تحقیق قلاع دوره سلجوقی

توضیحات

 تحقیق قلاع دوره سلجوقی دارای 139 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد تحقیق قلاع دوره سلجوقی  کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

بخشی از فهرست مطالب پروژه تحقیق قلاع دوره سلجوقی

-    چکیده
-    پیشگفتار
-    مقدمه    

•    فصل اول    
-    کلیات (پرسش/فرضیه/ اهداف/ روش تحقیق)    
-    بررسی و نقد منابع    

•    فصل دوم    
-    نگاهی اجمالی بر تاریخ سلجوقیان    
الف) خاستگاه سلجوقیان و چگونگی آمدن سلجوقیان به مرزهای ایران     
ب) اوضاع اجتماعی دوران سلجوقیان و غلبه سلجوقیان بر سلطان مسعود غزنوی و دست یافتن به حکومت ایران     
خاجه نظام الملک از کودکی تال وزارت سلجوقیان    
ملکشاه و خواجه نظام الملک     
ادامه وزارت فرزندان و خاندان خواجه نظام الملک     
اندیشه ها و خط مشی خواجه نظام الملک     

•    فصل سوم    
عقلا و نخبگان در سلسله سلجوقی    
الف) فقها و مفسرین     
ریاضیدان ها – منجمان – پزشکان – فیلسوفان – مشهور دوره سلجوقی     
شاعران بلند آوازه دوره سلجوقی     
ب) سلوکِ سیاسیِ نظامِ الملک    
زوایای فکر سیاسی نظام الملک    
نظام الملک و شیعه ستیزی    
تحلیل انتقادی نظام الملک و انگیزه ها     

•    فصل چهارم    
- فرقه اسماعیلی    
حشّاشین     
چرا این گروه به حشّاشین معروف شدند    

•    فصل پنجم    
-    اهمیت و نقش قلعه ها در تحکیم قدرت سیاسی و نظامی    
-    الف) نگاهی کلی به سیستم های دفاعی در ایران قدیم    
-    آشنایی با قلعه های ایران     
-    ب) قلعه هایی که به شکلی اسم آنها با تاریخ سلجوقیان گره خورده است    
میمون دژ    
قلعه لیسار    
قلعه فورک    
قلعه بابک    
قلعه فلک الافلاک    
قلعه قهقهه    
قلعه لمبسر    
قلعه شیرکوه    
قلعه قیزقلعه    
قلعه شمیران    
میمون قلعه    
-    ج) تنها قلعه بازمانده از دوره سلجوقیان: قلعه رودخان    
*  نتیجه گیری     
چکیده انگلیسی
* منابع و مآخذ    

بخشی از منابع و مراجع پروژه تحقیق قلاع دوره سلجوقی

1-  ابن میثم البحرانی، میثم بن علی. الحیاه فی القیامه فی تحقیق امر الامامه، مجمع الفکر الاسلامی، قم، ط اول، 1417 هـ

2-  التنبیه و الاشراف، دار الصاوی للطبع و النشر و التألیف، قاهره

3-  استرویوا، تاریخ اسماعیلیان در ایران ; ترجمه پروین منزوِی، تهران. 1371

4-  اقبال آشتیانی. عباس. تاریخ مغول. تهران. امیر کبیر. 1347

5-   العسکری، السید مرتضی. عبدالله بن سباء و اساطیر اخری، چاپ ششم، 1413 هـ. 1993،ج 328 ـ 375

6-  تاریخ جهانگشای جوینی. به اهتمام محمد قزوینی. لیدن. بریل. 1355 ق 3 جلد

7-  تامس گیفورد- حشاشین، ترجمه جواد سید اشرف، انتشارات ققنوس

8-  جامع التواریخ. به کوشش محمد تقی دانش پژوه و محمد مدرسی زنجانی. تهران، بنگاه ترجمه و نشر کتاب. 1338

9-  جعفریان، رسول. تاریخ تشیع در ایران از آغاز تا قرن هفتم هجری، سازمان تبلیغات اسلامی، قم، چ پنجم، 1377

10-         خراسانی، شیخ محمد کریم. تاریخ و عقاید فرقه آقاخانیه، تلخیص و تنظیم. حسین حسنی، نشر الهادی

