آشنایی با حسینیه بیگلربیگی

حسین بیگلربیگی                                                                                                         
  حسینیه ی مرحوم بیگلربیگی واقع در محله ی قدیمی فیض آباد،بخش یك،خیابان مدرس مقابل مسجد جامع قرار دارد .این حسینیه دارای دو درب ورودی اصلی است كه یك درب آنت در خیابان مدرس و درب دیگر در داخل كوی بیگلر بیگی باز می شود.حیاط و مجموعه این بنا كه از چندین باب منزل متصل به یكدیگر را شامل می شود ،در سال 1309هجری قمری توسط مرحوم عبداله خان بیگلر بیگی (فراش باشی)خریداری شد.این بنا در قسمت شمالی در 3طبقه با زیرزمین كه هر طبقه دارای 5طبقه دارای 5اطاق است.د نمای شمالی دارای یك عدد ارسی بزرگ و 4باب دو دری و 4باب دریچه و دو باب در ورودی می باشد كه توسط 6پله وارد حیاط وسیع می شود این حیاط دارای یك حوض بزرگ مستطیل شكل است .
قسمت شرقی بنا یك طبقه می باشد كه در زمان زندیه ساخته شده است كه دارای 4باب اطاق و 4در ورودی كه توسط 3پله وارد ساختمان می شود در نمای شرقی دارای 4باب سه دری با طاقهای 7و5كنده كه روی طاقهای با خفته و راستا چیده شده است و توسط یكی از درها ورودی از دالان باریكی می گذرد و وارد كوی بیگلربیگی (شهید مجید زارعی)می شود.                                                                            
ضلع جنوبی در یك طبقه كه در زمان قاجاریه ساخته شده و دارای 4باب اطاق 5در ورودی است كه درهای ورودی توسط 3پله ی 40سانتی وارد ساختمان می شود و نمای جنوبی دارای 3ارسی با طاق های رومی (نیم دایره ای )كه ارسی از بین رفته است.روی طاقهای با خفته و راستا چیده شده است.        
   قسمت حسینیه كه گنبد ی روی آن قرار دارد در زمان قاجاریه احداث گردیده است و توسط سه پله چهل سانتی به طول 10متر وارد ایوانی می شود كه دارای 1باب ارسی بزرگ می شود كهدارای دریچه است كه در قدیم سقف این ایوان منبت كاری بوده كه در اثر مرور زمان از بین رفته است .               
   دارای دو درب ورودی است.یكی ار درها به داخل حسینیه بازی می شود و دیگری به قسمت جنوبی راه دارد.
این حسینیه دارای 5باب اطاق و یك شاه نسین است كه در طبقه فوقانی قرار دارد این محل برای پذیرایی بانوان در ایام محرم است حسینیه تماما آینه كاری است دارای دو اوروسی كوچك و دو اطاق می باشد كه توسط یك دالان وارد حیاط كوچكی می شود نمای شرقی این حیاط در دو طبقه ساخته شده است كه دارای چهار اطاق و چهار،سه،دری می باشد و توسط راه باریكی به طبقه بالا منتهی می شود.در قسمت شمال دارای یك ارسی بزرگ با شیشه الوان می باشد و در قسمت غربی چهار طاق نما كه در حال حاضر از آنها برای سرویس استفاده می شود و در قسمت جنوبی دو طاق نما و یك عدد در ورودی كه توسط هشت پله بن بست گرمابه و بعد هم به خیابان منجر می شود .توضیح این كه تاریخ خرید و ساخت این بنا در سال 1309توسط عبداله خان بیگلربیگی خریداری شده است .ساختمان شرقی و شمالی مربوط به زمان زندیه است.ساختمان جنوبی و حسینیه در زمان قاجاریه احداث گردیده است.معماری حسینیه از سال 1311شروع گردیده و كار سقف كاری و طاق و گنبد و غیره به تدریج تا سال 1315یعنی بهمدت 4سال انجام پذیرفت در سال 1315به بعد حسینیه و ستون و نمای آن پنجره ها وارسی ها و غیره شروع شد.سرانجام در سال 1326هجری قمری كار آینه كاری آن توسط مرحوممشهدی مصطفی بنای كرمانشاهی به پایان رسید .

