقاتی و توجیهی شركت تعاونی فنّاوری اطّلاعات و علوم نوین
]11[ محمودی نژاد، هادی (1386) برنامه ریزی اکتوریسم روستایی با تاکید بر نواحی روستایی حاشیه رودخانه و سد، به راهنمایی دکتر محمدرضا پورجعفر، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه تربیت مدرس.
-    بمانیان، محمدرضا و هادی محمودی نژاد (1386) بررسی یك ضرورت : التزام تحقق پذیری شهرسازی الكترونیك: مفاهیم و چالشها همایش گردشگری الکترونیک مهر 1386.
-    الوانی، مهدی و دشتی، زهره، اصول و مبانی جهانگردی: معاونت اقتصاد و برنامه ریزی بنیاد مستضعفان و جانبازان انقلاب اسلامی، 1373.
-    پارسائیان، علی و اعرابی، محمد، جهانگردی درچشم اندازی جامع: دفتر پژوهشهای فرهنگی، 1382.
-    اعرابی، محمد و ایزدی، داوود، مدیریت جهانگردی، مبانی، راهبردها و آثار: دفتر پژوهش های فرهنگی، 1379.
-    غمخوار، اكبر ، اصول و مبانی جهانگردی: انتشارات فرآماد، 1382.
Meyer. Guenter (2004), "New Research Network for Islamic Tourism New Research Network for Islamic Tourism, Islamic Tourism", Issue 11.
Rinschede,Gisbert,(1992).” Forms of religious tourism and pilgrimage special interest group”.
www.aftab.ir
www.wikipedia.org