گازهای مورد استفاده در جوشكاری دارای 32 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است
فایل ورد گازهای مورد استفاده در جوشكاری کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه و مراکز دولتی می باشد.
بخشی از فهرست مطالب پروژه گازهای مورد استفاده در جوشكاری
گازهای مورد استفاده در جوشکاری
(C2H2) استیلن
گاز مایع
گاز طبیعی
اکسیژن
کپسولهای گاز
نگهداری و جابجایی کپسولهای گاز
خطرات سلامتی و حوادث در جوشکاری برش عملیات حرارتی با گاز
اثرات مخرب گازها و دودناشی از سوخت آنها
تهویه مطبوع
اشعه و محافظت از چشمها
عینک محافظ چشمی برای امور جوشکاری و برش با گاز
سروصدا و محافظت از گوشها
نکات ایمنی در انجام عملیات حرارتی برروی منبعها
محل جوشکاری
مقدمه
مكانیسم ایجاد گرما در جوشكاری گازی در نتیجه عمل احتراق گازهای قابل اشتعال است. صرفاً زمانی میتوان از عوارض سوء انفجار و حودث مربوطه به گازهای مورد استفاده در عملیات حرارتی، جوشكاری و برش فلزات رهائی جست كه ویژگی و مشخصات آنها را بخوبی دانست و نكات ایمنی كار را رعایت نمود.
استیلن(C2H2) :
استیلن كوچكترین عضو خانواده آلكینها است. گاز استیلن نسبت به هوا مقداری سبكتر میباشد. این گاز بیرنگ بوده و بوی ویژه آنرا میتوان با وجود مقدار كم در محیط تشخیص داد. از آنجائیكه دمای شعله سوختن استیلن زیاد است. از این گاز برای بریدن قعطههای فلزی و جوشكاری استفاده میشود. این گاز براحتی با وجود یك دود غلیظ و یا در مقابل جرقه آتش قابل اشتعال میباشد. در هوا حجمی حدود 21 درصد از گاز استیلن شامل میشود كه این میزان برای استعال آن كافی نیست. گاز استیلن بخوبی با هوا و اكسیژن مخلوط میشود و در این صورت در درجه حرارت بالا قابل اشتعال و انفجار میشود. قدرت اشتعالزائی مخلوط این گاز با اكسیژن خیلی بیشتر نسبت به مخلوط با هوا میباشد. این ویژگیهای استیلن در بروز حوادث انفجاری و آتشسوزیهای محیط كار نقش مهمی دارد.
برای تهیه استیلن آب را بر كربیدكلسیم تأثیر میدهند این روش هنوز در بعضی از كارگاههای جوشكاری قدیمی در محل كار انجام میشود.
گاز مایع:
برای اموری چون برش و گرمكردن فلزات از گازهای پروپان (C3H8) ، بوتان (C4H10) و یا مخلوطی از آنها استفاده میشود. این گازها از هوا سنگینتر بوده و لازم است كه در زیرزمینها و سطوح پائینتر از سطح زمین تهویه مصنوعی قرار داده شود تا از تجمع آنها وخطر احتراق و كاهش حجم اكسیژن هوا پیشگیری شود. مخلوط بیش از نسبت 2 درصد این گازها با هوا احتمال آتشسوزی و احتراق را دارد. این گازها تقریباً بدون بو هستند و بدین لحاظ ممكن اسن مقدار زیاد آنها در محیط بدون توجه و علامتی باشند.
گاز طبیعی:
گاز طبیعی نیز میزان فراوان در مراكز صنعتی كاربرد دارد. این گاز مخلوطی است از متان(CH4) ازت، بوتان، دیاكسیدكربن، سولفید هیدروژن.
گاز طبیعی از طریق لولههای هدایتی انتقال داده میشود و تجمع آن در محیط میتواند منجر به انفجار و حریق گردد. گاز طبیعی خالص بدون بو بوده و لیكن موادی كه غالباً به آن اضافه میشود برای كسانی كه به این محیطها وارد میشوند وجود آنرا در محیط حس میكنند.
اكسیژن:
گاز اكسیژن مقداری از هوا سنگینتر میباشد. اكسیژن به تنهایی قابل اشتعال نمیباشد. اما وجود آن برای انجام عمل آتش ضروری است. میزان اكسیژن موجود در هوا حدوداً 21 درصد میباشد. از آنجا كه خیلی از گازها با میزان غلظت بیشتر اكسیژن موجود در هوا قابل اشتعال میگردند. مجاز به استفاده از این گاز برای تهویه و بهبود هوای محیط نمیباشد. اكسیژن خالص میتواند باعث سوختگی روغنها و چربیها گردد و در محیطهای كاری كه این مواد وجود دارد استفاده از گاز اكسیژن خالص مجاز نمیباشد و یا لازم است كه فاصله كاربرد دور از همدیگر بوده و تهویه مناسبت درمحل نصب باشد.
