بررسی صنعت خودرو سازی

مقدمه
صنعت خودرو، همانطور كه پیتر دراكر به آن لقب “صنعت صنعت ها” را داده است، مركب است از دانش، علم و فن كه با خلاقیت و ابداع و هنر در هم آمیخته است.
صنعت خودرو به لحاظ ارتباط نزدیك با زندگی روزمره مردم و حجم بالای سرمایه، اشتغال و گردش مالی زیاد، مورد علاقه و رقابت كشورها، شركتها و سرمایه‌های بزرگ است.سرمایه گذاریها و پژوهشهایی كه در این صنعت انجام می شود نه تنها صنایع وابسته به خود بلكه سایر بخشهای اقتصادی صنعتی را به حركت در می‌آورد.
خودرو از جمله محصولاتی است كه از تعداد نسبتاً زیاد مجموعه های میانی، قطعات و مواد اولیه تشكیل می شود، در نتیجه صنایع مرتبط با ساخت این اجزاء طیف بسیار گسترده ای (از جمله صنایع فلزی، نساجی، مواد شیمیایی و رنگ، برق و الكترونیك و…) را در بر می گیرد.
یك خودرو مجموعه ای از هزاران قطعه كوچك و بزرگ است كه تولیدهر یك از آنها نیاز به دانش فنی مهارت و سخت افزار لازم خود را دارد. جمع آوری و مونتاژ این قطعات در زمان لازم با قیمت و كمیت مناسب هنر بزرگی است كه علاوه بر نیاز به دانش فنی و توان مدیریتی به یك برنامه بلند مدت و تعیین استراتژی مناسب نیاز دارد. صنعت خودرو در دنیا یك صنعت مونتاژ است كه كارخانه خودرو ساز اكثر قطعات مورد نیاز خود را خریداری و محصول نهایی را در كارخانه مونتاژ می نماید. هرچه قطعات خودرو بیشتر و میزان نفر/ ساعت لازم برای مونتاژ بیشتر باشد (مانند خودروهای سنگین) ارزش افزوده بیشتری به بار می آورد.
كیفیت خودرو ارتباط تنگاتنگ و رابطه مستقیمی با سطح كیفیت این مجموعه ها، قطعات و مواد اولیه دارد، كه غالباً توسط پیمانكاران فرعی و تامین كنندگان قطعات به تولید كنندگان خودرو عرضه می شود. در نتیجه توان عمكردی تامین كنندگان كه شامل تواناییهای فنی، تواناییهای ساخت و تولید، تواناییهای تحویل مواد، تواناییهای كیفیتی و تواناییهای مدیریتی می باشد، به طور مستقیم و غیر مستقیم بر روی كیفیت خودروها تاثیر می گذارد.
در دهه 90 میلادی بخاطر پیشرفتهای تكنولوژی، فرهنگ صنعتی بالاتر، اطلاعات تعریف شده تر و اطلاعات مدرن تر (دانش فنی)، روشهای ساخت و تولید بهبود چشمگیری یافتند.
با آغاز قرن 21، چالش عظیمی كه سازمانها با آن مواجه اند، افزایش پیچیدگی در فرایند تولید و كسب و كار می باشد در رقابتهای جهانی توسعه یافته، باید محصولات متنوع رابا توجه به در خواست مشتری در دسترس وی قرار دهیم.
شركتهای خودروساز به منظور رقابت موثر در بازارهای جهانی می بایستی شبكه‌ای از تامین كنندگان لایق و شایسته را برای تهیه مواد اولیه و قطعات مورد نیاز خود ایجاد كنند. اداره‌كردن منابع تهیه مواد اولیه، قطعات و خدمات، امری حیاتی برای شركت‌های خودروسازی است. راهبردهای تهیه و تدارك مواد، تاثیر بسیار زیادی بر مزیت های رقابتی شركت ها دارد.
مدیران صنایع خودروساز دریافته اند كه به منظور عملكرد بهتر، نیازمند سیستم‌های یكپارچه ای هستند كه مدیریت و نظارت بر تمامی منابع شامل تداركات، ساخت، تولید، توزیع، نگهداری و پشتیبانی فنی بصورت سامانمند توسط مدیریت زنجیره تامین (Supply Chain Manaegment) صورت گیرد. در نتیجه بسیاری از شركت های خودروساز داخلی و خارجی برای پاسخگویی به رقابت فزاینده، كوتاه شدن چرخه عمر محصول و تغییرات تقاضای مشتریان به سوی بهبود و ارتقای تواناییهای كوتاه مدت و بلند مدت تامین كنندگان خود حركت كرده اند.
در نگرش مدیریت زنجیره تامین، تمامی مسائل مرتبط با مشتریان، تولید/ ساخت و تامین كنندگان مواد اولیه بصورت یكپارچه و موثر بر یكدیگر دیده می شوند. SCM یك دیدگاه مدیریت تولید/ اقتصادی است كه در آن برای دست یافتن به نیازهای مشتریان، بر تمامی حلقه های این زنجیره به قسمی مدیریت و نظارت اعمال می گردد كه بیشترین مطلوبیت از نظر چگونگی و كیفیت محصول و زمان ارسال آن و سایر موارد با هزینه بهینه برای مشتریان ایجاد شود. در مواردی كه تامین مواد اولیه از منابع گوناگون صورت می گیرد و یا برای تولید محصولات شركای مختلفی وجود دارد، نظارت كلی و یكپارچه وكنترل زمانبندی های مهم در اجرای تعهدات بسیار ضروری خواهد بود.
با توجه به پیشرفت تكنولوژی و تغییر و تحولات كه در بازار عرضه محصولات و خدمات بوجود آمده است، شاهد حركتی آرام ولی پیوسته در افزایش روز افزون رقابت بین عرضه كنندگان كالاها و خدمات هستیم و از آنجائیكه بخش اعظمی از توان رقابتی یك موسسه در عرضه خدمات و محصولات توسط منابع بیرونی، تامین و گاهاً پشتیبانی می شود، لذا پایه تامین و منابع آن بسته به شرایط رقابتی حاكم بر عملكرد موسسه از اهمیت ویژه‌ای برخوردار خواهند شد. در این راستا موسسات و شركت‌های فراوانی با مسئله انتخاب، ارزیابی و ارتقای تامین كنندگان خویش روبرو هستند تا بتوانند بخشی از توان رقابتی لازم را كسب نمایند.