  كارهای انجام شده در تكیه بیگلربیگی          
    1-پیاده كردن و بازسازی كل دیوارمشرف به كوی گرمابه ی بیگلربیگی به طول پانزده و ارتفاع هفت متر.این دیوارز بر اثر نفوذ آب به دلیل اختلاف سطح صد و شصت سانتیمتری با كوی مجاور و پوسیدگی ملات و آجرها،سی سانتیمتری به طرف جلو انحراف پیدا كرده بود و هر آن احتمال ریزش آن می رفت      
  2-چیدن دیوار مشرف به خیابان در دو طبقه طاق زنی و بند كشی به گچ و پوشش روی دیوار با شیروانی جهت تقویت آب چكان ها.  
    3-مرمت گنبد و تعویض خرپاهای پوسیده.                      
     4-پیاده كردن و بازسازی دیوار مشرف به كوی دندانسازی به طول 25،ارتفاع 6متر.شامل پی كنی ،شناژریزی دیوارچینی،و بازسازی آبچكان روی دیوار به صورت قبلی اش.                         
    5-زه كشی جهت جلو گیری از نفوذ آب و رفع رطوبت شبستان گنبد       
  6-ساخت دو اروسی و شش در چهار پنجره چوبی      
  7-آینه كاری قسم فو قانی گنبد                                       
  8-ملات آینه كاری: عبارت است از 1-شكر برای خشك كردن ملات 2-سریش برای چسبندگی ملات    
9-جایگزینی تمامی ملات دیوارهای مرمت شده كه قبلا (گل آهك)بوده است از ملات ماسه و سیمان        

عکس

در حال چیدن ستونهای با آجر تراش و آماده برای طاق زدن


در حال کارگزاری قالب برای طاق زدن نیم دایره تکیه ی بیگلربیگی به شکل قدیم
   
شروع طاق زنی یکی از ارسی های قسمت جنوبی تکیه بیگلربیگی کرمانشاه بنام پخ دور کرمانشاه
   
اتمام یکی از ارسی های تکیه ی بیگلربیگی به نام پخ دور کرمانشاه

   
در حال تراش آجر و آماده نمودن برای قاب بندی در ورودی تکیه ی بیگلربیگی

نمای قاب بندی در ورودی تکیه ی بیگلربیگی. این قاب بندی به نام شش مربع بعد از مرمت


نمای آینه کاری قسمت نورگیرهای اطراف گنبد، برای روشنایی تکیه ی بیگلربیگی بعد از مرمت


نمای آینه کاری قسمتی از گنبد تکیه بیگلربیگی که ملات آینه کاری عبارت است از 1- شکر برای خشک کردن ملات 2- سریش برای چسبندگی ملات 3- گچ برای نگهداشتن آینه کاری


در حال قالب ریزی جهت ارسی های قسمت جنوبی تکیه ی بیگلربیگی کرمانشاه به نام رومی یا نیم دایره