كپسولهای گاز:
گازهای مختلف مورد استفاده جوشكاری و برش در كپسولهائ تحت فشار ذخیره میگردند. بدین طریق میتوان گازها را بطور مطمئن و اقتصادی حمل و نقل و در مراكز مورد نظر استفاده نمود.
كلیه كپسولهای اكسیژن گازهای تحت فشار و گازهای قابل اشتعال بایستی بر مبنای معیارها و مقررات مربوطه پر، نگهداری و مورد استفاده قرار گیرند. برروی درب پوش این كپسولها لازم است كه نوع گاز، میزان تحت فشار گاز، و زمان كنترل آنها بطور واضح ذكر شدهباشد.
به جهت تشخیص نوع گاز موجود در كپسولها لازم است رنگ آنها متمایز از یكدیگر بوده و بر مبنای معیارهای زیر باشند:
? كپسولهای حاوی اكسیژن به رنگ آبی
? كپسولهای حاوی استیلن برنگ زرد
? كپسولهای حاوی دیگر گازهای قابل اشتعال برنگ قرمز
? كپسولهای حاوی هوای فشرده و گازهای غیرقابل اشتعال برنگ خاكستری
چگونگی قرارگرفتن و بستن رگراتورهای كپسولهای گازی نیز برحسب نوع گاز موجود در آنها اصولاً بایستی متفاوت از یكدیگر باشد. بطوریكه:
? رگلاتورهای كپسولهای حاوی استیلن بصورت افقی و فشاری درمحل قرار میگیرد.( بعضی از انواع قدیمی آنها چپگرد میباشد.)
? رگلاتورهای كپسولهای حاوی بقیه گازهای قابل اشتعال بصورت چرخش به چپ در محل بسته میشوند.
? رگلاتورهای كپسولهای حاوی اكسیژن هوای فشرده و گازهای غیرقابل اشتعال بصورت چرخش به راست در محل بسته میشوند.
محتوای گاز كپسولها
میزان حجم فشار گازهای مختلف در كپسولهای اختصاصی برحسب اندازه كپسولها و میزان فشاری كه تحت آن پرشدهاست، مشخص میشود، بر این اساس:
=Q میزان حجم فشارگاز موجود در كپسول برحسب لیتر (lit)
=P میزان ظرفیت كپسول برحسب لیتر(Lit )
=V میزان فشاری كه برای پركردن گاز دركپسول استفاده شدهاست برحسب بار (bar) میباشد
( هر بار مساوی 22/14) پوند بر اینچ مربع).
بطور مثال:
قطر داخلی كپسولهای اكسیژن برای كاربردهای جوشكاری حدود 204 میلیمتر ضخامت جداره آن 75/8 میلیمتر و ارتفاعش 180 میلیمتر میرسد كه گنجایش داخلی این كپسولها در شرایط عادی حدود 50 لیتر خواهدبود ولیكن چنانچه با فشاری حدود 200 بار در دمای 20 درجه سانتیگراد پر شون میزان اكسیژن موجود در آنها 10000 لیتر( 10 مترمكعب) خواهد بود.
گاز موجود در كپسول اكسیژن =50 * 200-10000 لیتر – 10متر مكعب
ضخامت دیواره كپسولهای استیلن حدود 4 تا 5 میلیمتر و ارتفاع 1029 میلیمتر است. این كپسولها برای امور جوشكاری حدوداً 40 لیتری میباشند. قسمت داخلی كپسولهای استیلن متخلخل بوده تا بدین طریق امكان ذخیره و شارژكردن گاز بهتر و انجام كار ایمن باشد و علاوه بر آن لازم است حلالی(معمولاً استیلن CH3COCH3 ) به آن اضافه گردد. بطور معمول هر كپسول استیلن حدود 10 لیتر استن دارد و فشار گاز كپسولهای استیلن حدود 18 بار دردمای 15 درجه سانتیگراد است و در هر كپسول 40 لیتری حدود 7210 لیتر استیلن در دمای 15 درجه سانتیگراد دارد.
از هر كپسول استیلن مجاز به تخلیه و استفاده از گاز آن در كوتاه مدت 1000 متر در ساعت و حداكثرمجاز به استفاده تا 600 تا 700 لیتر در ساعت از آن میباشد. چنانچه نیاز به مقادیر فراوانتری از این گاز میباشد لازم است كه از طریق سیستم پست مركزی تأمین گردد.