11-         دانش پژوه. محمد تقی.(تعلیقات بر ) جامع التواریخ. تهران. 1356

12-         دبیر سیاقی. محمد (مقدمه) نزهه القلوب. قزوین. طه 1378

13-         در باب احوال مولف جهانگشا.ر.ک. تاریخ جهانگشا. چاپ لیدن. ج 1

14-         دکتر منوچهر ستوده، قلاع اسماعیلیه در رشته کوههای البرز، انتشارات طهوری، سال

15-    دفتری. فرهاد. تاریخ و عقاید اسماعیلیه. ترجمه فریدون بدره ای. ص375، نیز ر.ک:ابو جمال. نادیا. اسماعیلیان پس از مغول;، ترجمه محمود رفیعی. تهران

16-         راحه الصدور وآیه السرور در تاریخ ال سلجوق محمدبن سلیمان راوندی، مجتبی مینوی تهرانی، انتشارات شابک- تهران

17-         دکتر عبدالحسین زرین کوب، جستجو در تصوف ایران در رمضان 485هـ. ق

18-         روزنامه ایران، شماره 3501، 28/8/85، ص

19-         روزنامه ایران، یکشنبه 28 آبان ماه 1385، 27 شوال،

20-         روزنامه همشهری، شنبه 31 تیر 1385، سال چهارم، شماره

21-         زبده التواریخ. به اهتمام محمد تقی دانش پژوه. تهران. موسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی

22-         سایت اینترنتی www.hamshahrionline.ir/news/id=

23-         ستوده، قلاع اسماعیلیه در رشته کوههای البرز. 1345

24-         سیاست نامه، انتشارات علمی و فرهنگی، تهران، 1364 هـ

25-         شهرستانی. کتاب الملل و النحل، منشورات الشریف الرضی، قم، 1364هـ.ش، ج 1

26-         شیخلی. ( توضیحاتی درباره شمس کلایه ) ضمیمه کتاب قلاع حشاشین. ترجمه علی محمد ساکی

27-         شیخ طوسی. اختیار معرفه الرجال، موسسه آل البیت لاحیاء التراث، قم، 11404 هـ. ج 1

28-         عبدالحسین زرین کوب، کارنامه اسلام، 1355، امیر کبیر

29-         عرایس الجواهر. به کوشش ایرج افشار. تهران. انجمن آثار ملی. 1345

30-         فرق الشیعه، المطبعه الحیدریه، نجف، 1355 ـ 1936

31-         قزوین آئینه تاریخ و طبیعت ایران، محمدعلی حضرتی ها

32-         قلاع حشاشین، پیتر ویلی، حواشی و ترجمه علی محمد ساکی، انتشارات علمی، بهار

33-         قلاع و استحکامات نظامی، کاظم ملازاده، انتشارات شابک، چاپ اول

34-         مجتبی مینوی، تاریخ و فرهنگ، خوارزمی، 1352

35-         مسعودی، علی بن الحسین. مروج الذهب، منشورات مؤسسه الاعلمی للمطبوعات، بیروت، 1411 هـ. ج 3

36-         میمون دژ الموت – برده تاریخی و جغرافیایی، انتشارات تهران، موقوفات دکتر محمود افشار

37-         نامه های عین القضات همدانی ج

38-         نوائی. عبدالحسین (مقدمه) تاریخ گزیده. تالیف حمدالله مستوفی. تهران. امیر کبیر

39-         نهج البلاغه، ترجمه دکتر شهیدی

40-         ویلیام بوردی، تحققی در آئین اسماعیلیه، ترجمه زهرا سعیدی، مشهد: تابناک

چکیده

 سلجوقیان به قطع یقین یکی از مهمترین سلسله های حکومتی قبل و بعد از اسلام است با ویژگی ها و برجستگی های خاص خود ، چرا که هم از لحاظ بعد مسافت و هم از لحاظ توزیع قدرت و هم از لحاظ پیشرفت های هنری و فرهنگی و تمدنی این دوره از تاریخ ایران جای کنکاش و تفحص و بررسی نوین داشته و دارد