شروع نماچینی قسمت جنوبی تکیه ی بیگلر بیگی کرمانشاه به شکل قدیم


اتمام کار گذاشتن قالبهای ارسی مرکزی ضلع جنوبی
اتمام کارگذاشتن قالب سردر ورودی

وضعیت نمای جنوبی تکیه ی بیگلربیگی کرمانشاه قبل از مرمت


وضعیت نمای جنوبی تکیه ی بیگلربیگی کرمانشاه پس از مرمت


تاق و ستان
   در 6كیلومتری شهر كرمانشاه دهكده تاق و ستان واقع شده كه آثاری از روزرگار ساسانی در آن موجود است.این تاریخی به علت ظرافت و هنرنمایی در صنعت حجاری از دیر باز مورد توجه هنر دوستان علاقه مند بدین گونه آثار از خارجی و ایرانی بوده است       
   ازمجموع روایاتی كه به صورت مختلف در خصوص تاق و ستان نوشته شده می توان دریافت كهدر این محل یك زیارتگاه قدیمی در ازمنه مزدا پرستی بوده است.تاق و ستان دارای دو اطاق كوچك و بزرگ است      
   الف -  مجلس تاجگذاری اردشیر دوم :
 در طاق كوچك نقش و كتیبه شاپور سوم و پدرش شاپور دوم به چشم می خورد از شاهنشاهان ساسانی اولین كسی كه در اینجا اثری دارد اردشیر دوم می باشد كه مجلس تاج گذار وی در سنگ كنده شده است  در این تصویر سه نفر ایستاده اند و محبوسی در زیر پای یكی ار آنها كه شاهنشاه است به پشت خوابیده است،پادشاه در وسط قررار دارد در سمت راست او اورمزد قرار گرفته كه تاجی كنگره دار بر سر دارد و روی را به طرف شاه گردانیده است و حلقه سلطنتی نواردار مختص به سلسله ساسانیان را به وی اعطا می كند. شاهنشاه و اورمزد قباهایی دارند كه تا سر زانویشان رسیده است ،دامن قبای شاه مدور است.هر دو نفر شلواری به پا دارند كه از میان پاچین دار می باشد و توسط بندی به مچ پا چسبیده است.ضمنا دارای "كمربند"گردن بند و دستبند هستند.                                                                                     
درپشت سر شاه الهه ای است كه لباسش تقریبا نظیر اورمزد است وانواری از سروی ساطع می باشد.دسته ایی از شاخه ی نبات مخصوص اعمال مذهبی كه "برسم"خوانده شده است در دست او قرار دارد .پارسیان ازمنه جدید نقش طرف راست شاه را موبدان می پندازند و كسی كه در پشت سر شاه قرار گرفته و هاله از وی ساطع است زردتشت و خشور آزاده ایران قدیم می دانند.شاید ار این رو باشدكه پارسیان هنر تصویر خیالی پیامبر دین بهی را از روی این نقش تهیه كرده و درمطبوعات مربوط به خود  انتشار داده اند   
برخی نقش اخیر را به صورت مهر دانسته اند و استدلال می كنند كه نظیر آن را در دو جای دیگر نیز دیده اند كه به استناد كتیبه ها صریحا مهر معرفی شده است . نخست در مقبره "آشیو خوس گماژنی"و دو دیگریدر سكه های پادشاهان "تروشكا"در این تصویر كه مجلس تاجگذاری اردشیر دوم معرفی شده است دشمنی در زیر پای پادشاه و اورمزد قرار گرفته و مهر بر روی گل سدر ایستاده است.با همه اختلاف نظری كه به علت نبودن كتیبه ای كه معرف صاحبان تصویر باشد،در میان ارباب تحقیق موجود است آنچه مسلم و مستند به قراین و سكه ها می باشد از طرز لباس و شیوهشكل و شمایل این نقش به دوره ساسانیان مربوط است.                                                                         
كارهای انجام شده در طاق بستان  
   1-دیوار چین مشرف به امور پارك ها به طول صد و عرض پنجاه و پنج سانتیمتر و ارتفاع دو متر،با سنگ مارون
 2-قبل ار مروت محوطه ای جلو طاق در فصل بهار و تابستان تا ارتفاع 15 سانتینتر را آب فرا می گرفت و مشكلاتی به بار می آورد برای رفع آن پنج دهانه كانال از زیر طاق ها تا دریاچه به طول پنجاه و عرض یك متر زده شد كه سرپوش گذاری گردید.         
   3-سنگ فروش روی كانال و بقیه ی محوطه با سنگ تیشه ای و ملات ماسه و سیمان           
    4-باغچه بندی در محوطه                                                                                                    


شروع پی کنی جهت هدایت آبهای فصلی که از زیر کوه و کف محوطه جاری می شد مانع عبور بازدیدکنندگان میشد که توسط 5 کانال از زیر طاق کوچک و بزرگ آثار باستانی طاق بستان به دریاچه بزرگ هدایت شد


شروع بستن داربست جهت تزریق سیمان در شکافهایی که در طاقهای بزرگ و کوچک ایجاد شده است توسط کارگران اعضای سازمان آب خوزستان


در حال سنگفرش کف محوطه طاق بستان کرمانشاه


در حال چیدن دیوار بین پارک شهرداری و محوطه طاق بستان با سنگ مالون به طول 120 متر به ارتفاع 50/3 سانتیمتر


قالب بندی مسیر کانال آب به داخل دریاچه ی بزرگ طاق بوستان


قالب ریزی درپوش های کانال بستان


نحوه مهار و هدایت آبهای سطحی زیرکوه طاق بستان که در برابر محوطه ی جلوی طاق پخش می شد