نگهداری و جابجایی كپسولهای گاز
در نگهداری و جابجائی كپسولهای گاز لازم است به جهت حفظ ایمنی افراد و پیشگیری از بروز خطرات احتمالی با توجه به ویژگیهای آنها نكات زیر مراعات گردد:
? درحمل كپسولهای گاز نبایستی آنها را به زمین انداخت و یا برروی زمین غلطانید ( خصوصاً در یخبندان)
? اجسام نوكتیز میتواند در ایجاد آسیب به بدنه كپسولها و كاهش مقاومت آنها بنماید. بنابراین دقت شود كه هیچگاه از آنها برای ابزار حمل و نقل و غلتك استفاده نشود.
? جابجائی كپسولها بوسیله انتقالدهندههای مغناطیسی ممنوع است و در استفاده از ارابه و چرخها مناسب لازم است كه بدرستی و محكم در محل قرار گرفته شدهباشند. بهترین وسیله حمل كپسولهای گاز وانتهای اختصاصی سرپوشیده است.
? در جابجایئ كپسولها لازم است كه دربپوش آنها گذاشته شدهباشد( به جهت پیشگیری از ایجاد آسیب به مانومتر)
? كپسولها را نباید در محلهای باز و مكانهائی كه گرم میباشد قرار داد. در این شرایط احتمال افزایش فشار داخل آنها وجود دارد.
? كپسولهای حاوی استیلن و گازهای قابل اشتعال دیگر لازم است كه در محلی مناسب نگهداری شوند.
محل نگهداری كپسولها نبایستی در مكانها و قسمتهای زیر باشد:
- مسیرهای تردد افراد و ماشینها
- راههای خروجی نجات و پلههای فرار
- پاركینگ خودروها و در مسیر پلهها
- در نزدیكی موادی كه بفوریت قابل اشتعال میباشند.
- داخل فضای كاری و یا زیستی افراد
• حداكثر هر 3 سال یكبار و بصورت موردی كپسولها را از نظر فنی مورد بازرسی و كارشناسی قرار داده شود و از سالم و كارابودن آنها اطمینان حاصل شود.
• قراردادن كپسولها برروی زمین از قسمت پایه و بصورت كاملاً عمودی باشد.
شلنگها و مشعلهای گاز حداقل 40 سانتیمتر از پایه كپسول بالاتر قرارداده شود.
• كپسولهای مورد استفاده در محل كاری بایستی بطور مناسب با زنجیر به دیوار ثابت شود تا از افتادن اتفاقی آنها جلوگیری شود.
• لازم است چیدن كپسولها بطور مرتب بوده و در صورتیكه دارای انواع مختلف میباشد آنها را بطور مجزا از یكدیگر انبار نمود.
بهتر است محل نگهداری كپسولهای خالی و پر از یكدیگر مجزا باشد.
• انبارهای نگهداری كپسولهای گاز دارای تهویه مناسب باشد.
استعمال دخانیات و ایجاد آتش و قراردادن شعلههای آتش باز در این محلها اكیداً ممنوع است.
• حداكثر استفاده از روشنائی طبیعی در انبار كپسولهای جوشكاری و برش بشود و تأمین روشنائی آن با یك سیستم بودن خطر( بدون جرقه الكتریكی) صورت پذیرد.
• نبایستی در شعاع حداقل 3 متری كپسولهای حاوی استیلن و 1 متری دیگر سیلندرهای گازهای مورد استفاده در جوشكاری و برش. شعله آتش باز و یا موادیكه براحتی قابل اشتعال میباشند وجود داشته باشد.
• انبار نگهداری كپسولهای گاز طوری باشد كه براحتی امكانبارگیری و تخلیه سریع و ایمن آنها میسر بوده و احتمال آسیب مكانیكی و جراحت در محل برای افراد باشد.
خطرات سلامتی و حوادث در جوشكاری برش عملیات حرارتی با گاز
علاوه بر خطرات سلامتی و حوادث كاری رایج در محیط كار جوشكاری برش و عملیات حرارتی با گاز خطرات ویژهای بر ارگانهای داخلی، چشم، و گوش نیز میتواند در پی داشته باشد. چنانچه نتوان بطور كامل این خطرات را از نظر تكنیكی مرتفع نمود. لازم است كه از سیستمهای محافظتی استفاده نمود و كاربر مجهز به محافظتها و پوششهای ایمنی فردی مناسب باشد.