 این تحقیق که در مورد قلاع دوره سلجوقی می باشد در فصل اول به موضوعاتی قابل بحث و تحقیق در خصوص ابنیه و  قلعه ها و آثار باقی مانده که علی رغم سالیان دراز و فرسایش های طبیعی و جغرافیایی می تواند شماعی کلی از اوضاع منحصر به فرد آن زمان به دست آورد همچنین به نقد و بررسی منابع در این خصوص  می پردازد

    در فصل دوم نگاهی اجمالی بر تاریخ سلجوقیان اعم از خاستگاه سلجوقیان و چگونگی آمدن سلجوقیان به مرزهای ایران و اوضاع اجتماعی آنها و مختصری درباره سلاطین سلجوقی از قبیل ملک شاه سلجوقی و خواجه نظام الملک می توان اشاره کرد

در فصل سوم در خصوص نقش عقلا و نخبه گان در سلسله سلجوقی از جمله سلوک سیاسی نظام الملک و فرجام تلخ وزارت و شیعه ستیزی و مسائلی از این قبیل می پردازد

در فصل چهارم در خصوص فرقه اسماعیله و چگونگی شکل گیری و بوجود آمدن آنها و نفوذ این فرقه  در میان توده مردم و مهمترین فرقه های منشعب شده آنها و همچنین حشاشین و چگونگی پیدایش این گروه، انگیزه ها و عقاید فرقه اسماعیله، علت نام گذاری حشاشین به این نام و قتل هایی که توسط فرقه اسماعیله انجام گرفته است پرداخته شده است

در فصل پنجم  به اهمیت و نقش قلعه ها در تحکیم قدرت سیاسی و نظامی ، آشنایی با قلعه های ایران و قلعه هایی که نام آنها با تاریخ سلجوقیان گره خورده است از جمله قلعه الموت ، میمون دژ ، لیسار  ، ارگ قلعه ، فورک ، قلعه بابک و ; می پردازد   که چگونه همچون سدی در مقابل دشمنان آنها مقاومت نمودند و از هستی و کیان فرمانروایان   پاسداری کردند همچنین به تنها قلعه بازمانده از دوره سلجوقیان یعنی قلعه رودخان، موقعیت و علت معروفیت آن می پردازد

این نوشتار تلاشی است در حد توان و بضاعت نگارنده با بهره مندی از امکانات موجود برای ارائه و تنویر چالش های نظام حکومتی سلجوقیان و ترسیم اوضاع خاص مذهبی حاکم بر آن زمان و روحیات قابل انعطاف و تساهل و تسامح نظام سیاسی با الترناتیوهای موجود در عرصه مذهبی و سیاسی جامعه ایرانی زمان سلجوقی

مقدمه

دوران اقتدار و عظمت سلجوقیان در تاریخ بعد از اسلام جایگاه ویژه ای را داراست. ویژگی های خاص دوران سلجوقی را می توان به شرح زیر بیان نمود

-        گستره جغرافیایی مناطق تحت تصرف در زمان سلجوقیان از جمله موارد کمیاب تاریخ ایران میباشد که جمع کثیری از اقوام وملل  با شرایط متفاوت را شامل میگردید، این گستردگی  و امکان تحرکات نظامی دشمنان بالقوه در چهارسوی حاکمیت متمرکز ایرانی باعث میگردید تا همواره ذهن سلاطین سلجوقی معطوف به حراست و حفاظت از مناطق تحت سلطه خویش باشد

-        تحرکات  مذهبی موجود که نشات گرفته از منازعات و مخاصمات مذهبی در جهان اسلام بود باعث میشد که ناهمگونی خاصی از نوع نگرشها و قرائت های دینی در سطح عمومی و خواص جامعه بوجود آید. یارگیریهای آزاد و اجباری در بطن جامعه با شدت و حدت خاص دنبال میگردید و متولیان امر این حادثه نامیمون در خفا و در پس پندارهای ظاهری خویش مقاصدی خاص را دنبال می کردند