حفر کانال و قالب بندی برای مهار آب و هدایت آب اضافه به داخل دریاچه ی بزرگ طاق بستان


پل كهنه كرمانشاه
این پل كهنه كه به سبك پل های صفوی ساخته شده دارای شش تاق است.در فاصلهبین هر دو اتاق یك تاقچه به چشم می خورد مجموع تاق ها و تاقچه ها یازده چشمه است   پل روی رودخانه قره سو در مدخل كرمانشاه قدیم ،نزدیك دهكده (مراد آباد)فعلی قرار دارد كه در سابق شاهراه كاروانر این حدود بوده است رهگذران از این پل مستقیما به دوازده شهر قدیم كرمانشاه معروف به (دوازده اصفهان )وارد می شدند كه یكی از چهار دروازه بزرگ شهر بوده است.این اثر زیبا زیر نظر میراث فرهنگی كرمانشاه مرمت و بازسازی گردید.

كارهای انجام شده در پل كهنه قره سو                                             
  1-در اواخر سال 1352سیلی در كرمانشاه جاری شد كه سبب گشت دو دهانه از پل كهنه،كه در اثر مرور زمان و پوسیدگی ملات ویران شد و به بقیه  پل خساراتی وارد گشت.ناچار می بایست كل طاق برداشته شود از نو بازسازی گردد.برای این كار در داخل آب مشكلات فراوانی وجود داشت ابتدا داربست زده شد و سپس شروع به مرمت گردید.
   2-دیواره چینی دست اندازها و سنگ فرش كف پل به صورت اولیه اش   
   3-مرمت طاق شمالی در این قسمت كه پی پل از بین رفته بود و همه جا پر آب بود.پس ضرورت ایجاب می كرد كه تمام قسمت،  حدود 100متر،با خاك پر گرددو محل ستون كنده شود.برای جلو گیری از فشار آب و تخریب قسمت های باقیمانده از تیره های چوبی چهار متری نوك تیز استفاده گردید.
    4-پس از كندن پی ،دو كامیون مخلوط شن و سیمان در محل ریخته شد و شنارژ گردید.          
5-بازسازی كامل ستون و دیوار چینیو طاق زنی                                                           
   6-پی كنی به سمت به وسعت 300متر ،شنارژ 100متر،دیوار چینی 300متر،طاق زنی 200متر،بد كشی 300متر و خاكبرداری

نمای یکی ازطاقهای پل کهنه ی فرسوده که در اثر مرور زمان و پوسیدگی آجرها و سیل سال 1352، 50? تخریب شده و قسمت غربی قبل از مرمت

نمای تخریب شده یکی از طاقها و در حال بندکشی دیوار دست انداز

نمای قالب گذاری یکی از طاق های قسمت شرقی که صد در صد تبخیر شده بود قبل از طاق زنی

نمایی از پل کهنه قره سو کرمانشاه به شکل اصلی با آجر و گچ و ماسه و سیمان بعد از مرمت

نمای پل کهنه ی قره سو کرمانشاه قبل از مرمت

نمای اتمام شده پل کهنه ی قره سو کرمانشاه بعد از مرمت

پل کهنه ی قره سو کرمانشاه

كاروانسرای بیستون        
    یكی از كاروانسراهای صفوی كه نسبتا به علت داشتن موقوفه و متولی مخصوص سالم مانده،كاروانسرای بیستون است.. در بنای آن بسیاری از سنگهای ابنیه ساسانی نیز بكار رفته است:                            
  این كاروانسرا را شیخ علیخانی زنگنه در روزگار شاه عباس دوم هنگامی كه حكومت كرمانشاهان را داشته بنا نهاده است پس از سالها كه همین شیخ علیخان با لقب اعتمادالدوله صدر اعظم دوران سلیمان صفوی شد،اراضی مشروب از نهر قراولی چمبتان را به جهاتی یكی از آن تعمیر كاروانسرای بیستون است،وقف كرد.تاریخ این وقفنامه كه در اصفهان تنظیم گردیده و به مهر علمای آن روزگار چون ملامحمد باقر مجلسی،ملا میرزای شروانی و آقا جمال خونساری مسجل می باشد، سال1093هجری قمری است .     
 مشخصات بنا: طول كاروانسرا 60/83 متر و عرض آن 50/74متر است دور تا آن دور 47اتاق و چهار اصطبل بزرگ كه پشت اتاقها قرار دارند.    
    با دو عدد كتیبه مربوط به بنای كاروانسرا در بالای در ورودی .در ضمن یاد آور می شود این بنا زیر نظر میراث فرهنگی توسط این جانب مرمت و بازسازی و تكمیل شد و در سال 1361تحویل بهزیستی گردید.     