اثرات مخرب گازها و دودناشی از سوخت آنها
نیتروژن و گاز خفهكننده اكسید ازت از مهمترین گازهائی است كه در امور جوشكاری برش و عملیات حرارتی با گاز برروی سیستم تنفسی تأثیر منفی میگذارند و استنشاق آنها میتواند حتی بمیزان كم منجر به بیماریهای تنفسی گردد.
این گازها از سطوح داغ، مواد مذاب، و محل جوشكاری متصاعد میشوند.
از آنجا كه بروز علائم و نشانههای بیماری ناشی از استنشاق این گازها دیررس میباشد لازم است كه از كاربران بطور دورهای( برحسب مورد و حداكث هر 2 سال یكبار) تست كار ریوی و معاینات طبی انجام پذیرد.
علائمی چون: سرفههای تحریككننده، تنگی نفس، سرگیجه، حال تهوع و درد سینه میتواند نشاندهنده ابتلا به چنین بیماریهای سیستم تنفسی ناشی از كار جوشكاری و برش در مسمومیت با گاز باشد. چنانچه این علائم در حین كاز برای كاربر اتفاق افتاد لازم است ضمن قطع كار و استراحت در محیطی با هوای تازه، او را به مركز درمانی مجهز اعزام نمود. و اگر مسمومیت با گاز شدید بوده و منجر به قطع تنفسثی كاربر گردیده است انجام عملیات احیاء و دادن تنفس مصنوعی توسط افراد آموزش دیده و مجرب ضروری است.
بروز علائم و نشانههای اختلالات تنفسی در افرادی كه كار جوشكاری و برش گازی را در محیطهای كاری تنگ و فضاهای بسته انجام میدهند، ظهور بیشتری دارد. مگر اینكه تهویه مناسب درمحل نصب شدهباشد و گازهای مخرب را بخوبی از محل كاری آنها خارج نمود.
بیماری سلیكوزیس یك اختلال شدید در جریان هوای ریهها و تبادل اكسیژن بین كیسههای هوائی با مویرگهای خونی است. این بیماری در كسانی كه در معادن و محیطهای پرگردو غبار كار میكنند بیشتر دیده میشود. تحقیقات نشان میدهد كه همچنین در كسانی كه عملیات جوشكاری و برش انجام میدهند و استعمال دخانیات دارند احتمال بروز سایكوزیس و دیگر اختلالان تنفسی به مراتب بیشتر میباشد.
تهویه مطبوع
درمحیطهای كاری كه عملیات جوشكاری گرمائی و برش فلزات انجام میشود لازم است به جهت پیشگیری از بروز اختلالات ریوی برحسب شرایط و محیط كاری اقدامات تكنیكی مناسب در جهت خارجكردن آلودهكنندههای هوا و مطلوب نگهداشتن هوای محیط كار بعمل آید این اقدامات میتواند شامل موارد زیر باشد:
• بازنگهداشتن دربهای محل كار و انجام تهویه طبیعی
• قراردادن فنهای مكنده مناسب در نزدیكی محل كار
• نصب سیستمهای تهویه در محل كاری( این سیستمها هوای محیط را گرفته گردو غبار آنرا تصفیه و با تنظیم درجه حرارت و رطوبت مناسب آنرا به محل كار باز میگرداند)
• ادغامی از موارد فوق
درزمانی كه جوشكار یا برشكار با مقدار سطح مواد داغ و مذاب فراوانی سروكار دارد علاوه بر اقدامات تكنیكی و استفاده از وسایل و تجهیزات محافظت فردی كاهش زمان كاری و تغییر محل كاری یكی از اقدامات احتیاطی است.
همیشه زمانیكه اقدامات تكنیكی در جهت تهویه خوب و مطلوب نگهداشتن محیط كار كفایت ننماید لازم است كه كلیه افراد درگیر خطر مبتلا به بیماریهای ریوی( در كارهای جوشكاری، گرمائی و برش) از ماسك محافظتی مناسب و یا كپسول حاوی. حاوی فشرده استفاده نمایند. توجه به این مهم در فضاهائی كه تنگ میباشد( كمتر از 10 مترمربع) و داخل چاهها و معادن از اهمیت ویژهای برخوردار است.
ماسكهای محافظتی دارای انواع مختلف بوده بعضی صرفاً مقداری از ورود گرد و غبار را میگیرند و بعضی عمل فیلترهنمودن و تصفیه هوا را انجام میدهند. كاربرد آنها بستگی به میزان حجم آلودگی و نوع گاز مخرب موجود در محل دارد. این ماسكها برحسب ویژگی آنها دارای رنگهای متمایز از یكدیگر هستند بطور مثال ماسكی كه در محیط با آلودگی گاز نیتروز و اكسید روی استفاده میشود برنگ آبی و سفید همراه بافیلتر است.
