مقاله فلسفه عزاداری

توضیحات

 مقاله فلسفه عزاداری دارای 21 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد مقاله فلسفه عزاداری  کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

بخشی از فهرست مطالب پروژه مقاله فلسفه عزاداری

آثار و نتایج اجتماعی و سیاسی‏  
حکمت و علت سینه زنی چیست؟  
مراسم عزاداری:  
فلسفه عزاداری و گریه برای امام حسین(ع)  
1 چیستی عزاداری برای امام حسین(علیه السلام)  
پی نوشت ها:  

فلسفه عزاداری‏

در فرهنگ دینی ما، یکی از برنامه‏هایی که نشان دهنده پیوند و دوستی شیعه با اولیای دین و امامان معصوم است، «عزاداری» است، یعنی یاد رحلت و شهادت آنان را گرامی داشتن، در سوگ آنان ماتم به پاکردن و در عزایشان گریستن

آثار و نتایج اجتماعی و سیاسی‏

همچنان که اشاره شد، عزاداری برای شهیدان، بخصوص سید الشهدا – علیه السلام – ، هم مایه بقای نام و خاطره و آثار آن حماسه جاوید است، هم تأثیر عاطفی و پیوند درونی میان عزاداران و پیشوایان حق ایجاد می‏کند، و هم نوعی روح مبارزه با ستم را در مردم احیا می‏کند

عنصر شعر و ادبیّات، در مرثیه خوانی به آن غنا بخشیده و موجب گسترش این موج، میان توده‏های وفادار به خاندان پیامبر – علیه السلام – شده است. «تأثیر عاطفی» و «گسترش سریع»، دو ویژگی مهمّ در اشعار مرثیه است. مردم نیز اشعار مدح و مرثیه را می‏خواندند و حفظ می‏کردند و مجالس خود را با آنها رونق می‏بخشیدند. تعالیم عاشورا از خلال همین مجالس به نسلهای بعدی منتقل می‏شد

امام خمینی – قدّس سرّه – فرمود

«با این گریه، با این نوحه خوانی، با این شعرخوانی، با این نثر خوانی، ما می‏خواهیم این مکتب را حفظ کنیم، چنانچه تا حالا هم حفظ شده.»(23)

پس می‏توان گفت: عزاداری برای سید الشهدا، محور برنامه‏های حفظ کننده مکتب است

«این مجالسی که در طول تاریخ برپا بوده است و با دستور ائمّه این مجالس بوده است; ائمّه این قدر اصرار کردند به اینکه مجمع داشته باشید، گریه بکنید، چه بکنید، برای اینکه این حفظ می‏کند کیان مذهب مارا.»(24)

حفظ مکتب و دستاوردهای تعالیم پیامبر، در سایه زنده نگهداشتن «فرهنگ اهل بیت» بوده است و از آنجا که حکّام جور، پیوسته تلاش برای محو این فرهنگ داشتند، عزاداری خود به خود رنگ سیاسی و مبارزاتی پیدا می‏کند. «بُعد سیاسی» در گریه و عزاداری، همان زنده نگهداشتن روحیه مبارزه با ستم و تشکّل انقلابیون شیعه با محوریت کربلاو شهدای عاشورا است. آن همه ثواب و اجر هم، علاوه بر جهات تربیتی و اخروی، به لحاظ آثار و برکات اجتماعی نیز می‏باشد

امام خمینی – قدّس سرّه – در این باره فرموده است

«این که برای عزاداری، برای مجالس عزا، برای نوحه خوانی، برای اینها این همه ثواب داده شده است، علاوه بر آن امور عبادی‏اش و روحانی‏اش، یک مسأله مهمّ سیاسی در کار بوده است. آن روز که این روایات، صادر شده است، روزی بوده است که این فرقه ناجیه، مبتلا بودند به حکومت اموی و بیشتر عباسی و یک جمعیّت بسیار کمی، یک اقلیّت کمی در مقابل قدرتهای بزرگ. در آن وقت، برای سازمان دادن به فعالیت سیاسی این اقلیّت، یک راهی درست کردند که این راه، خودش سازمان ده است; شیعیان با اقلیّت آن وقت، اجتماع می‏کردند و شاید بسیاری از آنها هم نمی‏دانستند مطلب چه هست. ولی مطلب، سازماندهی یک گروه اقلیّت در مقابل آن اکثریت‏ها و در طول تاریخ این مجالس عزا که یک سازماندهی سرتاسری کشورها هست، کشورهای اسلامی هست، و در ایران که مهد تشیّع و اسلام و شیعه هست، در مقابل حکومتهایی که پیش می‏آمدند و بنای بر این داشتند که اساس اسلام را از بین ببرند، اساس روحانیت را از بیت ببرند، آن چیزی که در مقابل آنها، آنها را می‏ترساند، این مجالس عزا و این دستجات بود.»(25)

البته این هدف و نتیجه و این بعد حساس و مهمّ، وقتی است که امت مسلمان و انبوه عزاداران از جنبه «شکلی» آن بگذرند و به «محتوا» و «جهت» و حقیقت عزاداری برسند. و گرنه، اگر شعور، پشتوانه شور و احساس و عاطفه نباشد، این گونه مجالس و شعائر و سنّتها از محتوا تهی می‏شوند و به تشریفاتی کم اثر، یا بی‏اثر تبدیل شده، عاشورا و امامان شیعه، از اهرم گریه و سوگواری و برپایی مجالس عزا استفاده می‏کردند، تا مظلومیّت حق و راه عاشورا فراموش نشود