   كارهای انجام شده در كاروانسرا ی بیستون       
1-قالب بندی طاق درب ورودی  كه تخریب شده بود و اتمام دیوار چینی آن                   
 2-مرمت و بازسازی چهار ده باب از اتاقهای تخریب شدهی كاروانسرا                         
3- دیوار چینی به طول 1500متر در 3طرف كاروانسرا                                  
4-براداشت آوار قدیمی از روی طاقها به عمق پنجاه تا صد و پنجاه سانتیمتر و زدن طاق كاذب (دزده)جهت  سبك كردن بار پشت بام ،(قسمت غربی)                       
5-آسفالت پشت بام (قسمت غربی)                               
6- برای دیوار چینی از ملات ماسه و سیمان استفاده شد                                                              
7 – به كار بردن آجر كرمانشاه به ابعاد 25 ضرب در25به جای آجر های قدیمی كه برای همین منظور سفارش داده شده بود.
 
نمای قسمت شرقی کاروانسرای بیستون قبل از مرمت


در حال چیدن طاق دزده یا صندوقه جهت سبک شدن قسمتی از پشت بام کاروانسرای بیستون


شروع طاق زنی پشت بام قسمتی از کاروانسرای بیستون به نام طاق زنبوری جهت سبک شدن روی طاقها
در حال طاق زدن قسمتی از پشت بام کاروانسرای بیستون
نمای قسمت غربی کاروانسرای بیستون قبل از مرمت
نمای داخل کاروانسرای بیستون پس از مرمت