-        سبک و سیاق و نوع مبارزه مذهبی و روی آوری به مبحث ترور که تا آن زمان درفرایندی فراگیر مورد استفاده قرار نمی گرفت باعث گردید تا فضایی آکنده از رعب و وحشت و ارعاب بخصوص در جمع اندیشمندان و محققان و ارباب قدرت بوجود آید. تا جایی که فدائیان اسماعیلی با مسیر انتخابی برای تصفیه مخالفان و مخدوش نمودن اوضاع اجتماعی و سیاسی مناطق تحت نفوذ توانستند نفوذ غیر قابل وصفی میان مردم بدست آورند و خواه ناخواه این جو کاملاً نا مطمئن و امنیتی در تمامی مناسبات موجود در سطح جامعه اثرات منحصر بفردی را می گذاشت

-        در بررسی ساختاری شهر ها و روستاها و همچنین مناطقی که به نحوی محل زیست و زندگی مردم به حساب می آمد لزوم حفظ و صیانت از آن مناطق نیز جای بحث و تفحص دارد چراکه در جنگها و لشکرکشی­های درون و برون مرزی و منازعات قومی و ملی و همچنین تحرکات بنیاد برافکن سیاسی اوضاع طبیعی مناطق نقش تعیین کننده ای را بازی می نمود. با مطالعه کتب موخره و تاریخی در باب سبک و سیاق شهرها و روستا ها به استحکامات و دژها و قلاع و محصورات طبیعی بیشماری بر میخوریم که موید این حقیقت غیر قابل انکار است که بقاء شهرها ارتباط تنگاتنگی با میزان مقاومت پذیری محافظان آن مناطق داشت. اینگونه است که در تاریخ بعد از اسلام سراغ داریم مبارزانی ضد حکومت مرکزی را که با تمسک به همین شیوه ها و متد های  موجود طبیعی توانسته اند سالها در برابر فشارها و تحرکات نظامی مخالفان به حیات سیاسی خویش ادامه داده و به فراخور مناطق تحت نفوذ خویش نقشی را در تاریخ کهن ایران زمین ایفا نمایند

در زمان سلجوقیان همین امکانات موجود طبیعی و قلاع تاثیر گذاری شگرف خویش را به نمایش می گذارند تا جایی که با ظهور نوابغی نظامی همچون حسن صباح مشاهده می کنیم با سازماندهی مناسب و با اتحاذ تاکتیکی قابل توجه چگونه عرصه را بر متولیان سیاسی جامعه تنگ و  محدود می سازد وکار را بدان حد از سختی و پیچیدگی می کشاند که لزوم حل وفصل مسئله در سر لوحه سیاست های کاری زورمداران و حاکمان سیاسی  قرار میگیرد

-        آمیختگی مذهبی و سیاسی مبارزان بالقوه بر علیه سلاجقه زمینه ای را فراهم آورده بود که نوع و شدت دفع شرارت بوجودآمده از دیدگاه سلجوقیان را مشکل نشان می داد

کلیات (پرسش/فرضیه/ اهداف / روش تحقیق)

مطالعه ادوار تاریخی ایران جاذبه ها و ویژگیهای خاص خود را دارد

سلسله سلجوقیان یقیناً از مهمترین سلسله های ایران بعد از اسلام می باشد. چرا که گستردگی جغرافیایی مناطق تحت نفوذ سلاطین سلجوقی و وجود دشمنان داخلی که هرازگاهی با دخالت بیگانگان همراه میگردید باعث می شد تا تمامی همّ و غم سلاطین صرف روبه راه کردن اوضاع باشد

اما چه نکات مهم دیگری را می توان برای این سلسله بر شمرد

الف: وجود مناطق جغرافیایی خاص و ناهمگون در سیستم آرام سازی اوضاع اجتماعی و مذهبی این سلسله نقشی اساسی داشت. لشکر کشی های سنگین برای مناطق رزمی و جنگی که نواحی خشک و کویری و یا نواحی مرطوب و یا کوهستانی را شامل می شد برای فرماندهان مسائلی حاد را بوجود آورد

ب: در هیچ دوره ای از تاریخ دراز ملت ایران تابه این اندازه قلعه ها و اوضاع طبیعی در سرنوشت مخاصمات و تنازعات دخیل نبوده است

ج: وجود فدائیان اسماعیلی و اهرم فشار آنان بر علیه سلاطین سلجوقی باعث پیچیدگی اوضاع گردیده و قسمت اعظمی از این تاریخ پر فراز و نشیب را شامل می گردد