علاوه بر اینكه ماسكها بایستی قادر باشند میزانی از آلودگی را وارد سیستم تنفسی ننمایند لازم است كه از جنس مرغوب و مناسب باشند تا ایجاد ناراحتی و حساسیتی در كاربر آن نیز ننمایند.
تولیدكنندگان ماسكهای تنفسی باید ضمن ارائه توضیحات لازم از میزان كارائی و زمان تعوییض فیلترها چگونگی كاربرد و نگهداری و محافظت از آنها را برای مصرفكننده نیز مشخص كرده باشند.
یكی از حوادث رایج و اختصاصی در جوشكاری و برش پرتاب اجسام خارجی و براده به اندامهاست كه در این میان ورود آنها به چشم كاربران در زمانی كه از عینك و یا ماسك محافظتی مناسب استفاده نمیكنند به فراوانی دیده شدهاست.
اشعه و محافظت از چشمها
دركار جوشكاری عملیات حرارتی و برش با گاز اشعههای ماورای بنفش و مادون قرمز تولید میشود. میزان نور محل جوشكاری منجر به اختلال در دید شده، اشعه ماورای بنفش بدنبال سوختگی در چشم، باعث درد چشمها میشود و اشعه مادون قرمز میتواند منجر به حالتی مرسوم به« برقزدگی» چشم گردد كه اگر چه میزان و شدت آسیب این اشعهها در جوشكاری با گاز كمتر از جوشكاری در قوس الكتریكی است ولیكن در مدت زمان طولانی و یا بدون استفاده از عینك و ماسك محافظ میتواند منجر به ناراحتی و آسیب چشمها گردد.
برای پیشگیری از آسیبهای ناشی از اشعههای حین جوشكاری و برش با گاز و پیشگیری از ورود براده و اجسام خارجی به چشمها لازم است كه فرد عینك مخصوص( با محافظتهای طرفین) بگذارد و یا از ماسك محافظتی استفاده نماید. این عینكها برحسب میزان محافظتی آنها دارای شمارههای 1 تا 7 هستند افرادیكه مستقیماً كار جوش و برش را انجام میدهند لازم شماره 4 تا 7 و دیگر افراد كه بطور مستقیم در ارتباط هستند شمارهها 1 تا 4 را بر چشم خود بگذارند.
عینك محافظ چشمی برای امور جوشكاری و برش با گاز
تولیدكنندگان عینكهای محافظتی چشمها برای امور جوشكاری و برش با گاز لازم است كه ضمن ارائه توضیحاتی درخصوص مشخصات و چگونگی كاربرد آنها همچنین برروی دسته عینكها علامت شركت شماره محافظتی و اندازه آنها را نیز حك كردهباشند.
علاوه بر رعایت نكات ایمنی در حین كار و اقدامات تكنیكی و محافظتی لازم در جهت پیشگیری از بروز بیماریها و حوادث چشمی لازم است كه كلیه افرادی كه با امور جوشكاری، گرمائی و برش گازی سروكار دارند بصورت موردی و حداكثر هر 3 سال یكبار چشمهای آنها مورد معاینه پزشك قرار گیرد.
سروصدا و محافظت از گوشها
سروصدا عبارت است از امواج صوتی كه میتواند در انسان ایجاد ناراحتی جسمی و روحی و كاهش تمركز و یا اختلال در شنوایی بنماید. اثرات آن خستگی به شدت آن و مدت زمانی است كه فرد در آن محیط در تماس میباشد.
اختلال در شنوائی بیش از 15 درصد بیماریهای شغلی را شامل میشود كه این اختلال عمدتاً بدنبال كار در محیطهای پرسروصدا و عدم بكارگیری وسایل محافظت فردی مناسب و یا كمی آشنایی و سطح آموزشی افراد درگیر با عامل سروصدا در محیط كار عواقب و چگونگی كنترل آن میباشد .
اثرات تخریبی سروصدا در اكثر موارد تدریجی میباشد و چه بسا كه فرد درگیر خود متوجه اختلال ایجاد شده نشود. بنابراین لازم است كه میزان صدای محیطكاری و ابزار تولیدكننده سروصدا مورد ارزیابی قرارگیرد. و اقدامات پیشگیری كننده از بروز عوارض حاد و مزمن آن بعمل آید...
برای دریافت اینجا کلیک کنید
تعداد کل پیام ها : 0