باز هم سخنی از امام راحل – قدّس سرّه –

«گریه کردن بر عزای امام حسین، زنده نگهداشتن نهضت و زنده نگهداشتن همین معناست که یک جمعیّت کمی در مقابل یک امپراطور بزرگ ایستاد. امام حسین با عدّه کم همه چیزش را فدای اسلام کرد، مقابل یک امپراطوری بزرگ ایستاد و «نه» گفت. هر روز باید در هر جا این «نه» محفوظ بماند و این مجالس که هست، مجالسی است که دنبال همین است که این «نه» را محفوظ بدارد. آنها از همین گریه‏ها می‏ترسند، برای اینکه گریه‏ای است که گریه بر مظلوم است، فریاد مقابل ظالم است».(26)

هر تجمّعی بهانه و محور می‏خواهد. هر چه محور گردهمایی مقدس‏تر و ژرف‏تر و فراگیرتر باشد، آن تجمّعات هم‏دیر پاتر و پر بارتر خواهد بود. پیروان اهل بیت، با عشق و محبّتی که به آنان داشتند و باسوز و گدازی که در شهادشتان داشتند، بهترین زمینه را برای جمع شدن، دیدار و گفتگو کردن، متشکّل و منسجم شدن پیرامون خطر فکری و سیاسی عاشورا و عترت داشتند. این برنامه‏ها به توصیه خود امامان بود و آثار خود را نیز در طول تاریخ نشان داد

کربلا محور انقلابیون ضد ستم گشت. ستمگران حاکم، برای زیارت کربلا و زائران حسینی و تجمّع بر سر تربت آن شهید بزرگ، محدودیّتهایی اِعمال می‏کردند. این برخورد، بویژه در عصر متوکّل عباسی به اوج خود رسید. پس از او هم خلفای دیگری مثل «مسترشد» و «راشد» این سختگیری‏ها را روا می‏داشتند. در زمان هارون الرشید، زیارت حسین – علیه السلام – و تجمع بر محور مرقد او چنان مورد استقبال مردم، از شیعه و سنّی، زن و مرد، دور و نزدیک قرار گرفت و ازدحام عجیبی شد که هارون وحشت کرد و به والی کوفه نامه نوشت که قبر حسین – علیه السلام – را خراب کند. او اطراف آن را عمارت ساخت و زمین‏های آن را زیر کشت و زراعت برد و قبر را هم تخریب کرد.(27) ولی علاقه مردم هرگز گسسته نشد و نام و یاد مرقد حسینی از محوریّت و مرکزیّت نیفتاد

امروز اگر راه و فرهنگ و تعالیم اهل بیت، زنده و باقی است، در سایه همین برنامه‏های احیاگر و زنده ساز است. توصیه‏های ائمّه، زمینه و بستر مناسبی برای تشکیل مجالس و محافلی شد که عدّه‏ای با عنوانِ «خطیب»، «واعظ» و جمعی با عنوانِ «مدّاح»، «مرثیه خوان» و «ذاکر»، به خطابه، وعظ، ذکر مصیبت، نقل سخنان، بیان فضایل ائمه و شهدا بپردازند، برکات اینگونه مجالس همواره شامل حال امّت شده است و در ایام و مناسبتهای ویژه، دلها و اندیشه‏ها و تجمّع‏ها و تن‏ها را به هم پیوند داده است. کدام تشکّل سیاسی با این گستردگی و عمق و پایداری می‏توان یافت؟

به قول شهید پاک نژاد: «با نیم متر چوب و نیم متر پارچه سیاه، می‏توان موجی از احساسات بی‏دریغ درباره بزرگ سالار شهیدان مشاهده کرد که در هیچ جا نمونه‏ای از آن دیده نمی‏شود. در حالی که برای تشکیل اجتماع حتّی کوچکی باید متحمل زحمات زیادی گردید. صرف نظر از املاک موقوفه حسینی، ساختمان حسینیّه‏ها، اطعام و اکرامها، نذرها و زیارت رفتن‏ها و اجتماعات مذهبی و کلیّه خارجی که طیّ ده ماه سال به عناوین مختلف در راه این سرباز فداکار به مصرف می‏رسد.»(28)

منابر حسینی و جلسات وعظ دینی، در همه شهرها و بخشها و روستاها و خانه‏ها، همه به ذکر مصیبت و یادی از عاشورا ختم می‏شود و با گریستن چشمها و سوختن دلها، تعالیم مکتب در دلها بیشتر نفوذ و رسوخ می‏یابد و این سبب ریشه دواندن حماسه کربلا در عمق جانها و ژرفای تاریخ است

همچنان که عزاداری، نشان پیوند است، پیوندها را نیز استوار و ریشه‏دار می‏سازد

شهید مطهری در تبیین این بعد سیاسی و حماسی در عزاداری چنین می‏نویسد

«در شرایط خشن یزیدی، در حزب حسینی‏ها شرکت کردن و تظاهر به گریه کردن بر شهدا، نوعی اعلام وابسته بودن به گروه اهل حق و اعلان جنگ با گروه باطل و در حقیقت، نوعی از خودگذشتگی است. اینجاست که عزاداری حسین بن علی – علیه السلام – یک حرکت است، یک موج است، یک مبارزه اجتماعی است.»(29)

روضه‏های خانگی و دسته‏های عزاداری و هیئتهای زنجیرزنی، پوشیدن لباس مشکی و پرچم به دست گرفتن و شربت و آب دادن و تلاش در برپایی مجالس و نوحه‏خوانی و سینه‏زنی و مراسم دیگر به هر شکلی که بود، هر یک به نوعی سربازگیری جبهه حسینی است و این حرکت و موج، در طول زمان ادامه داشته و دارد

حکمت و علت سینه زنی چیست؟

برای دریافت اینجا کلیک کنید