 تاریخچه شهرداری كرمانشاه           
    بلدیه در سالهای بین 1297،1290شمسی در زمان حكومت فرمانفرما (اواخر دوره قاجاریه )در  محل دیوارخانه (محل فعلی شهربانی)كه آنوقت دارای سا ختمانهای  تو دو تو ، دهلیزهای طاقی و دستگاه های اداری از قبیل امور دبیری ،خزانه دار ی،انتظامی ،زندان،فراشخانه،و نقاره خانه بود قسمت عظیمی از محلهای فعلی بازار،دبیرستان رازی، شاهپور،سربازخانهشهری،مسجد دولتشاه،چهار باغ جزء محدوده دستگاه والی بوده تشكیل شد.مهمترین وظایف بلدیه را كاری در ردیف امور تشریفاتی كه در آنموقع كار فراشها بودتشریح می كردند اما آنچه مسلم است بلدیه در كارهای مربوط به رفت و روب محل های پر رفت آمد در روز ئ یا روشن كردن چراغهای پیه سوز معابر در شب به خلق ا...خدمت می كرده است . تا سال 1305بلدیه فعالیت محسوسی نداشت و كادر خدمت كننده این سازمان كه 12نفر رفتگر و 3نفر نایب و چند كارمند بود كارشان فوق  العاده محدود و بالاترین حقوقی كه به رئیس بلدیه داده می شد 157ریال و كمترین حقوق مربوط به مامور تنطیف بود كه از 9ریال تجاوز نكرد .در سالها ی 1305تا 1308آقا ی اسداله خان فزونی اولین رئیس بلدیه امور آبادانی شهرداری را كه شامل ایجاد خیابان شاه بختی از اجلالیه تا سه راه پهلوی،سنگفرش كوچه های امام جمعه ،معاون الملك ،میر عبدالباقی،فیض مهدوی،قاسم خان،كشته و نصب 34فانوس نفتی در معابر بود،را به مرحله اجزا در آورد .در سال 1308دومین رئیس بلدیه آقای ابراهیم خان معتمد درخشان با حكم وزارت داخله یا گسترش سازمان بلدیه اولین بار مسائل بهداشتی كردن آبها ، مراكز پیشه ایی و اجتماعی مطرح و در جهت ایمنی مردم تصمیمات مفیدی اتخاذ گردید شهرداری از ابتدا تاسیس تا كنون 67شهردار را به خود دیده است.ساختمان موجود شهرداری با بیش از نود سال قدمت یكی از ساختمانهای قدیمی شهر كرمانشاه محسوب می شود . به گفته بعضی از بزرگان شهر شروع احداث این بنا تقریبا همزمان با احداث ساختمان تكیه معاون الملك كه در حدود 500متری ضلع شمالی شهرداری قرار گرفته ،بوده است این بنا در زیر زمینی به وسعت 51966متر مربع احداث شده است،و در ضلع شرقی  شهر در روی تپه ای بلند و مشرف به شهر بنا شده است در جلوی ساختمان استخر بزرگی كه از آب قنات پر می شده احداث گردیده و حیات ساختمان به صورت یك پارك بزرگ با درختان ،سرو،كاج،اقاقیا،گردو،توت،سیب،و گلها و درخچه های زینتی از قبیل رز،بنفشه ،اطلسی،میمونی،شاه پسند،داوودی،شمشاد ،برگ نوو....دارای خیا بانهای به عرض حدود 8متری و پیاده روهای به عرض 4 متر كه جهت رفت و آمد عابرین در نظر گرفته شده ،در آمده است این زمین توسط سفارت انگلیس جهت ایجاد كنسولگری خریداری شده بود و طرح ساختمان آن كه در دو طبقه  وزیر زمینی می باشد  توسط انگلیسیها تهیه و توسط معماری ایرانی ساخته شده است ،درب های چوبی آن از هندوستان به ایران آورده شده و نمای ساختمان از آجرهای تراش به صورت سنتی و یا طراحی مختلف اجرا شده است .
ساختمان شهرداری قبل از این در محل فعلی مسجد معتضدی واقع در میدان شهرداری سابق در سال 1337توسط شهردار وقت آقای سلطان محمد دولتشاهی از سفارت انگلیس ساختمان شهرداری فعلی از قرار هر متر چهار صد ریال پول رایج ایران كه تمام آن تسلیم سسفارت گردید خریداری شده است و در سند آن قید شده بود كه اگر ارتباط دولت انگلیس با دولت ایران قطع شود حقی به زمین ندارد  .     
در حال حاضر شهرداری كرمانشاه با درجه 11دارای 3معاونت (امور عمرانی و شهر سازی ،؛خدمات شهری،و پنج منطقه مصوب و یك عمران و گورستانها میوه و تره بار خدمات موتوری امور پاركها و بازیافت كشتارگاه ،آتش نشانی و كامپیوتر )می باشد.  
  تعداد كاركنان شهرداری 2439نفر می باشد كه اراین تعداد حدود 321نفر كارمند و تعداد 1743نفر كارگران دائم و تعداد 375كارگران موقت می باشند كه از این تعداد كل 19نفر زن و 2420نفر مرد می باشند و از این تعداد 494نفر بی سواد 1144نفر سواد خواندن نوشتن 126نفر ششم ابتدائی 197نفر پایان راهنمایی 277نفر دیپلم 75نفر از دیپلم ،60نفر دیپلم ،56نفر لیسانس،10نفر فوق لیسانس ،در شهرداری مشغول بكار می باشند.                                                                                                       
عملیات انجام شده :        
   1-پیاده كردن قسمتی از سقف كه شكاف برداشته بود و دوباره چینی آن 
  2-آجر چینی نمای ضلع شرقی كه بیش از 85%تخریب شده بود بوسیله ملات ماسه،سیمان و آجر تراش خورده                                                               
   3-آجر چینی دیوار قسمت شمالی به طول 6متر و ارتفاع 3متر            
  4-پیاده كردن قسمتی از ستو نها مدور كه تخریب شده و از حالت شاغول خارج شده بود.    
 5-دوباره چینی ستونها مدور نمای اصلی با استفاده از آجر تراش خورده             
    6-پیاده كردن شیروانی پوسیده پشت بام                                           
    7-احیاءخرپا و شیروانی پشت بام به شكل اولیه                      
    8-كف فرش زیر طاق و در طاق و در ورودی با آجر و بند كشی آن مسئول پروژه:قاسم احمدی   ...