این فرضیه های خاص برای به سامان نمودن اوضاع اجتماعی هر محقق و صاحب نظری را به تحقیق و تفحص بیشتری فرا می خواند، بهترین مسیری را  که می­تواند برای سلاطین برای مواجهه با قدرت های متخاصم داخلی قائل شد چه می تواند بر شمرد؟

تنازعات مذهبی ناهمگون که همانا موجب برجسته شدن اختلافات مذهبی سنی و شیعه بوده و توده مردم را درگیر این مسائل می نمود تا چه اندازه قابل حل و فصل بوده و آیا آمادگی عمومی و روحیات خاص اجتماعی نظام تسننی تضمین کننده آرامش عمومی را طلب می نمود یا افکار مترقی با روح تبلیغی و عدالت خواهی تشیع را؟

بدین گونه ثواب این چنین به نظر می­رسد که هر محقق و صاحب رایی برای یافتن جواب های مکشوف نشده مستقر در بحث چه مسیرهایی را می بایست برگزیند، که

ایران دوران سلجوقی برای حفظ و تداوم اقتدار خویش و برای یکسان سازی مناطق داخلی چه تحرکاتی را می توانست برگزیند که بهتر از وضع موجود بود؟

محورهای تحقیق درباره موضوع را به جهت عنوان و تیتر بحث به دو قسمت می توان تقسیم نمود

الف: مطالعات تاریخی در باب اقتدار و سیاست نظامی گری سلجوقیان برای مقابله با دسیسه­های خارجی و داخلی

ب: بحث و تحقیق در مورد ابنیه و قلعه ها و آثار نظامی باقی مانده که علیرغم گذشت سالیانی دراز و فرسایش­های طبیعی و جغرافیایی می­توان شمایی کلی از اوضاع منحصر به فرد آن زمان بدست آورد

بخشی از منابع و مراجع پروژه تحقیق قلاع دوره سلجوقی

زین‌الاخبار

گردیزی مؤلف تاریخ موسوم به زین‌الاخبار نیز شاهدی دیگر بر روند انتقال قدرت در خراسان بود. وی با بهره‌گیری از منابع جغرافیایی در تحریر فصل مربوط به ترکان اطلاعاتی مفصل در این خصوص به دست می‌دهد. همچنین توصیفهای مهم و اغلب بی‌طرفانه گردیزی از برخی روابط غزنویان و سلجوقیان (مانند جنگ دندانقان و حوادث پس از آن) به‌ویژه در جاهایی که تاریخ بیهقی خاموش است مغتنم است. ولی روی‌هم‌رفته این اثر از دقت نظر و کمال توصیف وقایع که در نزد بیهقی دیده می‌شود، خالی است. همچنین در مورد سلاجقه، مطالبش مختصر و فشرده است. [1]

مجمل‌التواریخ و القصص

مؤلفی گمنام این اثر را در سال 520 ه.ق­تحریر کرده است.علاوه بر گفتارهایی­درباره شاهان­و حکومتهای ایران، به کشور هند و اتراک نیز پرداخته است. اهمیت اصلی کتاب در ذکر القاب و مناصب متداول درقرن ششم هجری است. در مورد سلاجقه ذیل انضمامی این اثر سال 548 ه. ق ویرانی نیشابور به دست غزان را شرح می‌دهد. ظاهراً وی معاصر سلطان سنجر و محمود بن ملکشاه سلجوقی بوده و اخبار خلافت مسترشد را نیز ذکر کرده است. اخبار درباره سلاجقه در این اثر مفصل‌تر از سایر بخشهاست (کاهن، ص 34(.[2]

تاریخ‌الکامل

این اثر یکی از غنی‌ترین منابع دست دوم در تاریخ سلجوقیان ایران است. ظاهراً غنای منابع در دسترس ابن اثیر دست وی را در شرح وقایعی که دیگران نیاورده‌اند، باز گذاشته است. در اینجا فقط به ذکر اشاراتی بسنده می‌کنیم. ویژگی اول این اثر در زمینه تاریخ سلجوقیان اطلاعات منحصر به فردی است که در مورد مهاجرت اولیه غزها به خراسان و پدیده غزان عراقی به ما می‌دهد. منابع وی را در مورد تاریخ شرق اسلامی ظاهراً تاریخ یمینی، مشارالتجارب تألیف ابن فندق و بهره‌هایی که از ملک‌نامه برده است،  تشکیل می‌دهند (باسورث؛ تاریخ غزنویان، ص 9). شرح مطالب وی خاصه در مورد تحرکات سلاجقه در غرب و عراق دقیق و جزئی است. اما در مورد عهد آلب ارسلان مطالب زیادی ندارد و اغلب تکرار سایر منابع است، ‌و تنها در ذکر فتح شام در عهد ملکشاه دقیق صحبت کرده است. [3]

تاریخ یمینی

عتبی مؤلف تاریخ یمینی از دیوان‌سالاران باسابقه سامانی و غزنوی، بازدید کاملی از حوادث سالهای 365 تا 412 ه. ق در اثر خود به جا نهاده است. لذا اثر او در بررسی روابط دستگاه غزنوی با قبایل مهاجر ترک آسیای میانه (خاصه سلاجقه) اهمیت زیادی دارد. او دیوان‌سالاری بلند مرتبه بوده است. [4]

ملک‌نامه

از اولین منابع تاریخی خاص سلاجقه که متأسفانه اثری از آن باقی نمانده، ملک‌‌نامه است که به گفته ابن‌الندیم به زبان فارسی و برای آلب ارسلان تحریرشده بود. موضوع آن بر محور خاستگاه سلاجقه (کاهن، ص 31ـ65) و حوادث مربوط به آنها تا حدود نبرد دندانقان استوار شده و سبک روایت آن مشابه سبک گزارش دیوانی بوده است (باسورث؛ تاریخ ایران کمبریج؛ ص 10و 47). طبعاً این منبع علاوه بر بهره‌گیری از منابع تاریخی حوزه غزنویان عمدتاً به مسموعات و تجارب شخص مؤلف گمنامش استوار بوده است. [5]

تاریخ گزیده

تاریخ گزیده تألیف حمدالله مستوفی ویژگیهای عدیده‌ای خاصه در تاریخ عهد مغول دارد. ولی در زمینه عهد سلاجقه به ویژگیهای مهم آن اشاراتی می‌شود. افسانه معروف حسن صباح و خواجه نظام‌الملک درباره دفتر جمع و خرج ممالک را دراین منبع می‌توان یافت (حمدالله مستوقی، ص 431). حمدالله مستوفی درباره آغاز کار سلاجقه اختصار را پیشه کرده ولی درباره ظلم و جور ابراهیم ینال و دادخواهی مردم نیشابور از دست وی مطالب جالبی دارد (همان، ص 428). در مورد غزای سلطان محمد بن ملکشاه در هند و آوردن بتی از آنجا مطالبی دارد که روایت واحد است. وی از تاریخ ابوالعلاء احول در اوایل کار سلاجقه استفاده و مطالبی را نقل می‌کند (همان، ص 426 و 427). ولی در کل، روایت تاریخ گزیده همان روایت رسمی مألوف از تاریخ سلاجقه است ودید انتقادی و جدیدی نسبت به قضایا ندارد و همانها را می‌پذیرد. توجه جدی مطالب وی به دوره پس از ملکشاه است (‌خاصه سلاجقه عراق). ضعفهای کلی منابع تاریخ‌نگاری سنتی در مورد این منبع هم صدق می‌کند. [6]

[1] – ابوسعید گردیزی، به اهتمام سعید نفیسی، تهران، انتشارات اساطیر،

[2] – سید علی آل داوود، تهران، انتشارات امیر کبیر، چاپ سوم،

[3]- ابن اثیر، برگردان محمد حسین زوحانی، تهران، انتشارات اساطیر، چاپ اول، سال

[4] – ابن یمین، ترجمه شعار، انتشارات اساطیر، چاپ دوم،

[5] – آنا در عنصری، تهران، انتشارات فرهنگی و هنری، چاپ دوم،

[6]- حمداله ستونی به اهتمام عبدالحسین نوایی، تهران، انتشارات امیر کبیر، چاپ سوم، سال

برای دریافت اینجا کلیک کنید